Abstrakt
W artykule przedstawiony jest skomplikowany obraz relacji dyplomatycznych w okresie Sejmu Wielkiego, uchwalania Konstytucji 3 maja i wojny w jej obronie. Osią rozważań obejmujących lata 1788–1792 autor uczynił politykę dworu saskiego, szczególnie zainteresowanego sytuacją w Rzeczypospolitej. Owo zainteresowanie wynikało z faktu, że książę elektor saski, zgodnie z układami i brzmieniem Konstytucji, był następcą tronu i miał objąć władzę po śmierci Stanisława Augusta. Jednak dyplomacja saska tego okresu pełna była zawiłości i niezdecydowana, zwłaszcza w konfrontacji z brutalną polityką mocarstw rozbiorowych, a szczególnie Rosji. Artykuł, oparty na bogatej bazie źródłowej, ukazuje przyczyny i analizuje skutki polityki Saksonii oraz dwuznaczny stosunek tego dworu i saskiej dyplomacji do wydarzeń w Rzeczypospolitej i głównych autorów, którzy odegrali czołową rolę w rozpaczliwej sytuacji ówczesnej Rzeczypospolitej, nad którą zawisło widmo rozbiorów i perspektywa utraty niepodległości.
Bibliografia
Dembiński B., Polska na przełomie, Lwów 1913.
Dembiński B., Źródła do dziejów drugiego i trzeciego rozbioru Polski, Lwów 1902.
Dutkiewicz J., Prusy a Polska w dobie Sejmu Czteroletniego: w świetle korespondencji dyplomatycznej pruskiej, Warszawa 1935.
Flathe Th., Die Verhandlungen über die dem Kurftirsten Friedrich August III von Sachsen angebotene Thronfolge in Polen und der sächsische Geheime Legationsrath von Essen, Meissen 1870.
Kalinka W., O znaczeniu obchodu 3 maja (odczyt), „Przeglqd Polski" 1884, r. XVIII, t. 72, z. XII.
Kalinka W., Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta: dokumenta do historyi drugiego i trzeciego podziału, Poznań 1868.
Machalski E., Sprawa sukcesji saskiej na Sejmie Czteroletnim, „Kurier Literacko-Naukowy” z 1 maja 1939 r., dodatek do nr 119 I.K.C. Nr 18.
Zawadzki W., Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. I i II, Warszawa 1963.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Henryk Kocój
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.