Konkordat polski z 1925 roku. Geneza - postanowienia - wykonanie

Abstrakt

Wśród wielu zadań, jakie spoczęły na władzach państwowych odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej, pilnego rozwiązania wymagała kwestia uregulowania statusu prawnego Kościoła katolickiego, zróżnicowanego w poszczególnych dzielnicach w zależności od systemu wyznaniowego byłych państw zaborczych. W kołach rządowych zgodnie podzielano pogląd, że określenie stosunku państwa do tego Kościoła powinno nastąpić w drodze porozumienia ze Stolicą Apostolską. Mówił o tym już pierwszy projekt konstytucji, przyjęty przez Komisję Sejmowo-Konstytucyjną Tymczasowej Rady Stanu w dniu 28 lipca 1917 roku. Za rządów Rady Regencyjnej opracowano pierwszy projekt konkordatu. Po odzyskaniu niepodległości pierwszy z inicjatywą zawarcia takiego układu wystąpił ówczesny wizytator apostolski, od lipca 1919 roku nuncjusz w Warszawie, Achille Ratti, przyszły papież Pius XI. Gotów był podjąć rokowania w tej sprawie już w listopadzie 1918 roku z rządem kierowanym przez socjalistę Jędrzeja Moraczewskiego i przygotował nawet projekt konkordatu3. Napotkał jednak wyraźny opór polskiego episkopatu.