Słowa kluczowe
eugenika
Kalifornia
analiza prawna
prawa człowieka
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 158
Liczba pobrań: 165
Abstrakt
Przedmiotem niniejszej analizy historyczno-prawnej jest badanie zjawiska przymusowej sterylizacji w Kalifornii w latach 1909–1979, czyli w okresie wdrażania polityki eugenicznej, która miała na celu poprawę składu genetycznego populacji. Poprzez szczegółową analizę ram prawnych, kluczowych spraw sądowych oraz kontekstu społeczno-politycznego, badanie ukazuje w jaki sposób ideologia eugeniczna zyskała akceptację, co w rezultacie doprowadziło do sterylizacji tysięcy osób pod pozorem doskonalenia społecznego. Analiza zagłębia się w etyczny, prawny oraz historyczny wymiar tych praktyk i podkreśla rolę Kalifornii jako centralnego punktu w dyskusji na temat eugeniki i praw człowieka na poziomie krajowym i międzynarodowym. Stopniowe odrzucenie ideologii eugenicznej oraz zwrot w kierunku uznawania ofiar i wypłacania im zadośćuczynienia odzwierciedlają obecną krytyczną ocenę dawnych niesprawiedliwości, a także podkreślają znaczenie kwestii etycznych w praktyce medycznej i prawnej.
Bibliografia
Act to provide for the sexual sterilization of inmates of State institutions in certain cases (Virginia Sterilization Act of 3/20/1924), https://dnalc.cshl.edu/view/11213-Virginia-Sterilization-Act-of-3-20-1924.html.
Act to Provide for the Sterilization of the Mentally Defective and Feeble-Minded Inmates of Charitable and Penal Institutions of the State of North Carolina, https://digital.ncdcr.gov/Documents/Detail/public-laws-and-resolutions-passed-by-the-general-assembly-at-its-session-of ...1929/1952786?item=2039001.
Declaration of Helsinki (2013 version), https://nil.org.pl/dzialalnosc/osrodki/osrodek-bioetyki/etyka-w-badaniach-naukowych/1553-deklaracja-helsinska.
Health and safety code, https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/codes_displayText.xhtml?
lawCode=HSC&division=20.&title=&part=&chapter=1.6.&article.
Mental Deficiency Act 1913, https://education-uk.org/documents/acts/1913-mental-deficiency-act.html.
Nuremberg Code, https://p-ntzp.com/files/07Kodeks.pdf.
Senate Bill No. 1135, http://www.leginfo.ca.gov/pub/13-14/bill/sen/sb_1101-1150/sb_
_bill_20140626_amended_asm_v96.htm.
Statute of the International Military Tribunal in Nuremberg, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19470630367.
Text of the amendments (ACT 346 – June 13, 1913), https://archive.org/stream/henningsgenerall01cali/henningsgenerall01cali_djvu.txt.
The judgment in Buck v. Bell: 274 U.S. 200 (1927), https://supreme.justia.com/cases/federal/us/274/200/.
The judgment in Jacobson v. Massachusetts, 197 U.S. 11 (1905), https://supreme.justia.com/cases/federal/us/197/11/.
The judgment in the case of In re Marriage Cases, No. 4365, https://www.courts.ca.gov/documents/S147999.pdf.
The judgment in the case of Loving v. Virginia, 388 U.S. 1, 1967, https://supreme.justia.com/cases/federal/us/388/1/.
The judgment in the case of Obergefell v. Hodges, 576 U.S. 644, 2015, https:// supreme.justia.com/cases/federal/us/576/644/.
The judgment in the case of Perez v. Sharp, L. A. No. 20305. in Bank. Oct. 1, 1948, https://law.justia.com/cases/california/supreme-court/2d/32/711.html.
The judgment in the case of Relf v. Weinberger, 372 F. Supp. 1196 (D.D.C. 1974), https://supreme.justia.com/cases/federal/us/316/535/.
The judgment in the case of Riese v. St. Mary’s Hospital and Medical Center. No. A034048, December 16, 1987, https://law.justia.com/cases/california/court-of-appeal/3d/209/1303.html.
The judgment in the case of Skinner v. Oklahoma ex rel. Williamson, 316 U.S. 535 (1942), https://supreme.justia.com/cases/federal/us/316/535/.
The judgment in the case of United States v. Stanley, 483 U.S. 669, https://supreme.justia.com/cases/federal/us/483/669/.
The judgment in the case of Von Hannover v. Germany, application no. 59320/00, https://www.courts.ca.gov/documents/S147999.pdf.
Sterilization of Female Inmates, Sacramento, June 2014, https://www.auditor.ca.gov/pdfs/reports/2013-120.pdf.
Ball N., Eugenics through the Eyes of Nobel Laureates: Involvement in the Intentional Improvement of Man’s Inheritable Qualities from 1905–2010 [in:] A. Loewenau, K. Lucyk, F.W. Stahnisch (eds.), Proceedings of the 21st History of Medicine Days at the University of Calgary, Newcastle Upon Tyne 2015.
Bashford A., Levine P. (eds.), The Oxford Handbook of the History of Eugenics, New York 2010. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195373141.001.0001
Baynton D.C., Defectives in the Land: Disability and Immigration in the Age of Eugenics immigration, Chicago 2016. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226364339.001.0001
Bieńczyk-Missala A., Zapobieganie masowym naruszeniom praw człowieka. Międzynarodowe instytucje i instrumenty, Warsaw 2018.
Black E., Eugenics and the Nazis – the California connection [in:] O.K. Obasogie, M. Darnovsky (eds.), Beyond Bioethics: Toward a New Biopolitics, Berkeley 2018. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520961944-008
Black E., Wojna przeciw słabym. Eugenika i amerykańska kampania na rzecz stworzenia rasy panów, transl. H. Jankowska, Warsaw 2004.
Bredbenner C.L., A Nationality of Her Own: Women, Marriage, and the Law of Citizenship, London 1998.
Comfort N., Polyhybrid Heterogeneous Bastards: Promoting Medical Genetics in America in the 1930s and 1940s, “Journal of the History of Medicine and Allied Sciences” 2006, vol. 61, pp. 15–55. DOI: https://doi.org/10.1093/jhmas/jrl001
Conroy M., Nazistowska eugenika: Prekursorzy, zastosowanie, następstwa, transl. V. Dobosz, Katowice 2021.
Domańska M., Grupa jednostek jako podmiot poszukujący ochrony w postępowaniu przed ETPC. Koncepcja ochrony praw grup wrażliwych, “Studia Prawnicze” 2019, no. 1, pp. 27–47. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2019.1.2
Flynn D.J., A Conservative History of the American Left, New York 2008.
Friauf B., Phillips M., A Serviceable Villain: Eugenics. The Fear of the “Underman,” and Anti-Democratic Discourse in Texas Thought and Culture, 1900–1940, “East Texas Historical Journal” 2017, vol. 55, pp. 7–46.
Galt M., From Prevention to Protection: Policy, Practice and Pitfalls of Surgical Sterilization in California, 1910–Present, Oxford 2019.
Grant M., The Passing of the Great Race, London 1922.
Halioua B., Human Experiments on Hepatitis During the Nuremberg Doctors’ Trial, “Japanese Journal of Gastroenterology and Hepatology” 2021, no. 6, pp. 1–6.
Hansen R., King D., Sterilized by the State: Eugenics, Race, and the Population Scare in Twentieth-Century North America, New York 2013. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139507554
Heisler Z., Creating a Sterile Reputation for Eugenics: The Human Betterment Foundation from 1926–1944, New York 2015.
Hędzelek D., Sterylizacja ludzi ze względów eugenicznych w kanadyjskich prowincjach Alberta i Kolumbia Brytyjska [in:] M. Musielak (ed.), Konteksty społeczno-kulturowe zdrowia i medycyny, vol. 4: Wybrane aspekty sterylizacji ludzi ze względów eugenicznych, medycznych i społecznych, Poznań 2009.
Kaniecki M., Novak N.L., Gao S., Lira N., Treviño T.A., O’Connor K., Stern A.M., Racialization and Reproduction: Asian Immigrants and California’s Twentieth-Century Eugenic Sterilization Program, “Oxford Academic” 2023, no. 102, pp. 706–729. DOI: https://doi.org/10.1093/sf/soad060
Kanniyakonil S., The Fundamentals of Bioethics: Legal Perspectives and Ethical Approaches, Kottayam 2007.
Klee E., Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, transl. E. Kalinowska-Styczeń, Krakow 2011.
Kline W., Building a Better Race: Gender, Sexuality and Eugenics, Berkeley 2005.
Kluchin R.M., Fit to Be Tied: Sterilization and Reproductive Rights in America, 1950–1980, New Brunswick 2009.
Kühl S., The Nazi Connection: Eugenics, American Racism, and German National Socialism, New York 2002.
Ladd-Taylor M., Fixing the Poor: Eugenic Sterilization and Child Welfare in the Twentieth Century, Baltimore 2017.
Largent M.A., Breeding Contempt: The History of Coerced Sterilization in the United States, New Brunswick 2011.
Larson E.J., Sex, Race, and Science: Eugenics in the Deep South, Baltimore 1995. DOI: https://doi.org/10.56021/9780801849381
Leonard T.C., Illiberal Reformers: Race, Eugenics, and American Economics in the Progressive Era, Princeton 2016. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvc77cqn
Levine P., Eugenics: A Very Short Introduction, New York 2017. DOI: https://doi.org/10.1093/actrade/9780199385904.001.0001
Lira N., Laboratory of Deficiency: Sterilization and Confinement in California, 1900, Berkley
Lira N., Stern A.M., Mexican Americans and Eugenic Sterilization: Resisting Reproductive Injustice in California, 1920–1950, “Aztlán: A Journal of Chicano Studies” 2014, vol. 39, pp. 9–34. DOI: https://doi.org/10.1525/azt.2014.39.2.9
Lombardo P.A., Three generations, no imbeciles: eugenics, the Supreme Court, and Buck v. Bell, Baltimore 2010.
Machaj Ł., Buck versus Bell, czyli eugenika w Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych, “Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009, vol. 34, pp. 421–427.
Madajczyk P., Rozliczenie z eugeniką i higieną rasową po zakończeniu II wojny światowej [in:] M. Musielak, K.B. Głodowska (eds.), Medycyna w cieniu nazizmu, Poznań 2015.
Malczewski J., Eutanazja. Gdy etyka zderza się z prawem, Warsaw 2012.
Malthus T., An Essay on the Principle of Population, London 1798.
Marulewska K., Eugenika w świetle idei postępu. Rozważania wokół fundamentów filozoficznych, “Dialogi Polityczne” 2008, vol. 10, pp. 63–84. DOI: https://doi.org/10.12775/DP.2008.032
Maya M., The Story of Madrigal v. Quilligan: Coerced Sterilization of Mexican-American Women, “University of San Francisco Law Research Paper” 2018, no. 4, pp. 1–16.
Mceuen B., A Program of Race Betterment: The Emergence and Evolution of Eugenic Ideas in Michigan, Detroit 2022.
Mennel R.M., Compston C.L. (eds.), Holmes and Frankfurter: Their Correspondence, 1912–1934, Durham 1996.
Merricks P.T., Religion and Racial Progress in Twentieth-Century Britain: Bishop Barnes of Birmingham, Oxford 2017. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-53988-1
Molik K., Pomiędzy prawem a systemem Ie – aborcja w Japonii, “Wrocławskie Studia Erazmińskie” 2018, vol. 12, pp. 195–206.
Moros Peña M., Lekarze Hitlera. Zbrodnicza medycyna, transl. J. Kowalczyk, Warsaw 2019.
Musielak M., Sterylizacja ludzi ze względów eugenicznych w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i w Polsce (1899–1945). Wybrane problemy, Poznań 2008.
Novak N.L., Lira N., O’Connor K.E., Harlow S.D., Kardia S.L.R., Stern A.M., Disproportionate Sterilization of Latinos Under California’s Eugenic Sterilization Program, 1920–1945, “American Journal of Public Health” 2018, no. 108 (5), s. 611–613. DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.2018.304369
Nussbaum M.C., Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership, Harvard 2009.
Paul D.B., Spencer H.G., The hidden science of eugenics, “Nature” 1995, vol. 374, pp. 302–304. DOI: https://doi.org/10.1038/374302a0
Platon, Państwo, transl. W. Witwicki, Kęty 2003.
Rigas M., American Eugenics: A History of its Evolution from Public Health Initiative to Scientific Racism, Historical Memory, and Modern Genetics, “Concept, the Journal of Contemporary Community Education Practice Theory” 2012, vol. 36, https://concept.journals.villanova.edu/index.php/concept/article/view/791/644.
Roll-Hansen N., Some Thoughts on Genetics and Politics. The Historical Misrepresentation of Scandinavian Eugenics and Sterilization [in:] H.I. Petermann, P.S. Harper, S. Doetz (eds.), History of Human Genetics: Aspects of Its Development and Global Perspectives, Berlin
Ruiz V.L., From Out of the Shadows: Mexican Women in Twentieth-Century America, New York 2008.
Sandel M., Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku, transl. A. Chromik, K. Michalski, Warsaw 2012.
Sandel M.J., Przeciwko udoskonalaniu człowieka. Etyka w czasach inżynierii genetycznej, transl. O. Siara, Warsaw 2020.
Schoen J., Choice and Coercion: Birth Control, Sterilization, and Abortion in Public Health and Welfare (Gender and American Culture), Chapel Hill 2005.
Sen A., Rationality and Freedom, Cambridge 2004. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1dv0td8
Sikorski S., Administracja ochrony zdrowia w Polsce – między świadczeniem a reglamentacją, Warsaw 2021.
Simon J., The Criminal Is to Go Free: The Legacy of Eugenic Thought in Contemporary Judicial Realism about American Criminal Justice, “Boston University Law Review” 2020, vol. 100, pp. 787–815. DOI: https://doi.org/10.21428/cb6ab371.f3375934
Sokolik J.W., Leading the race: eugenics in California, 1896–1945, San Marcos 2013.
Spitz V., Doctors from Hell: The Horrific Account of Nazi Experiments on Humans, Boulder
Stepan N., The Hour of Eugenics: Race, Gender, and Nation in Latin America, New York 1991. DOI: https://doi.org/10.7591/9781501702266
Stern A.M., Eugenic Nation: Faults and Frontiers of Better Breeding in Modern America, Oakland 2016. DOI: https://doi.org/10.1525/california/9780520285064.001.0001
Stern A.M., Novak N.L., Lira N., O’Connor K., Harlow S., Kardia S., California’s Sterilization Survivors: An Estimate and Call for Redress, “American Journal of Public Health” 2017, vol. 107, no. 1, pp. 50–54. DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.2016.303489
Vogel A., Regulating Degeneracy: Eugenic Sterilization in Iowa, 1911–1977, “The Annals of Iowa” 1995, vol. 54, no. 2, pp. 119–143. DOI: https://doi.org/10.17077/0003-4827.9900
Washington H.A., Medical Apartheid: The Dark History of Medical Experimentation on Black Americans from Colonial Times to the Present, New York 2008.
Watters M., Eugenic Sterilization in California in the 1920s and 30s: The Human Betterment Foundation’s Study on the Effects of Sterilization, New Haven 2012.
Wellerstein A., States of Eugenics: Institutions and Practises of Compulsory Sterilization in California [in:] S. Jasanoff (ed.), Reframing Rights: Bioconstitutionalism in the Genetic Age, Cambridge 2011. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/8917.003.0004
Whitman J.Q., Hitler’s American Model: The United States and the Making of Nazi Race Law, Princeton 2017. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400884636
Willrich M., The Two Percent Solution: Eugenic Jurisprudence and the Socialization of American Law, 1900–1930, “Law and History” 1998, vol. 16, no. 1, pp. 63–111. DOI: https://doi.org/10.2307/744321
Wilson D., Genetics, Crime and Justice, Cheltenham 2015. DOI: https://doi.org/10.4337/9781783478828
Zaremba Bielawski M., Higieniści. Z dziejów eugeniki, transl. W. Chudoba, Wołowiec 2014.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Krystian Jabłoński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.