Zabytek w rozporządzeniu Prezydenta RP o opiece nad zabytkami z 1928 roku

Abstrakt

W dyskusji nad zachowaniem składników dziedzictwa kultury wśród największych zagrożeń dla zabytków, obok niszczycielskich skutków działań wojennych i niewłaściwej konserwacji, wymienia się także właściciela. Nawiązując do ostatniego zagrożenia, Monika Drela postawiła nawet tezę, że współczesne polskie prawo ochrony zabytków ma za zadanie przede wszystkim ochronę wartościowych przedmiotów przed nierozważnym postępowaniem właściciela i ta funkcja wysuwa się na pierwszy plan. Wśród instytucji prawnych mających na celu ochronę zabytków można wskazać kilka cech charakterystycznych, pojawiających się w większości aktów europejskich z tego zakresu. Są to rejestr zabytków, katalog obowiązków właściciela oraz użytkownika względem zabytku, nadzór nad działaniem wymienionych podmiotów realizowany przez przedstawicieli państwa, poddanie wywozu obiektów poza granice kraju sformalizowanym procedurom. W dobie prymatu ochrony własności prywatnej każde z ograniczeń tego prawa postrzegane jest jako potencjalnie naruszające interes indywidualny.