Konstanty Grzybowski a marksizm

Abstrakt

Niniejsze uwagi nie mają na celu systematycznego przedstawienia wymienionego w tytule ważnego aspektu bogatej biografii intelektualnej, ale skromnego fragmentu wielostronnej twórczości naukowej Konstantego Grzybowskiego. Oparte są one wyłącznie na analizie jego podstawowych publikacji traktujących o marksizmie. Nie próbowałem więc dociec tego, choć być może dałoby się, co najmniej w pewnej mierze, to uczynić, o ile to, co ogłosił drukiem różniło się, na skutek interwencji cenzury, od tekstu złożonego w redakcji¹ i o ile — zadanie znacznie trudniejsze i mogące prowadzić nieraz do wątpliwych konkluzji — tekst ten był już rezultatem samocenzury. Nie zamierzam też, oczywiście, próbować ocenić, w jakiej mierze w badaniach nad ideami i ustrojami stosował metodę Marksa, ściślej — to co za tę metodą uważał; różnie przecież była pojmowana.