Glebae adscriptio śląskich chłopów: Reflexions sur l'attachement des paysans à la terre en Silesie

Abstrakt

Przez dłuższy czas uważano, że glebae adscriptio śląskich chłopów została zaprowadzona dopiero w pokoju krajowym Ferdynanda I z 1528 r . Dopiero Józef Leszczyński, prowadząc poszukiwania w Archiwum Archidiecezjalnym we Wrocławiu, odnalazł dwa wcześniejsze śląskie tzw. landfrydy, z 1505 oraz 1512 r., w których znajdują się postanowienia tej treści, co pozwoliło mu niemal o ćwierćwiecze cofnąć początki przywiązania tutejszych chłopów do ziemi. Wiadomość tę ogłosił następnie Roman Heck w Historii Śląska, nie ustrzegłszy się jednak błędów i nieścisłości. Skłania to do ponownego przebadania tego ważnego zagadnienia. 

Na wstępie trzeba zwrócić uwagę, że wszystkie dotychczas uzyskane informacje o śląskiej glebae adscriptio pochodzą z pokojów krajowych. Nakazuje to prowadzić poszukiwania we wszystkich śląskich aktach tego rodzaju, których było więcej, a także w innych powiązanych z nimi. Ponadto zwraca uwagę, że przepisy o przywiązaniu chłopów do ziemi w landfrydach z lat 1505, 1512 i 1528 występują już w postaci wysoko zaawansowanej, prawniczo wykończonej, co każe widzieć w nich uwieńczenie wcześniej rozpoczętego procesu i zachęca do próby jego odtworzenia.