„Jupiter and Beyond the Infinite”. 2001: Odyseja kosmiczna Stanleya Kubricka

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: gru 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2020.36.07
Słowa kluczowe:
Mieczysław Jahoda, art of cinematography, film space, Stanisław Lenartowicz, Wojciech J. Has, Polish Film School

Main Article Content

Krzysztof Kozłowski
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-2736-044X

Abstrakt

The article deals with the relationship between film and painting, as well as the sciences (physics, cosmology) of the 20th century. It introduces the historical context important for the time when Kubrick’s film was made, and addresses the issue of abstraction in cinema, contemporary painting and cosmology, confronting artistic and scientific ideas (the models of the Universe). The starting point for the detailed analysis was “autonomous abstract film” (Alicja Helman), which as a film inside a film combines various cinematic types and genres. The analysis of takes and sequences of this film inside a film made it possible to decipher the director’s idea, which is expressed in intra-film references. The particular results of the research were compared with the possible iconographic context (Gerhard Richter). The inclusion of a diagnosis obtained on the basis of materials examined in the Kubrick Archives in London (Kamil Kościelski), and references to cultural tradition (Plato), supplement the aforementioned considerations in an important way.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Kozłowski, K. (2020). „Jupiter and Beyond the Infinite”. 2001: Odyseja kosmiczna Stanleya Kubricka. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 27(36), 117-128. https://doi.org/10.14746/i.2020.36.07
Numer
Tom 27 Nr 36 (2020): Spaces in Film
Dział
Spaces in Film
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons  Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.

Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Krzysztof Kozłowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Krzysztof Kozłowski – filmoznawca i teatrolog. Profesor w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się estetyką i teorią filmu, historią kina amerykańskiego i niemieckiego, historią teatru europejskiego od XVI do XIX wieku, muzyką filmową, historią i teorią mediów. Jest autorem i redaktorem publikacji krajowych i zagranicznych. Do najważniejszych z nich należą: Teatr i religia sztuki. „Parsifal” Richarda Wagnera (2004), Barry Lyndon (2006), Richard Wagner, Dramaturgia opery. Wybór pism z lat 1871–1879, wstęp i red. nauk. wraz z Anną Igielską (2009), Szekspir. Teoria lancasterska – domysły i fakty, red. nauk. wraz z Tomaszem Kowalskim (2012), Stanley Kubrick. Filmowa polifonia sztuk (2013), Werner Faulstich, Estetyka filmu. Badania nad filmem science fiction „Wojna światów” (1953/1954) Byrona Haskina, przekład, wstęp i red. nauk. (2017). ORCID 0000-0002-2736-044X.

Bibliografia

  1. Bersanelli M., Wielki spektakl na niebie. Osiem wizji wszechświata od starożytności do naszych czasów, przeł. A. Liszka-Drążkiewicz, Kraków 2020
  2. Booker M.K., Alternate Americas: science fiction film and American culture, Westport [CT], London 2006
  3. Borges J.L., Biblioteka Babel, przeł. A. Sobol-Jurczykowski, [w:] J.L. Borges, Fikcje, Warszawa 1972
  4. Einstein A., Infeld L., Ewolucja fizyki. Rozwój poglądów od najdawniejszych pojęć do teorii względności i kwantów, przeł. R. Gajewski, Warszawa 1962
  5. Einstein A., Jak wyobrażam sobie świat. Przemyślenia i opinie, przeł. T. Lanczewski, Kraków 2017
  6. Gelmis J., Stanley Kubrick, przeł. A. Kozanecka, [w:] Stanley Kubrick w opinii krytyki zagranicznej, wybór A. Kozanecka, Warszawa 1989
  7. Hawking S.W., Ilustrowana krótka historia czasu, przeł. P. Amsterdamski, Poznań 2016
  8. Hawking S.W., Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 1990
  9. Hawking S.W., Penrose R.W., Natura czasu i przestrzeni, przeł. P. Amsterdamski, posł. M. Krośniak, Poznań 2018
  10. Heller M., Ewolucja kosmosu i kosmologii, Warszawa 19852
  11. Heller M., Filozofia kosmologii, Kraków 2013
  12. Heller M., Logos Wszechświata. Zarys filozofii przyrody, Kraków 2013
  13. Heller M., Ostateczne wyjaśnienia Wszechświata, Kraków 2008
  14. Heller M., Początek świata, Kraków 1976
  15. Heller M., Podglądanie Wszechświata, Kraków 2011
  16. Heller M., Uchwycić przemijanie, Kraków 1997
  17. Heller M., Wobec Wszechświata, Kraków 1970
  18. Heller M., Wszechświat u schyłku stulecia, Kraków 1994
  19. Helman A., Stanley Kubrick albo synteza rodzajów, „Kino” 1974, nr 12
  20. Hoyle F., Granice astronomii, przeł. J. Smak, Warszawa 1967
  21. Infeld L., Albert Einstein, Warszawa 1979
  22. Khouloki R., Der filmische Raum. Konstruktion, Wahrnehmung, Bedeutung, Berlin 2009
  23. Kołakowski L., Horror metaphysicus, Kraków 20122
  24. Kościelski K., W labiryncie Stanleya Kubricka. Wielopoziomowa i wielokontekstowa analiza „Lśnienia”, Wrocław 2019 (manuskrypt)
  25. Kozłowski K., Stanley Kubrick. Filmowa polifonia sztuk, Warszawa 2018
  26. Kragh H., Wielkie spekulacje. Teorie i nieudane rewolucje w fizyce i kosmologii, przeł. T. Lanczewski, Kraków 2019
  27. Lanczos C., Albert Einstein i porządek wszechświata, przeł. B. Stanosz, „Współczesna Biblioteka Naukowa «Omega»”, t. 92, Warszawa 1967
  28. Lehmann H.-T., Die Raumfabrik – Mythos im Kino und Kinomythos, [w:] Mythos und Moderne. Begriff und Bild einer Rekonstruktion, hrsg. von K.H. Bohrer, Frankfurt am Main 1983
  29. Nordern E., Wywiad dla „Playboya”: Stanley Kubrick, [w:] Stanley Kubrick. Rozmowy, red. Phillips G.D., przeł. M. Berowski, [Warszawa] 2014
  30. Pais A., Pan Bóg jest wyrafinowany. Nauka i życie Alberta Einsteina, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2001
  31. Phillips G.D., Zatrzymać świat: Stanley Kubrick, [w:] Stanley Kubrick. Rozmowy, red. G.D. Phillips, przeł. M. Berowski, [Warszawa] 2014
  32. Platon, Timajos, Kritias albo Atlantyk, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył P. Siwek, Warszawa 1986
  33. Shapley H., Galaktyki, przeł. J. Smak, Warszawa 1968
  34. Smith F.G., Radioastronomia, przeł. J. Lissowski, Warszawa 1966
  35. Sperl S., Die Semantisierung der Musik im filmischen Werk Stanley Kubricks, Würzburg 2006
  36. Weil H., Symetria, przeł. S. Kulczycki, Warszawa 1997