Ze studiów nad początkami klasztoru cystersów w Lądzie: dokument pochodzący rzekomo z 1174 r., związany z reformą wywłaszczeniową salin wielickich
PDF

Słowa kluczowe

falsyfikat
nadanie solne
saliny wielickie

Jak cytować

Pytel, M. (2019). Ze studiów nad początkami klasztoru cystersów w Lądzie: dokument pochodzący rzekomo z 1174 r., związany z reformą wywłaszczeniową salin wielickich. Czasopismo Prawno-Historyczne, 71(1), 101–112. https://doi.org/10.14746/cph.2019.1.4

Abstrakt

Artykuł jest poświęcony falsyfikatowi z klasztoru w Lądzie, zawierającemu nadanie solne w Wieliczce, datowanego rzekomo na 1174 r. Analiza formularza wskazuje, że falsyfikat ten został sporządzony w drugiej połowie XIII w., najpewniej w latach 70. Do podobnych wniosków prowadzi analiza dyspozycji dyplomu. Zawiera ona zapis nadania solnego koryta soli w Wieliczce, w formie zredukowanej do 12 skojców tygodniowo. Sam przedmiot nadania jest typowy dla XII-wiecznych uposażeń w sól klasztorów reguły cystersów, ale w formie spieniężonej występuje od 1241 r. Falsyfikat ten powstał zapewne w związku z akcją wywłaszczeniową dokonaną przez księcia Bolesława Wstydliwego. 

https://doi.org/10.14746/cph.2019.1.4
PDF

Bibliografia

Bieniak J., Wielkopolska, Kujawy, ziemie łęczycka i sieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w latach 1300-1306, Toruń 1969.

Clanchy M.T ., From Memory to Written Record. England 10661307, 2nd ed., Oxford 1993.

Codex Diplomaticus Poloniae, wyd. L. Ryszczewski, L. Muczkowski i A. Helcel, t. 1, nr 4, Warszawa 1847.

Gawlas S., O kształt zjednoczonego królestwa. Niemieckie władztwo terytorialne a geneza społeczno-ustrojowej odrębności Polski, wyd. 2, Warszawa 2000.

Gąsiorowski A., Najdawniejsze dokumenty poznańskiego domu joannitów, ,,Studia Źródłoznawcze” 1963, t. 8, s. 8395, a także ,,Studia Źródłoznawcze” 1964, t. 9.

Ginter T., Działalność fundacyjna Mieszka III Starego, Kraków 2008.

Grodecki R., Saliny ziemi krakowskiej w wiekach średnich, ,,Sprawozdania z czynności i posiedzeń PAU” 1923, nr 5.

Grzesiowski J., Piotrowicz J., Sól małopolska w nadaniach i przywilejach dla klasztorów (do początku XIV w.), [w:] Krakowskie żupy solne na tle 1000-lecia dziejów Polski, Wieliczka 1965.

Guyotjeannin O., Pycke J., Tock B.-M., Diplomatique médiévale, Brepols 1993.

Jurek T., Dokumenty fundacyjne opactwa w Lądzie, ,,Roczniki Historyczne” 2000, t. 66.

Keckowa A., Saliny ziemi krakowskiej do końca XIII w., Wrocław 1965.

Kętrzyński W., Studia nad dokumentami XII w., ,,Rozprawy Akademii Umiejętności” 1891, t. 26.

Kłoczowski J., Les cisterciens en Pologne du XII au XIII siecle, ,,Citeaux. Commentarii Cistercienses” 1970, t. 21.

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1, Poznań 1877, nr 63.

Kozłowska-Budkowa Z., Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej, Kraków 1937.

Łowmiański H., Początki Polski, Polityczne i społeczne procesy kształtowania się narodu do początku wieku XIV, t. 6, Warszawa 1985, cz. 1.

Mitkowski J., Początki klasztoru cystersów w Sulejowie. Studia nad dokumentami, fundacją i rozwojem uposażenia do końca XIII w., Poznań 1949.

Piekosiński F., Uwagi do Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski, ,,Przegląd Krytyczny” 1877, t. 12.

Pytel M., Falsyfikaty dokumentowe klasztoru cystersów w Lądzie do końca XIII wieku, Lublin 2001, ss. 212, sygn. H373/183 (niepubl.).

Semkowicz W., Nieznane nadania na rzecz opactwa jędrzejowskiego z XII w., ,,Kwartalnik Historyczny” 1910, t. 24.

Urzędnicy wielkopolscy XIIXV w. Spisy, oprac. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, Wrocław 1985.

Wyrozumski J., Państwowa gospodarka solna w Polsce do schyłku XIV w., Kraków 1968.