Słowa kluczowe
akty administracyjne
dekrety
pedofilia
delicta graviora
dochodzenie wstępne
Jak cytować
Abstrakt
Kanoniczna procedura administracyjno-karna ma zapewnić sprawiedliwy proces (podejrzany – oskarżony) o przestępstwa delicta contra mores. Dlatego w postępowaniu przygotowawczym ordynariusz nakłada środki zapobiegawcze, które mają służyć osiągnięciu określonego celu. Nie są one karami, lecz aktami administracyjnymi, które służą wielu podmiotom. Doktryna w tej materii dokonała swoistej ewolucji. Regulacje zawarte w kodeksie z 1917 r. zabraniały odwoływania się do dekretu, który zawierał takie środki. Obecne regulacje prawne pozwalają na złożenie regresu w tym zakresie. Powinien on być oparty na przepisach dotyczących rekursów hierarchicznych. Kompetentnym przełożonym w tej dziedzinie jest Kongregacja Nauki Wiary, gdyż to ona definitywnie rozstrzyga wszystkie kwestie związane z wykroczeniami delicta graviora. Niestety, są one podejmowane bardzo rzadko, ponieważ często na poziomie postępowania przygotowawczego adwokat lub radca prawny nie ma prawa sugerować podejrzanemu tego typu rozwiązań.
Bibliografia
Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV Auctoritate promulgatus, AAS 9/II (1917).
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75/II(1983), s. 1–324; Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75/II(1983), s. 1–324; Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 2021.
Ioannes Paulus II, Litterae apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulagrur, Sacramentorum Sanctitatis Tutela, 30.04.2001, AAS 93 (2001).
Jan Paweł II, List apostolski motu proprio ogłaszający normy postępowania w wypadkach ciężkich przestępstw zarezerwowanych do osądu przez Kongregację Nauki Wiary Sacramentorum Sanctitatis Tutela, 30.04.2001 [w:] Jan Paweł II, Dzieła wybrane, t. IV, Kraków 2007.
Franciscus, Constitutio apostolica Pascite Gregem Dei qua Liber VI Codicis Iuris Canonici reformatur, 23.05.2021, https://www.vatican.va/content/francesco/la/apost_constitutions/documents/papa-francesco_costituzione-ap_20210523_pascite-gregem-dei.html [dostęp: 8.11.2021].
Congregatio pro Doctrina Fidei, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierachos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei resevatis, 18.05.2001, AAS 93 (2001).
Congregatio pro Doctrina Fidei, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necon de graviribus delictis, 21.05.2010, AAS 102 (2010).
Congregatio pro Doctrina Fidei, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necon de graviribus delictis, 11.10. 2021. https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20211011_norme-delittiriservati-cfaith_pl.html, wersja polska [dostęp: 30.06.2022].
Kongregacja Nauki Wiary, List na temat cięższych przestępstw zarezerwowanych do osądu przez Kongregację Nauki Wiary i nowe Normae de gravioribus delictis, 21.05.2010, „L’Osservatore Romano” 2010, t. 31.
Kongregacja Nauki Wiary, Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich. Ver. 1.0 [w:] P. Studnicki, M. Dalgewicz (red.), Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny, Ząbki 2020.
Kongregacja Nauki Wiary, Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich. Ver. 2.0, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/ddf/rc_ddf_doc_20220605_vademecum-casi-abuso-2.0_pl.html [dostęp: 30.06.2022].
Konferencja Episkopatu Polski, Uchwała nr 19/391/2022 z dnia 14 marca 2022, https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2022/05/Kodeks-Prawa-Kanonicznego_t%C5%82umaczenie_przyj%C4%99te-14.03.2022_02-na-stronie-KEP_18.05.2022.pdf [dostęp: 30.06.2022].
Alesandro J., Canonical delictis involving sexual misconduct and dismissal from the Clerical State, „Ius Ecclesiae” 1996, nr 8.
Amann T., Der Verwaltungsakt für Eiznelfälle, St. Ottilen 1997.
Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary. Normy materialne i proceduralne, Tarnów 2019.
Cappello F., Summa iuris canonici, t. III, Romae 1940.
Castellano M., Lectiones Iuris administrative, Roma 1954.
Conte de Coronata M., Institutiones iuris canonici, t. III, Taurini 1956.
D’Ostilio F., Il diritto ammnistrativo della Chiesa, Città del Vaticano 1996.
Daneels F., L’imposizione ammistrativa delle pene e il controllo giudiziario sulla loro legittimà [w:] D. Cito (red.), Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, Milano 2005.
Dezzuto C., Le principiali opbiezioni alla prassi della Congregazione per la Dottrina della Fede nel Trattamento dei deicta graviora ad essa riservati [w:] C. Papale (red.), I delicti riservati alla Congregazione per la Dottrina della Fede. Norme, prassi, obiezioni, Città del Vaticano 2015.
Dohnalik J., Prawo kanoniczne wobec nadużyć seksualnych duchownych względem dzieci i młodzieży, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2015, t. 14, nr 1.
Dzierżon G., Kontrowersje doktrynalne wokół natury poszczególnych aktów administracyjnych (kan. 35-93 KPK), „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2015, nr 35.
Ghirlanda G., Il diritto nella Chiesa mistero di communione, Milano 1990.
Griffin B., The Reassignment of a Cleric who has been Professionally evaluated and treated for Sexual Misconduct with Minors: Canonical Considerations, „The Jurist” 1991, nr 51.
Intergulgliemi A., I decreti singolari nell’eserzicio della potestà amministrativ delle Chiesa particolare, Città del Vaticano 2012.
Jakubiak T., Dowodzenie niewinności duchownego oskarżonego o popełnienie przestępstwa zastrzeżonego Kongregacji Nauki Wiary [w:] J. Krzywkowska, R. Sztychmiler (red.), Dowodzenia w procesach kościelnych, Olsztyn 2014.
Jaworski Z., Skutki rekursu hierarchicznego, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” 2011, nr 4. DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6278
Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Warszawa 1992.
Krukowski J., Konkretne akty administracyjne [w:] J. Krukowski (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Normy ogólne, t. I, Poznań 2003.
Krukowski J., Prawo administracyjne w Kościele, Warszawa 2011.
Krukowski J., Proces karny [w:] J. Krukowski (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Księga VII. Procesy, t. V, Poznań 2007.
Labandeira E., Trattato di diritto amministrativo canonico, Milano 1994.
Lega M., Batoccetti C. V., Comentarius in Iudica ecclesiastica, t. III, Romae 1950.
Leszczyński G., Procedura administracyjna Kościoła w Kodeksie prawa kanonicznego Jana Pawła II, Warszawa 2008.
Loppacher S., Processo penale caonico e abuso sessuale su minori. Un’analisi dei recenti sviluppi normative intorno al „delictum contra sextum cum minore” alla luce degli elementi essenziali di un giusto processo, Roma 2017.
Loza F., Część IV. Proces Karny. Rozdział II. Przebieg procesu. Kanon 1722 [w:] P. Majer (red.), Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego (edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego), Kraków 2011.
Majer P., Czy rekurs od dekretu odwołującego proboszcza ma skutek zawieszający [w:] M. Sitarz, P. Stanisz, H. Stawniak (red.), Reddite ergo quae sunt Ceasaris Cesari et quae sunt Dei Deo. Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, Lublin 2014.
Martín García J., Le normae generali del Codex Iuris Canonici, Roma 1996.
Mazur K., Dochodzenie wstępne w sprawie duchownych podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu z nieletnim, „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 2021, t. 31, nr 34. DOI: https://doi.org/10.32077/skp.2021.34.1-8
Miras J., Acto administrativo [w:] J. Otuday, A. Viana, J. Sedano (red.), Diccionario general de Derecho Canónico, t. I, Pamplona 2012.
Miras J., Commentario can. 1736 [w:] A. Marzoa, J. Miras, R. Rodriguez-Ocaňa (red.), Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, t. IV/2, Pamplona 1996.
Miras J., De actibus administrativus singularis [w:] A. Marzoa, J. Miras R. Rodriguez-Ocaña (red.), Commentario exegético al Código de Derecho Canónico, t. I, Pamplona 1996.
Montini G., Commentario del can. 1736 [w:] Codice di diritto canonico commentato, Milano 2001.
Ortiz M., I ricorsi gerarchici [w:] I giudizi nella Chiesa. Processi e procedure speciali, Milano 1999.
Paolis V. de, Il primo Libro del Codice: Norme generali (can. 96–203) [w:] Il diritto nel mistero della Chiesa, t. I, Roma 1988.
Pinto P. V., Diritto amministrativo canonico, Bologna 2006.
Ranaudo A., Brevi notes ul giudizio di legittimita degli atti amministrativi, „Apollinaris” 1971, nr 44.
Skorupski S., Anderska H., Łempicka Z., Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1969.
Sobański R., Kanony wstępne [w:] J. Krukowski (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Księga I. Normy ogólne, t. I, Poznań 2003.
Socha H., Allgemeine Normem [w:] K. Lüdicke (red.), Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, t. I, Essen 1985.
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 1997.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Kiełpiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
od 2023 r. 