Odpowiedzialność karna w dawnych kodyfikacjach norweskiej i polskiej. Próba ujęcia porównawczego

Abstract

W pierwszej połowie XX w. pojawiły się w Europie dwie nowoczesne kodyfikacje karne: Nowy kodeks karny norweski z 1902 r. (dalej: Nkk.) oraz polski kodeks karny z 1932 r. (dalej: kk.). Ich nowatorskie rozwiązania stanowiły podwaliny dla rozwoju współczesnego prawa karnego. O kodeksie karnym Norwegii z 1902 r. pisał już w 1916 r. Wacław Makowski, i posiadał on: „ustaloną opinię reformy śmiałej i pod wieloma względami słusznej, a mimo wad – polegających głównie na nie dość ścisłem określaniu istoty poszczególnych «czynów karalnych» – zawiera głównie w części ogólnej szereg pierwszorzędnych zalet". Polski kodeks karny z 1932 r., którego głównym architektem był prof. Juliusz Makarewicz, uznany został za najlepszy w ówczesnej Europie i za jeden z najlepszych w świecie. Należy równie zauważyć, i niektóre rozwiązania kk. zbieżne były z rozwiązaniami Nkk., inne myśl norweską przewyższały. Przystępując do prac nad projektem kk., członkowie Komisji Kodyfikacyjnej zapoznawali się z nowymi ówcześnie inicjatywami ustawodawczymi w zakresie prawa karnego materialnego, uznając za konieczne „dokładne zbadanie stanu kodyfikacji karnej nowoczesnej". Do tych prac zaliczano projekty: kodeksu Rzeszy Niemieckiej, austriacki, szwajcarski oraz kodeks karny Norwegii.