Keywords
Habsburgs
letters of credence
royal envoys
Haus-, Hof- und Staatsarchiv in Vienna
How to Cite
Abstract
Among the documents left by royal envoys and the royal chancellery, the most credible evidence of being a part of a legation are the letters of credence. The custom of presenting them has been known since ancient times and it continues to this day. However, the extensive literature concerning the history of diplomacy in the 16th century does not devote much attention to this subject matter. The reign of Sigismund Augustus was a significant period for the fate of Central and Eastern Europe. The epoch when the last male representative of the Jagiellonian dynasty ruled was a time of reorientation of foreign policy priorities in the history of diplomacy of the Polish Crown. Therefore, the article aims to present a credible list of royal envoys, on the basis of the submitted letters of credence, who represented the interests of Sigismund Augustus at the court of the Habsburgs in Vienna. While conducting the research in the Austrian Haus-, Hof- und Staatsarchiv in Vienna, 45 letters of credence dated from between 1534 to 1568 were found.
Funding
Lanckoroński Foundation
References
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi Poselstw (Libri Legationum) Metryki Koronnej, LL 7, LL 8, LL 9, LL 10, LL 12, LL 13, LL 14, LL 15, LL 16, LL 17, LL 19, LL 22.
Österreichische Staatsarchiv, Haus-, Hof- und Staatsarchiv w Wiedniu, Diplomatie und Außenpolitik vor 1848, Staatenabteilungen, Polen I, Polonica 2 (1530–1534), Polonica 3 (1535–1538), Polonica 4 (1539–1543), Polonica 5 (1545–1548), Polonica 6 (1549–1553.06), Polonica 7 (1553.07–1554.12), Polonica 8 (1555–1556), Polonica 9 (1557–1559.03), Polonica 12 (1563–1566.06), Polonica 13 (1566–1569).
Österreichische Staatsarchiv, Haus-, Hof- und Staatsarchiv w Wiedniu, Länderabteilungen, Ungarische Akten, Allgemeine Akten, 88/89 Ungarische Akten (1564.01–1566.12).
Baczkowski K., Zjazd wiedeński 1515. Geneza, przebieg i znaczenie, Warszawa 1975.
Barwicka-Makula A., Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587–1592, Katowice 2019.
Barycz H., Kromer Marcin h. własnego (1512–1589) [w:] PSB, t. 15, Wrocław – Kraków – Warszawa 1970, s. 319–325.
Barycz H., Lasota Stanisław h. Rawicz (ok. 1515–1561) [w:] PSB, t. 16, Wrocław – Kraków – Warszawa 1971, s. 555.
Bodniak S., Kongres szczeciński na tle bałtyckiej polityki polskiej, Kraków 1929.
Dworzaczek W., Górka Andrzej h. Łodzia (ok. 1500–1551) [w:] PSB, t. 8, Wrocław – Kraków – Warszawa 1959–1960, s. 401–405.
Dziubiński A., Stosunki dyplomatyczne polsko-tureckie w latach 1500–1572 w kontekście międzynarodowym, Wrocław 2005.
Pietkiewicz E., Protokół dyplomatyczny, Warszawa 1998.
Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie, Kraków 1998.
Mattingly G., Renaissance Diplomacy, London 1965.
Gładysz A., Courtiers of Foreign Origin amongst the Horse Courtiers of King Sigismund I the Old in 1518–1526. Part Two: Significance of “Other” Courtiers in Military Activities of the Royal Court in 1519–1521 in the Light of Signature Registers of the Horse Courtiers, „Przegląd Historyczny” 2021, t. 112, z. 2, s. 377–395. DOI: https://doi.org/10.36693/202102pp.377-398
Gmiterek H., Wilhelm z Rożemberka w Lubelskiem w latach 1572–1573, „Rocznik Lubelski” 1989–1990, t. 31–32, s. 103–110.
Gregorowicz D., Tiara w grze o koronę. Stolica Apostolska wobec wolnych elekcji w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w drugiej połowie XVI wieku, Kraków 2019.
Hajdukiewicz L., Kowalska H., Padniewski Filip h. Nowina (zm. 1572) [w:] PSB, t. 25, Wrocław – Kraków – Warszawa 1980, s. 1–7.
Ikonowicz C., Piekarski J.W., Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje, Warszawa 2009.
Januszek-Sieradzka A., „Potrzeba moskiewska” na sejmach koronnych w latach 60. XVI stulecia, „TEKA Komisji Historycznej Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie” 2012, t. 9, s. 7–31.
Kaniewska I., Maciejowski Mikołaj h. Ciołek (zm. 1574) [w:] PSB, t. 19, Wrocław – Kraków – Warszawa 1974, s. 62–64.
Korolko M., Poczet sekretarzy Zygmunta Augusta (1548–1572), „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1986, t. 31, s. 45–84.
Korolko M., Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta, Warszawa 1991.
Kowalska H., Karnkowski Stanisław h. Junosza (1520–1603) [w:] PSB, t. 12, Wrocław – Kraków – Warszawa 1966-1967, s. 77–82.
Kowalska H., Myszkowski Mikołaj z Mirowa i Spytkowic h. Jastrzębiec (ok. 1511–1557) [w:] PSB, t. 22, Wrocław – Kraków – Warszawa 1977, s. 377–379.
Kowalska H., Przerębski Jan h. Nowina (ok. 1519–1562) [w:] PSB, t. 28, Wrocław – Kraków – Warszawa 1984–1985, s. 748–757.
Lazzarini I., Communication and conflict: Italian diplomacy in the Early Renaissance, 1350–1520, Oxford 2015. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198727415.001.0001
Lulewicz H., Radziwiłł Mikołaj zwany Czarnym h. Trąby (1515–1565) [w:] PSB, t. 30, Wrocław – Kraków – Warszawa 1987, s. 335–347.
Mikuła M., Ludwik d’Alifio (ur. 1499 r., zm. 1543 r.) [w:] W. Uruszczak (red.), Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 1: 1364–1780, Kraków 2015, s. 224–225.
Nowacki J., Czarnkowski Andrzej (1507–1562) [w:] PSB, Kraków 1938, t. 4, s. 216–217.
Ostroróg Stanisław h. Nałęcz (1519–1568) [w:] PSB, t. 24, Wrocław – Kraków – Warszawa 1979, s. 528-530.
Pajewski J., Węgierska polityka Polski w połowie XVI wieku (1540–1571), Kraków 1932.
Plewczyński M., Koalicje antymoskiewskie Jagiellonów w XVI wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2005, t. 2, s. 83–94.
Pociecha W., D’Alifio Ludwik (1499–1543) [w:] PSB, t. 1, Kraków 1935, s. 77–78.
Sikorski J., Łaski Stanisław h. Korab (ok. 1500–1550) [w:] PSB, t. 18, Wrocław – Kraków – Warszawa 1973, s. 253–255.
Skowron R., Dyplomaci polscy w Hiszpanii w XVI i XVII wieku, Kraków 1997.
Skowron R., Księstwo Bari i sumy neapolitańskie. Polsko-hiszpański spór o spadek po królowej Bonie, „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 2022, t. 28, s. 171–213. DOI: https://doi.org/10.35765/rfi.2022.2802.10
Sucheni-Grabowska A., Jagiellonowie i Habsburgowie w pierwszej połowie XVI w. Konflikty i ugody, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1983, t. 38, z. 4, s. 449–467.
Sucheni-Grabowska A., Stanisław Hozjusz jako dyplomata Zygmunta Augusta. Wokół traktatu praskiego z 1549 roku, „Studia Warmińskie” 1981, t. 18, s. 99–156.
Sucheni-Grabowska A., Zygmunt August. Król polski i wielki książę litewski 1520–1562, Kraków 2010.
Sumariusz Ksiąg Poselstw Metryki Koronnej, t. 1: Jagiellonowie, oprac. I. Sułkowska-Kurasiowa, J. Wejchertowa, Warszawa 2019.
Urban W., Hozjusz Stanisław (1504–1579) [w:] PSB, t. 10, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962–1964, s. 42–46.
Urban W., Krasiński Franciszek h. Ślepowron (1525–1577) [w:] PSB, t. 15, Wrocław – Kraków – Warszawa 1970, s. 171–173.
Urban W., Wyczański A., Grabowiecki Gabriel h. Grzymała (ok. 1520–1570) [w:] PSB, t. 8, Wrocław – Kraków – Warszawa 1959–1960, s. 471–473.
Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Kądziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
Urzędnicy wielkopolscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1987.
Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. E. Opaliński, H. Żerek-Kleszcz, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.
Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.
Urzędnicy województwa lubelskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. W. Kłaczewski, W. Urban, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1991.
Urzędnicy województwa sandomierskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, A. Falniowska-Gradowska, red. A. Gąsiorowski Kórnik 1993.
Valentino Saurmano laiškai imperatoriui Ferdinandui I iš Žygimanto Augusto Vilniaus dvaro (1561–1562 m.), oprac. D. Antanavičius, V. Gerulaitienė, J. Kiaupienė, Vilnius 2009.
Wijaczka J., Stosunki dyplomatyczne Polski z Rzeszą Niemiecką w czasach panowania cesarza Karola V (1519–1556), Oświęcim 2015.
Wojtyska H.D., Papiestwo–Polska 1548–1563. Dyplomacja, Lublin 1977.
Wyczański A., Między kulturą a polityką. Sekretarze królewscy Zygmunta Starego (1506–1548), Warszawa 1990.
Żelewski R., Dyplomacja polska w latach (1506–1572) [w:] M. Biskup (red.), Historia dyplomacji polskiej, t. I: Połowa X w.–1572, Warszawa 1982, s. 587–793.
Żelewski R., Kryski Wojciech h. Prawdzic (ok. 1530–1562) [w:] PSB, t. 15, Wrocław – Kraków – Warszawa 1970, s. 488–490.
Żelewski R., Organizacja koronnej służby dyplomatycznej za Zygmunta Augusta [w:] Z. Wójcik (red.), Polska służba dyplomatyczna XVI–XVIII wieku. Studia, Warszawa 1966.
Żelewski R., Podoski Łukasz h. Junosza (1526–1584) [w:] PSB, t. 27, Wrocław – Kraków – Warszawa 1983, s. 171–173.
License
Copyright (c) 2023 Maciej Polak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.