Wiż w prawie litewskim XVI w.

Abstrakt

I. W prawie litewskim występowała grupa urzędników pełniących pomocnicze funkcje sądowe. Byli to: sok, torpostaj, jabiednik, dziecki oraz wiż. Urzędnicy ci zanikli w XVI w. Wiązało się to z postępującymi wpływami prawa koronnego na prawo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spróbujmy prześledzić losy wiża – najczęściej spotykanego przedstawiciela tej grupy. Jego podstawowym zadaniem było – jak wynika ze źródeł – dostarczenie sądowi wiarygodnych dowodów. Sąd wysyłał wiża w celu zbadania istotnych dla rozpatrywanej sprawy okoliczności (szkód majątkowych, ran itp.). Wiż, po powrocie, zdawał sprawę ze swoich czynności. Relacja taka służyła jako dowód w postępowaniu.