Libertariańska koncepcja własności w filozofii Roberta Nozicka

Abstract

W filozofii libertarianizmu kwestia własności prywatnej odgrywa istotną rolę. Najwybitniejszym przykładem tego rodzaju koncepcji, w której własność definiuje się jako prawo jednostki, jest teoria amerykańskiego filozofa - Roberta Nozicka, zawarta w książce Anarchia, państwo i utopia, gdzie posłużył się on pojęciem samoposiadania (self-ownership), polemizując z koncepcją sprawiedliwości rozdzielczej Johna Rawlsa. Pojęcie to jednak ma nie tylko polemiczne znaczenie: jest ono interpretacją fragmentu rozważań Johna Locke’a na temat własności, zawartych w drugim Traktacie o rządzie, a zarazem podstawą do uzasadnienia sformułowanej przez Nozicka koncepcji sprawiedliwego posiadania. Stanowisko to krytykowane było zarówno przez liberałów jak i marksistów: wywołało burzliwą dyskusję, w której obok ostrego ataku ze strony zwolenników własności zbiorowej, ujawniły się także próby znalezienia nowego rozwiązania problemu uprawomocnienia własności.