Własność w ideologii narodowych socjalistów

Abstract

Problem badawczy. Wśród cech charakterystycznych i istotnych reżimów totalitarnych od czasu sławnej definicji Carla Joachima Friedricha i Zbigniewa Brzezińskiego wymienia się z reguły „kontrolę nad gospodarką”. Badacze totalitaryzmu podkreślają, iż pod tym względem nie było różnicy między komunizmem czy nazizmem . Z kolei inni badacze kładą nacisk na to, że ‘socjalizm’ Hitlera był wyłącznie demagogią, gdyż niewiele się zmieniło w stosunkach własnościowych. Niniejsze rozważania mają na celu odtworzenie rozumienia własności w ujęciu nazistów. Przyjrzenie się bliżej problemowi własności w ideologii nazizmu pozwala bowiem wysnuć wniosek, iż oba stanowiska nie wykluczają się: wydaje się bowiem, iż treść wpisywana w pojęcie własności pozwoliła później nazistom na nieograniczoną ingerencję w gospodarkę, bez podejmowania procesów nacjonalizacji. Bez trudu można wykazać, że stosunek nazistów do własności był zdeterminowany ich rasizmem i darwinizmem społecznym, a założenia ideologiczne dotyczące własności sprzyjały praktycznym posunięciom w zakresie ograniczania prawa własności i podporządkowania gospodarki państwu, a ściślej -rządzącej nim partii i jej wodza.