Keywords
Polish President
District Court in Cracow
affronting honour or dignity of the Polish President
insulting the Polish President
How to Cite
Abstract
The article is an analysis of the proceedings concerning the acts of affronting the honour or dignity of the Polish President which took place in the District Court in Cracow between 1933 and 1939 pursuant to Art. 125 § 2 of the Penal Code of 1932. The resources analyzed in the article include registers of penal procedures and records of particular cases from that period. According to the results of the research, there were 49 cases concerning the acts of affronting the honour or dignity of the President against 56 defendants pending in the District Court in Cracow between 1933 and 1939. They constituted merely 0.4% of all the proceedings initiated in that Court in the analyzed period. Documents concerning 24 cases have been preserved until the present day. Ultimately, out of the 50 persons whose cases were adjudicated by the District Court in Cracow in relation to the substantive issue in accordance with Art. 125 § 2, 35 defendants received non-appealable sentences, whereas 15 of them received non-appealable acquittals. Even though the punishment for affronting the honour or dignity of the President stipulated in the Penal Code was 6 months up to 5 years of imprisonment, none of the non-appealable penalties for the aforementioned offenders exceeded one year of imprisonment. In fact, 18 persons were sentenced to 6 months of imprisonment (the sentence was conditionally suspended in 14 of those cases), while 16 persons were sentenced to a term of imprisonment between 6 months and one year (4 of those sentences were conditionally suspended). One defendant was placed in custody and it was an instance of an extraordinary mitigation of punishment.
References
Źródła archiwalne
Archiwum Akt Nowych
Sąd Okręgowy w Krakowie 1919–1939 (2/2258): 2, 11, 52, 55, 85, 124, 125.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Sąd Okręgowy w Krakowie 1919–1939 (29/442): 12378, 12381, 12391, 12392, 12393, 12394, 12395, 12396, 12397, 12398, 12399, 12400, 12402, 12403, 13979, 14103, 14136, 14219, 16729, 16815, 16940, 16843, 16908, 16958, 17080, 17138, 17219, 17226, 17241, 17255, 17285.
Źródła drukowane
Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 września 1939 r. o amnestii (Dz. U. Nr 87, poz. 553).
Projekt części szczególnej kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w pierwszem czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. IV, z. 3.
Projekt kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w drugiem czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 2.
Projekt kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w trzeciem czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 5.
Projekt wstępny części szczególnej kodeksu karnego, oprac. W. Makowski [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. IV, z. 1.
Protokół posiedzenia sekcji prawa karnego Komisji Kodyfikacyjnej z dnia 11. marca 1923 [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. II.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 1932 r. Nr 83, poz. 725).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 czerwca 1929 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich w sprawach karnych (Dz. U. Nr 42, poz. 352).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 60, poz. 571).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 października 1932 r. o amnestii z powodu wprowadzenia z dniem 1 września 1932 r. jednolitego polskiego kodeksu karnego i prawa o wykroczeniach (Dz. U. Nr 91, poz. 782).
Ustawa z dnia 2 stycznia 1936 r. o amnestii (Dz. U. Nr 1, poz. 1).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1444).
Literatura
Budyn-Kulik M. [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Hoc S., Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej [w:] L. Gardocki (red.), System prawa karnego, t. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa 2013.
Kardas P. [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I: Komentarz do art. 117–211a, Warszawa 2017.
Jamontt J., Rappaport E.S., Kodeks karny r. 1932 z dostosowanemi do kodeksu tezami z orzeczeń Sądu Najwyższego, odpowiedniemi ustępami uzasadnienia projektu Komisji Kodyfikacyjnej. Część szczególna, Warszawa 1932.
Koredczuk J., Dziedziczenie nieruchomości w świetle orzecznictwa sądów apelacji lwowskiej w okresie międzywojennym, Wrocław 2019.
Krzyżanowski L., Sędziowie w II Rzeczypospolitej. Okręgi apelacyjne: krakowski i katowicki, Katowice 2011.
Kucharski T., Akta spraw sądowych i orzecznictwo sądowe z okresu II RP jako źródło historyczne. Węzłowe problemy kwerendy i metodyki archiwalnej na przykładzie badań nad fideikomisami familijnymi, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2020, t. 13, z. 1.
Kulesza J. [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. I: Komentarz. Art. 117–221, Warszawa 2017.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938.
Makowski W., Zbrodnie stanu, Warszawa 1923.
Makowski W., Kodeks karny 1932. Komentarz, Warszawa 1937.
Maziarz J., Sądy przysięgłych w II Rzeczypospolitej w praktyce Sądu Okręgowego w Krakowie, Warszawa 2017.
Michalska-Warias A. [w:] T. Bojarski (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Mikuła M., Orzecznictwo Sądu Okręgowego w Krakowie w sprawach o bluźnierstwo (1 września 1932 r. – 1 września 1939 r.), „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, t. XXV, z. 3.
Naworski Z., Kucharski T., Moszyńska A., Fideikomisy familijne w Drugiej Rzeczypospolitej – główne postulaty badawcze, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2020, t. LXXII, z. 1.
Nisenson J., Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach, rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 60 poz. 571 i 572) z komentarzem i orzecznictwem Sądu Najwyższego do dnia 1 stycznia 1939 roku wraz z przepisami wprowadzającemi i utrzymanemi w mocy przepisami uchylonych kodeksów karnych, Warszawa
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego prawa o wykroczeniach przepisów wprowadzających obie te ustawy oraz do rozporządzenia prezydenta R. P. o niektórych przestępstwach przeciw bezpieczeństwu państwa z dnia 24 października 1934 roku (Dz. U. Nr. 94, poz. 851) z uwzględnieniem ustawy karnej skarbowej, ordynacji podatkowej, kodeksu karnego wojskowego, ustaw dodatkowych orzecznictwa Sądu Najwyższego, Kraków 1936.
Rodak M., Przestępstwo zgwałcenia i jego sprawcy w II Rzeczypospolitej. Próba wstępnej charakterystyki, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2015, t. XVIII.
Siemaszko K., Ochrona dobrego imienia Józefa Piłsudskiego w świetle przepisów prawa karnego oraz w praktyce sądowej w okresie II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2018, t. LXX, z. 2.
Szczepaniak D., Odpowiedzialność karna za znieważenie Prezydenta. Rzecz o kodyfikacji prawa karnego w II Rzeczypospolitej i jej współczesnych reminiscencjach, „Forum Prawnicze” 2022, nr 2.
Szczepaniak D., Polskie ustawy o zwalczaniu przestępczości urzędniczej z lat 1920–1921, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2020, t. 13, z. 2.
Szczepaniak D., Przepisy karne ustawy o prawie autorskim z 1926 roku w pracach ustawodawczych i praktyce sądowej. Naddruk – plagiat – strona podmiotowa – sankcje karne, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2021, t. 14, z. 1.
Uruszczak W., Zadania i perspektywy historii prawa na przełomie tysiąclecia, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2000, t. LII, z. 1–2.
Ustawy karne dodatkowe. Ustawy państw zaborczych – tezy z orzeczeń Sądu Najwyższego i Najwyższego Trybunału Administracyjnego – uwagi w przypiskach, oprac. A. Mogilnicki, Kraków 1934.
Zarzycki Z., Rozwód w świetle akt Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1918–1945. Studium historyczno-prawne, Kraków 2010.
Zgoliński I. [w:] V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
License
Copyright (c) 2022 Damian Szczepaniak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.