Problematyka podziemnego sądownictwa wojskowego w korespondencji Komendanta Głównego ZWZ (AK) z rządem emigracyjnym

Abstrakt

Jedną z cech polskiej rzeczywistości okupacyjnej było powołanie i funkcjonowanie — w ramach struktur obozu londyńskiego — zinstytucjonalizowanego podziemnego wymiaru sprawiedliwości. 

W jego ramach podstawową rolę odgrywało sądownictwo wojskowe ZWZ (AK) i to nie tylko ze względu na stosunkowo szybkie zorganizowanie, ale również właściwość podmiotowo-przedmiotową. Należy zauważyć, że tak sama formuła organizacyjna, jak i zakres właściwości ulegały pewnym zmianom. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie korespondencji między gen. S. Roweckim i jego następcą — gen. T. Komorowskim a gen. K. Sosnkowskim i gen. W. Sikorskim w sprawie powołania, ustroju oraz właściwości Sądów Kapturowych i Wojskowych Sądów Specjalnych.

Część tej korespondencji została ujawniona w dwóch pierwszych tomach wydanego przez „Studium Polski Podziemnej" w Londynie pięciotomowego zbioru pod nazwą Armia Krajowa w dokumentach 1939-1945. Niestety komitet redakcyjny nie podał kryteriów, jakimi się kierował w wyborze poszczególnych dokumentów, przy czym ostatni dokument dotyczący sądownictwa wojskowego pochodzi z 1942 r., chociaż wiadomo, że również po 1942 r. problematyka ta była przedmiotem korespondencji. Ponadto istnieje przypuszczenie, że w przypadku publikacji tekstu statutu Wojskowych Sądów Specjalnych nie została zachowana należyta staranność edytorska.