Własność w doktrynie francuskich kontrrewolucjonistów

Abstract

Problem własności nie zajmuje pierwszoplanowego miejsca w myśli politycznej przeciwników Rewolucji Francuskiej - przynajmniej w pierwszej fazie ich intelektualnej aktywności, tj. w okresie trwania samej rewolucji. Nie był on także przez nich rozważany jako zagadnienie tylko ekonomiczne. Przyczyna tej marginalnej początkowo roli problematyki własności leży także po stronie samej rewolucji. O rewolucji 1789 r. nie sposób powiedzieć, by miała ona charakter fundamentalnie wrogi własności prywatnej; przeciwnie -była ona rewolucją „burżuazyjną” i liberalną. W Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 26 VIII 1789 roku własność znajduje się pośród przyrodzonych i nieulegających przedawnieniu praw człowieka (art. II) i jest prawem nietykalnym i świętym (art. XVII). Mocne gwarancje ustawowe dla nieograniczoności własności dawał też Kodeks Cywilny Napoleona z 21 III 1804, który własność definiował jako prawo używania i rozporządzania rzeczami w sposobie najrozciąglejszym, byleby ich na to nie używać, cokolwiek zabronione jest prawami albo urządzeniami (art. 544).