Immunitety klasztoru cysterek w Ołoboku do końca XIII wieku

Abstrakt

Rozwój klasztoru cysterek ołobockich w XIII w. nieodzownie związany był z uzyskaniem określonego immunitetu. To właśnie zabiegi cysterek o całkowite zwolnienie swych dóbr od powinności na rzecz księcia oraz wy­ łączenie ich spod jurysdykcji książęcej zdominowały całe XIII stulecie ich działalności. Dotychczasowe badania z zakresu rozwoju immunitetu ołobockiego klasztoru są skromne. Zagadnieniem tym co prawda zajmowali się już Z. Kaczmarczyk i J. Matuszewski przy okazji opracowywania immunitetu w dobrach Kościoła katolickiego, jednakże analizy te - szczupłe i niekiedy oparte na fałszywych dyplomach - wymagają wielu rzeczowych sprostowań. Kwestię rozwoju immunitetu klasztornego podnosi również nie drukowana praca H. Likowskiego, a także monografia cysterek ołobockich autorstwa S. Karwowskiego, mająca jednak nikły poziom naukowy, nie wznoszący się ponad kronikarskie referowanie. Niezbędnym okazało się więc poruszenie tego zagadnienia od podstaw. Celem niniejszej pracy jest zatem przedstawienie procesu uzyskiwania przez klasztor w Ołoboku praw na polu ekonomicznym i sądowym, a także określenie rozmiarów i charakteru tych praw. Przywileje te bowiem nie od razu w całości przeszły w posiadanie ołobockiego konwentu, lecz poprzedziły je różnego rodzaju zabiegi prawne, a czasem nawet fałszerstwa.