Uprawnienia językowe mniejszości wyznaniowych w Drugiej Rzeczypospolitej

Abstrakt

Nie było w Drugiej Rzeczypospolitej znaczącej pod względem liczebnym mniejszości wyznaniowej, nie będącej jednocześnie — jeśli nie w całości, to w widocznej części — mniejszością językową. To natomiast stawiało na porządku dziennym kwestię uprawnień językowych każdej z nich.
Tej właśnie kwestii dotyczy niniejszy szkic, stanowiący fragment szerszego opracowania, poświęconego uprawnieniom językowym mniejszości narodowych w Drugiej Rzeczypospolitej. Wzięto pod uwagę związki wyznaniowe, których położenie prawne uregulował ustawodawca polski, a także Kościół ewangelicko-unijny, w byłym zaborze pruskim.
Szczególną uwagę poświęcono wieloletniemu sporowi państwa z Kościołem unickim o język akt stanu cywilnego. Przebieg tego sporu, który niezależnie od sfery spraw językowych miał także liczące się znaczenie dla obrazu pozycji kościoła unickiego w Drugiej Rzeczypospolitej, w polskojęzycznej literaturze przedmiotu nie został dotąd uwzględniony. Od niego właśnie zostanie rozpoczęty przegląd przewidzianych do omówienia zagadnień.