Stanowisko prawne stron kontraktu użyczenia w świetle poglądów rzymskiej jurysdykcji

Abstract

Użyczenie (commodatum) to umowa o nieodpłatne przekazanie rzeczy w celu używania, z obowiązkiem jej zwrotu w oznaczonym terminie lub po upływie czasu potrzebnego do racjonalnego użycia. Udzielający rzeczy to komodant, biorący w użyczenie to komodatariusz. Mimo że w obrocie prawnym Imperium Romanum użyczenie nigdy nie odgrywało tak ważnej roli jak sprzedaż (emptio-venditio) czy najem (locatio-conductio rei), to jednak umożliwiając darmowe korzystanie z cudzej rzeczy, ułatwiało życie codzienne. I chociaż z tej racji, że kontrakt ów opierał się na zaufaniu i przyjaźni stron, rzadko prowadził on do sytuacji konfliktowych, mających swój finał przed sądem, niemniej jako czynność prawna rodził wiele wątpliwości wynikających z interpretacji i rozwoju ogólnych pojęć. Tej właśnie problematyki dotyczy niniejszy artykuł.