Nowe źródło do dziejów polskiego parlamentaryzmu XVI wieku

Abstract

W dziejach parlamentaryzmu dawnej Polski ważną rolę odgrywały sejmiki ziemskie. Tymczasem stan badań nad nimi pozostaje daleko  w tyle w stosunku do badań nad dziejami sejmu walnego. Wynika to przede wszystkim stąd, że do czasów pierwszego bezkrólewia zachowało się bardzo niewiele akt dotyczących sejmików. Wydawca akt sejmiku krakowskiego Stanisław Kutrzeba rozpoczął swoje wydawnictwo od roku 1572 stwierdzając, że „z przed tej daty zachowały się w całej Polsce tylko bardzo nieliczne, oderwane" akta.

Ten stan rzeczy uzasadnia — sądzimy — celowość publikacji odnalezionego ostatnio źródła dotyczącego sejmiku przedsejmowego województwa krakowskiego odbytego w Proszowicach 15 i 16 marca 1570 r. Zachowało się ono w zbiorze materiałów do dziejów Polski XVI-XVII w., znajdującym się w zespole „Sprawy Polski i Litwy" Centralnego Państwowego Archiwum Akt Dawnych w Moskwie. Obejmuje ono k. 42-52 interesującego nas rękopisu i zostało wyodrębnione w nim osobnym nagłówkiem „Conuentus Prossowien[sis] Cracovien[sis] act[us] 15 martii et 16 celebrat[us]".