Słowa kluczowe
polscy prawoznawcy
prawo karne; Pierwsza Republika Czechosłowacka; prawo czeskie
kara
sankcja karna
środki zapobiegawcze
prewencja ogólna
prewencja indywidualna
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu są koncepcje polskich przedstawicieli nauki prawa w zakresie teorii kary, które powstały w okresie Polski międzywojennej (1919–1939) oraz Polski Ludowej (1945–1989). Przedstawiono w nim koncepcje polskich uczonych oraz wnioski płynące z ich rozważań nad istotą kary kryminalnej i jej celami. Wskazano, które koncepcje teoretyczne znalazły swój wyraz w przepisach kodeksów karnych z 1932 i 1969 r. Na koniec oceniono stan badań nad teoriami kary w Polsce XX wieku i ukazano dalsze perspektywy badawcze.
Bibliografia
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 396).
Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1978.
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. Zarys wykładu części ogólnej, Warszawa 1950.
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. 1. Wiadomości ogólne, Warszawa 1954.
Andrejew I., Wolter W., Świda W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Auscaler G., Wolter W., Prawo karne [w:] Kurowski L. (red.), Dziesięciolecie prawa Polski Ludowej 1944–1954. Zbiór studiów, Warszawa 1955.
Bafia J., Polskie prawo karne, Warszawa 1989.
Ciepły F., O dowartościowanie retrybutywnej racjonalizacji kary [w:] A. Dębiński i in. (red.), Hominum causa omne ius constitutum est. Księga Jubileuszowa ku czci Profesor Alicji Grześkowiak, Lublin 2006.
Cieślak M., O węzłowych pojęciach związanych z sensem kary, „Nowe Prawo” 1969, nr 2, s. 195–213.
Cieślak M., Zagadnienie reformy prawa karnego, „Palestra” 1988, nr 5, s. 42–64.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2015.
Grodziski S., Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, z. 1, s. 47–81.
Grześkowiak A., Aksjologia kodeksu karnego z 1932 r. [w:] A. Grześkowiak, I. Zgoliński, Aksjologiczne podstawy polskiego prawa karnego w perspektywie jego ewolucji, Bydgoszcz 2017.
Grześkowiak A., Aksjologia komunistycznego prawa karnego [w:] A. Grześkowiak (red.), Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej, Lublin 2007.
Grześkowiak A., Kara w poglądach Juliusza Makarewicza [w:] A. Grześkowiak (red.), Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, Lublin 2005.
Grześkowiak A. (red.), Prawo karne, Warszawa 2009.
Hoc S., Profesor Witold Świda – uczeń Profesora Bronisława Wróblewskiego. Refleksje osobiste [w:] W. Zalewski, J. Potulski, T. Snarski (red.), Zbrodnia i kara. Refleksje o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości prawa karnego. Księga upamiętniająca Profesora Jarosława Warylewskiego, Gdańsk 2022.
Janicka D., O przestępstwach, karach i prewencji kryminalnej. Studia z najnowszej historii polskiego prawa karnego i nauki prawa, Toruń 2021.
Janicka D., Polska myśl prawnokarna XIX-XX wieku: autorzy i ich dzieła. Od szkoły klasycznej do socjologicznej, posłowie J. Lachowski, Toruń 2017.
Kaczmarek T. (red.), System Prawa Karnego, t. 5: Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, Warszawa 2015.
Lachowski J., Posłowie [w:] Janicka D., Polska myśl prawnokarna XIX-XX wieku: autorzy i ich dzieła. Od szkoły klasycznej do socjologicznej, z posł. Jerzego Lachowskiego, Toruń 2017.
Lityński A., Wydział Karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej; dzieje prac nad częścią ogólną kodeksu karnego, Katowice 1991.
Makarewicz J., Prawo karne ogólne, Kraków 1914.
Makarewicz J., Wstęp do filozofii prawa karnego w oparciu o podstawy historyczno-rozwojowe, tłum. K. Jakubów, red. nauk. A. Grześkowiak, Lublin 2009.
Makowski W., Podstawy filozofii prawa karnego, Warszawa 1917.
Malezini M., Założenia aksjologiczne systemu reakcji karnych na przestępstwo na tle kodeksu karnego z 1997 roku [w:] A. Grześkowiak, I. Zgoliński (red.), Aksjologiczne podstawy polskiego prawa karnego w perspektywie jego ewolucji, Bydgoszcz 2017.
Malezini M., Punitywność wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce w XX wieku, Białystok
Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2016.
Mącior W., Negatywny wpływ marksizmu na polską naukę prawa karnego, „Palestra” 1970, nr 8–9, s. 19–26.
Memoriał prawniczego środowiska naukowego złożony dnia 30.X.1980 r. Ministrowi Sprawiedliwości prof. drowi Jerzemu Bafii w sprawie reformy polskiego prawa karnego i dotychczasowej
polityki karnej, „Palestra” 1980, nr 11–12, s. 13–15.
Paprzycki L., System środków zabezpieczających w ujęciu Kodeksu karnego z 1932 r. – koncepcja i rzeczywistość [w:] A. Grześkowiak (red.), Kodeks karny z 1932 roku, Lublin 2015.
Projekt kodeksu karnego z 1994 r. wraz z uzasadnieniem, wkładka do „Państwa i Prawa”
Rakowski M., Międzywojenne piśmiennictwo i orzecznictwo we współczesnych podręcznikach prawa karnego oraz komentarzach do kodeksu karnego, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2014, t. 17, s. 287–302.
Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1975.
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1978.
Utrat-Milecki J., Podstawy penologii. Teoria kary, Warszawa 2006. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323528104
Uzasadnienie rządowego projektu kodeksu karnego [w:] Nowe kodeksy karne z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2015.
Wiak K., Zasady gwarancyjne prawa karnego na tle rozwiązań komunistycznego prawa karnego Polski Ludowej [w:] A. Grześkowiak (red.), Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej, Lublin 2007.
Wolter W., Zarys systemu prawa karnego: część ogólna, t. 2: Kary i środki zabezpieczające, środki poprawcze i wychowawcze, prawo karne administracyjne, kary, Kraków 1934.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
Wróblewski B., Penologia. Socjologia kar, t. 1–2, Wilno 1926.
Zalewski W., O niekorzystaniu z lekcji historii prawa we współczesnych dyskursach o karze i karaniu. W stronę decywilizacji? [w:] M. Gałędek (red.), Miasto i państwo na przestrzeni dziejów: studium historyczno-prawne: księga jubileuszowa z okazji czterdziestopięciolecia pracy naukowej oraz 70. urodzin Profesora Tadeusza Maciejewskiego, Warszawa 2020.
Zalewski W., Społeczna szkodliwość – dziedzictwo komunizmu w polskim prawie karnym?, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2021, nr 3, s. 155–179. DOI: https://doi.org/10.19195/2300-7249.43.3.12
Ziemba Z.A., Prawo przeciwko społeczeństwu: polskie prawo karne w latach 1944–1956, Warszawa 1997.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Danuta Janicka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.