Słowa kluczowe
Królestwo Polskie
sądownictwo
kwestia włościańska
Józef Kasznica
czasopisma prawnicze
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 40
Liczba pobrań: 23
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień poświęconych reformie włościańskiej i sądowej na łamach periodyku prawniczego ,,Gazeta Sądowa Warszawska”. Jednocześnie powołując się na prawno-naturalne poglądy profesora prawa Józefa Kasznicy na temat głównych cech prawa, przywołano argumenty na potwierdzenie tezy, że reformy włościańska i sądowa w Królestwie Polskim były w dużej mierze tworem politycznym, nie prawnym. Należały do nich zagadnienia charakteryzowane na szpaltach ,,Gazety” po wprowadzeniu obu reform, takie jak: sprzeczności występujące w prawodawstwie Królestwa Polskiego, brak zaufania prawników zamieszkujących obszar Królestwa Polskiego do nowych instytucji prawnych czy utylitarny, a nie deontologiczny charakter norm prawnych.
Bibliografia
Archiwum Państwowe w Warszawie, Zbiór Korotyńskich, nr zespołu 201.
Manifiest o Wsiemilostiwiszem darowanii kriepostnych sielskich liudam praw sostojanija swobodnych sielskich obywatieli, i ob ustrojstwie ich byta, 19 II 1861 [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, t. 36, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1863.
O Likwidacionnoj Komisii Carstwa Polskogo [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, 19 II 1864, t. 39, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1867.
O poriadkie wwiedienija w diejstwie nowych postanowlenij o krestianach Carstwa Polskogo [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, 19 II 1864, t. 39, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1867.
O wwiedienii w diejstwie Sudiebnych Ustawow 20 Nojabria 1864 goda w Carstwie Polskom, 19 II 1875 [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, t. 50, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1877.
Ob ustrojstwie kriestjan Carstwa Polskogo [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, 19 II 1864, t. 39, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1867.
Ob ustrojstwie sielskich gmin [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, 19 II 1864, t. 39, sobranije II, cz. I, Sankt Peterburg 1867.
Przepisy o wydawaniu listów likwidacyjnych, 4.08.1865, Dz.P. 1865, t. 63.
Uczerieżdienije sudienbych ustanowlenij, 20 XI 1864 [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, t. 39, sobranije II, cz. II, Sankt Peterburg 1867.
Ukaz o urządzeniu włościan z 2 marca 1864 r. [w:] K. Śreniowska, S. Śreniowski (red.), Materiały do dziejów uwłaszczenia w Królestwie Polskim, Wrocław – Warszawa – Kraków 1961, s. 412–422.
Wysoczajsze utwierżdiennoje Położenije o ziemskoj straże w Carstwie Polskom, 19 XII 1866 [w:] Połnoje Sobranije Zakonow Rossijskoj Impierii, t. 41, sobranije II, cz. II, Sankt Peterburg 1868.
Cyrański T., Pytania z praktyki kryminalnej, „Gazeta Sądowa Warszawska” 22.09(4.10).1873, nr 27, s. 210–211.
Czy sprawy o unieważnienie aktów odstąpienia osad włościańskich, przed trybunały cywilne wytaczane, powinny przechodzić drogę pojednawczą, „Gazeta Sądowa Warszawska” 23.02 (7.03).1874, nr 10, s. 73–74.
Czyli rejent powinien wymagać dowodów pochodzenia włościańskiego od nabywców, „Gazeta Sądowa Warszawska” 23.02(7.03).1874, nr 10, s. 74–75.
Jakiemu sądowi ulega straż ziemska: wojennemu czy cywilnemu, „Gazeta Sądowa Warszawska” 7(19).05.1877, nr 20, s. 155–156.
Kasznica J., Kilka słów o znaczeniu prawa w społeczeństwie, „Gazeta Sądowa Warszawska” 24.03 (5.04).1873, nr 1, s. 1–4.
Kasznica J., O stosunku nauk prawnych do innych nauk, „Gazeta Sądowa Warszawska” 22.09 (4.10).1873, nr 27, s. 209–211.
Kinel W., Projekt nowej organizacji sądowej, „Gazeta Sądowa Warszawska” 24.02(9.03).1901, nr 10, s. 151-153.
Łuniewski H., Materiały do zmian w Ustawach sądowych, „Gazeta Sądowa Warszawska” 18(30). 03.1895, nr 13, s. 194–199.
Miklaszewski W., Rys organizacji władz sądowych podług Ustaw z d. 20 listopada 1864 r. i postanowienia o wprowadzeniu reformy sądowej w Królestwie Polskim z d. 19 lutego 1875, „Gazeta Sądowa Warszawska” 11(23).10.1875, nr 43, s. 338–343.
Miklaszewski W., Zjazd Prawników Rosyjskich w Moskwie, „Gazeta Sądowa Warszawska” 2(14).08.1875, nr 33, s. 260–261. DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican10231875-260
O właściwości sądów w sprawach rządowych, gminnych i instytutowych, „Gazeta Sądowa Warszawska” 6(18).11.1876, nr 47, s. 377–379.
Ochimowski F., Umiejętności prawnicze u nas w ostatnim trzydziestoleciu. Szkic bibliograficzny (ciąg dalszy), „Gazeta Sądowa Warszawska” 4(16).03.1895, nr 11, s. 162–169.
Okolski A., Krótki rys postępowania cywilnego podług Ustawy z d. 20 listopada 1864 r. i Postanowienia o wprowadzeniu reformy sądowej w Królestwie Polskim z d. 19 lutego 1875 r., „Gazeta Sądowa Warszawska” 20.12(1.01).1875/1876, nr 1, s. 1–4.
Postanowienia i rozporządzenia rządowe, „Gazeta Sądowa Warszawska” 11(23).12.1876, nr 52, s. 418–419.
Przepisy co do trybu przekazania spraw cywilnych z dawnych instytucji sądowych do nowych, „Gazeta Sądowa Warszawska” 10(22).07.1876, nr 30, s. 240–241.
Regulacja hipotek osad włościańskich, „Gazeta Sądowa Warszawska” 23.06(5.07).1890, nr 27, s. 417.
Rościszewski H., O stosunku sędziów śledczych do urzędu publicznego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 17(29).12.1877, nr 52, s. 413–414.
Sadkowski W., O kwalifikacji naukowej urzędników sądowych, „Gazeta Sądowa Warszawska” 2(14).07.1877, nr 28, s. 220–221.
W. St. [W. Staniszewski], Kwestia ważności aktów notarialnych dotyczących alienacji osad włościańskich, „Gazeta Sądowa Warszawska” 29.09(11.10).1873, nr 28, s. 217–218. DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican10041873-217a
Wardyński K., Sądy gminne, prawo zwyczajowe i hipoteki włościańskie, „Gazeta Sądowa Warszawska” 6(18).07.1874, nr 29, s. 225–226.
Wirzechlejski R., Uwagi z powodu przepisów ustawy postępowania cywilnego z r. 1864 o wyłączeniu sędziego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 29.12(10.01).1876/1877, nr 2, s. 11–12.
Włościanie Królestwa Polskiego!, „Roczniki Gospodarstwa Krajowego” 1864, t. X, poszyt I (kwiecień), ogólnego zbioru t. LV, s. 3–10.
X.X. [sygn. nierozwiązana], Rozbiór pytań z prawa cywilnego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1(13).06.1874, nr 24, s. 185–186.
X.X. [sygn. nierozwiązana], Rozbiór pytań z prawa cywilnego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 29.12(10.01).1873/1874, nr 2, s. 10–11.
Konic H., Ś.p. Feliks Ochimowski (1848–1932), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1932, t. 25, s. 217–218.
Kraushar A., Palestra warszawska. Wspomnienia starego mecenasa z czasów dziesięciolecia przed zniesieniem sądownictwa polskiego (1866–1876), Warszawa 1919.
Zoll F., [Wspomnienie o Józefie Kasznicy] [w:] S. Tarnowski, Józef Kasznica: wspomnienie pośmiertne, Kraków 1887, s. 3–16.
Bereza A., Służba publiczna ziemiaństwa polskiego w sądownictwie gminnym powiatu lubelskiego w latach 1876–1915, „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, nr 19, s. 49–67.
Borkowski S., Szkoła Główna Warszawska 1862–1869. Wydział Prawa i Administracji, Lublin 1937.
Bosiacki A., Wydział Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1869–1915 [w:] G. Bałtruszajtys (red.), Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, Warszawa 2008, s. 83–114.
Brodowski F., Reforma włościańska 1864 r., Warszawa 1916.
Izdebski H., Antoni Okolski 1838–1897 [w:] M. Wąsowicz, A.K. Wróblewski (red.), Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1816–1915, Warszawa 2016, s. 372–378. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323522010.pp.372-377
Kieniewicz S., Akademia Medyko-Chirurgiczna i Szkoła Główna (1857–1869) [w:] S. Kieniewicz (red.), Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1981, s. 242–377.
Kieniewicz S., Sprawa włościańska w postaniu styczniowym, Wrocław 1953.
Kisza Z., Krzemiński Z., Łyczywek R., Historia adwokatury polskiej, Warszawa 1995.
Kita J., Tomasz Potocki (1809–1961). Ewolucja postaw ziemianina polskiego, Łódź 2007.
Konopka P., Reforma uwłaszczeniowa w Królestwie Polskim i jej wpływ na ograniczenie obrotu gruntami włościańskimi (1864–1914), Białystok 2007.
Korobowicz A., Sądownictwo Królestwa Polskiego 1876–1915, Lublin 1995.
Kozłowski J., Straż ziemska w Królestwie Polskim w latach 1867–1875, „Przegląd Historyczny” 2000, nr 4, s. 519–534.
Malec D., Dzieje notariatu polskiego, Kraków 2007.
Materniak-Pawłowska M., Z dziejów sądów przysięgłych na ziemiach polskich w XIX wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, t. 66, z. 1, s. 121–148. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2014.46.1.05
Miklaszewski W., Rys organizacji władz sądowych podług Ustaw z d. 20 listopada 1864 r. i postanowienia o wprowadzeniu reformy sądowej w Królestwie Polskim z dnia 19 lutego 1875, Warszawa 1876.
Milewski S., Redzik A., Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011.
Paszkowska M., Józef Kasznica 1834–1887 [w:] G. Bałtruszajtys (red.), Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, Warszawa 2008, s. 59–61.
Paszkowska M., Nauka prawa karnego w środowisku „Gazety Sądowej Warszawskiej” (1873–1918), Warszawa 2010.
Stawarska-Rippel A., Rosyjska procedura cywilna w pracach sekcji postępowania cywilnego Komisji Kodyfikacyjnej II RP na przykładzie projektu „Tytułu o dowodach” J.J. Litauera, „Z Dziejów Prawa” 2010, t. 3, s. 79–91.
Studnicka-Mariańczyk K., Polityka władz rosyjskich wobec rolnictwa w Królestwie Polskim, „Zeszyty Historyczne” 2014, t. 12, s. 125–142.
Szpoper D., Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855–1862, Gdańsk 2003.
Szpoper D., Reforma samorządowa w Królestwie Polskim w latach 1861–1862, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, t. 66, z. 1, s. 149–182. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2014.46.1.06
Szumski J., Uwłaszczenie chłopów w północno-wschodniej części Królestwa Polskiego 1846–1871, Białystok 2002.
Szwarc A., Akademia Medyko-Chirurgiczna i Szkoła Główna, 1857–1869 [w:] T. Kizwalter (red.), Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816–1915, Warszawa 2016, s. 415–555. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323523765.pp.415-556
Targowski J., Komitet Urządzający i jego ludzie, „Przegląd Historyczny” 1937–1938, nr 1, s. 156–197.
Tarkowski M., Polacy na Litwie i Białorusi pod rządami Aleksandra II (1855–1881). Studium historyczno-prawne, Gdańsk 2018.
Tarkowski M., Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863–1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim [w:] M. Michalski (red.), Kształtowanie się spółki akcyjnej, a doświadczenia w Polsce, Warszawa 2020, s. 105–142.
Tarkowski M., U źródeł polityki generał-gubernatora wileńskiego hrabiego Michaiła Nikołajewicza Murawjowa wobec kwestii chłopskiej i osadnictwa rosyjskiego na Litwie (1863–1865), „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2017, t. 69, z. 1, s. 211–241. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2017.1.10
Witkowski W., Aleksander This i Jan Kanty Wołowski: wybitni prawnicy Królestwa Polskiego, Lublin 2001. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2001.1.6
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mikołaj Tarkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.