Keywords
labor law
canon law
church music
Second Polish Republic
white-collar worker
How to Cite
Number of views: 43
Number of downloads: 25
Abstract
The purpose of the present article is to define the legal position of the occupation of an organist in the Catholic Church in the context of the interwar labor law of the Second Polish Republic and canon law. It presents the characteristics of the profession as well as the rights and duties of an organist under the common and particular law of the Catholic Church. The special position of organists, whose work was subject to two autonomous legal orders, prompts one to reflect on the relationship of an organist, as a church worker, to state law. Research indicates that the occupation of an organist was classified as that of a white-collar worker in accordance with the legal regulations of the period. The article depicts attempts to legally regulate the occupation of an organist as well as the difficulties connected with accurately defining the employing entity of an organist. These issues were particularly relevant in the context of insurance for people performing this profession.
References
Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Rzymie dnia 10 lutego 1925 r., Dz.U. Nr 72, poz. 501.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1927 r. o ubezpieczeniu pracowników umysłowych, Dz.U. Nr 106, poz. 911.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę pracowników umysłowych, Dz.U. Nr 35, poz. 323.
Ustawa z dnia 19 maja 1920 r. o obowiązkowem ubezpieczeniu na wypadek choroby, Dz.U. Nr 44, poz. 272.
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 44, poz. 267.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1927 r., I C 1326/27.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 lipca 1932 r., I C 2745/32.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 czerwca 1936 r., I C 1070/36.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z 24 czerwca 1937 r., I C 2923/36.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1938 r., II C 2570/37.
Wyrok Najwyższego Trybunału Administracyjnego z 25 kwietnia 1933 r., l.r. 3901/33.
Wyrok Najwyższego Trybunału Administracyjnego z 28 kwietnia 1937 r., l.r. 6313/35.
Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi Iussu Digestus Benedicti Papae XV Auctoritate Promulgatus, Romae, Typis Polyglottis Vaticanis, Acta Apostolicae Sedis, 1917, t. IX, cz. II.
Pius X, Motu proprio „Inter pastoralis officii solicitudines”, Acta Sanctae Sedis, 1903–1904, t. 36, s. 387–395; tekst polski: B. Gładysz, Motu proprio papieża Piusa X o muzyce kościelnej z 22 listopada 1903 r. Konstytucja apostolska „Divini cultus” papieża Piusa XI o muzyce kościelnej, Poznań 1939, s. 3–15.
Pius XI, Konstytucja apostolska „Divini cultus sanctitatem”, Acta Apostolicae Sedis, 1929, t. 21, nr 2, s. 33–41; tekst polski: B. Gładysz, Motu proprio papieża Piusa X o muzyce kościelnej z 22 listopada 1903 r. Konstytucja apostolska „Divini cultus” papieża Piusa XI o muzyce kościelnej, Poznań 1939, s. 19–30.
Wzór kontraktu między proboszczem a organistą, „Wiadomości Diecezjalne Łódzkie” 1923, r. 3, nr 1, s. 31–32.
Regulamin ogólny dla Organistów diecezji Podlaskiej, [w:] Synod Diecezjalny Podlaski pod przewodnictwem Jego Ekscelencji Najdostojniejszego i Czcinajgodniejszego doktora Henryka Przeździeckiego z Bożego zmiłowania i Stolicy Apostolskiej łaski biskupa podlaskiego w kościele katedralnym Trójcy Przenajświętszej w Janowie R. P. 1923 w d. 28, 29 i 30 sierpnia odbyty, Siedlce 1923, s. 264–268.
O organistach [w:] Synodus Dioecesana Cracoviensis anno MCMXXIII celebrata, Kraków 1923, s. 95.
Regulamin dla organistów diecezji Częstochowskiej, „Wiadomości Diecezjalne. Organ Urzędowy Częstochowskiej Kurji Biskupiej” 1926, r. 1, nr 4, s. 48–49.
Regulamin diecezjalny dla spraw organistowskich [w:] Synodus Dioecesana Kielcensis 1927, Kielce 1927, s. 271–274.
Regulamin dla Organistów diecezji Łuckiej. (Stat. 187) [w:] Statuta Synodi Dioecesanae Luceoriensis A. D. MCMXXVII diebus 30, 31 augusti, 1 septembris sub Adolfo Petro Szelążek [...] in Ecclesia Cathedrali Luceoriensi celebrate, Łuck 1927, s. 142–146.
Regulamin dla organistów-chórmistrzów diecezji Płockiej [w:] Constitutiones XL-mae Synodi Dioecesanoe Plocensis anno MCMXXVII [1927] diebus nempe 20, 21, 22 Aprilis ab [...] Antonio Juliano Nowowiejski episcopo Plocensi in Basilica Cathedrali celebratae, Płock 1927, s. 101–107.
Regulamin w sprawie organistów [w:] Synodus Dioecesana Lublinensis Prima. Anno 1928 diebus 25, 26, 27 septembris ab excellentissimo [...] Mariano Leone Fulman [...] in eclesia cathedrali celebrata, Lublin 1928, s. 81–83.
Regulamin dla organistów diecezji chełmińskiej [w:] Statuta Synodi Dioecesanae Culmensis : Pelplini ab illmo ac revmo d. episcopo Stanislao W. Okoniewski habitae a. d. 1928 diebus 27, 28, 29 decembris, Pelplin 1928, s. 161–168.
Regulamin Diecezjalny dla Spraw Organistowskich, „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 1931, r. 24, nr 1, s. 3–9.
Instrukcja o obowiązkach organistów w archidiecezji wileńskiej [w:] Synodus Archidioecesana Vilnensis: ab excellentissimo illustrissimo ac reverendissimo Domino Domino Romualdo Jałbrzykowski S. Th. M. Archiepiscopo-Metropolitano Vilnensi anno Domini MCMXXXI diebus 9, 10 et 11 mensis iulii in Basilica Metropolitana Vilnensi S. S. Stanislai Em. et Vladislai Rc. Celebrata, Wilno 1932, s. 231–235.
Sejm Krajowy Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim, X kadencja (1913–1914), Stenograficzne Sprawozdania z Pierwszej Sesyi Dziesiątego Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1913/14, Lwów 1913–1914.
Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922), Wniosek nagły posła Franciszka Maślanki z klubu Polskiego Stronnictwa Katolicko-Ludowego i innych, w sprawie przejęcia wszystkich organistów, spełniających obowiązki przy kościołach rzymsko-katolickich, na etat państwowy, druk nr 2424.
Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922), Sprawozdanie stenograficzne z 211 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z dn. 18 lutego 1921 r.
Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922), Wniosek nagły posłów z Klubu Narodowego Zjednoczenia Ludowego i Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie uposażenia duchowieństwa, organistów, służby kościelnej i instytucji Kościoła Katolickiego, druk nr 2898.
Decyzja Ministerstwa Opieki Społecznej z dnia 21 lutego 1935 r. Nr U. O. 1/428-4, „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie” 1935, nr 8, s. 327–328.
Baszak Ł., Regulacje prawne umowy o pracę pracowników umysłowych w latach 1928–1939, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2016, t. 5 (1), s. 9–24.
Bączkowicz F., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. II, Kraków 1924.
Fatalne skutki regulaminu, „Kierownik Chórów. Miesięcznik poświęcony sprawom organistów” 1926, r. 1, nr 3, s. 2–3.
Mrowiec K., Cecylianizm [w:] F. Gryglewicz i in. (red.), Encyklopedia katolicka, t. II: Bar – Centuriones, Lublin 1985, s. 1382.
Raczyński A., Polskie prawo pracy, Warszawa 1930.
Tyrała R., Cecyliański ruch odnowy muzyki kościelnej na ziemiach polskich do 1939 roku, Kraków 2010.
License
Copyright (c) 2024 Konrad Kamiński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.