“Jupiter and Beyond the Infinite”. 2001: A Space Odyssey by Stanley Kubrick]
PDF (Język Polski)

Keywords

Mieczysław Jahoda
art of cinematography
film space
Stanisław Lenartowicz
Wojciech J. Has
Polish Film School

How to Cite

Kozłowski, . K. (2020). “Jupiter and Beyond the Infinite”. 2001: A Space Odyssey by Stanley Kubrick]. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 27(36), 117–128. https://doi.org/10.14746/i.2020.36.07

Abstract

The article deals with the relationship between film and painting, as well as the sciences (physics, cosmology) of the 20th century. It introduces the historical context important for the time when Kubrick’s film was made, and addresses the issue of abstraction in cinema, contemporary painting and cosmology, confronting artistic and scientific ideas (the models of the Universe). The starting point for the detailed analysis was “autonomous abstract film” (Alicja Helman), which as a film inside a film combines various cinematic types and genres. The analysis of takes and sequences of this film inside a film made it possible to decipher the director’s idea, which is expressed in intra-film references. The particular results of the research were compared with the possible iconographic context (Gerhard Richter). The inclusion of a diagnosis obtained on the basis of materials examined in the Kubrick Archives in London (Kamil Kościelski), and references to cultural tradition (Plato), supplement the aforementioned considerations in an important way.

https://doi.org/10.14746/i.2020.36.07
PDF (Język Polski)

References

Bersanelli M., Wielki spektakl na niebie. Osiem wizji wszechświata od starożytności do naszych czasów, przeł. A. Liszka-Drążkiewicz, Kraków 2020

Booker M.K., Alternate Americas: science fiction film and American culture, Westport [CT], London 2006

Borges J.L., Biblioteka Babel, przeł. A. Sobol-Jurczykowski, [w:] J.L. Borges, Fikcje, Warszawa 1972

Einstein A., Infeld L., Ewolucja fizyki. Rozwój poglądów od najdawniejszych pojęć do teorii względności i kwantów, przeł. R. Gajewski, Warszawa 1962

Einstein A., Jak wyobrażam sobie świat. Przemyślenia i opinie, przeł. T. Lanczewski, Kraków 2017

Gelmis J., Stanley Kubrick, przeł. A. Kozanecka, [w:] Stanley Kubrick w opinii krytyki zagranicznej, wybór A. Kozanecka, Warszawa 1989

Hawking S.W., Ilustrowana krótka historia czasu, przeł. P. Amsterdamski, Poznań 2016

Hawking S.W., Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 1990

Hawking S.W., Penrose R.W., Natura czasu i przestrzeni, przeł. P. Amsterdamski, posł. M. Krośniak, Poznań 2018

Heller M., Ewolucja kosmosu i kosmologii, Warszawa 19852

Heller M., Filozofia kosmologii, Kraków 2013

Heller M., Logos Wszechświata. Zarys filozofii przyrody, Kraków 2013

Heller M., Ostateczne wyjaśnienia Wszechświata, Kraków 2008

Heller M., Początek świata, Kraków 1976

Heller M., Podglądanie Wszechświata, Kraków 2011

Heller M., Uchwycić przemijanie, Kraków 1997

Heller M., Wobec Wszechświata, Kraków 1970

Heller M., Wszechświat u schyłku stulecia, Kraków 1994

Helman A., Stanley Kubrick albo synteza rodzajów, „Kino” 1974, nr 12

Hoyle F., Granice astronomii, przeł. J. Smak, Warszawa 1967

Infeld L., Albert Einstein, Warszawa 1979

Khouloki R., Der filmische Raum. Konstruktion, Wahrnehmung, Bedeutung, Berlin 2009

Kołakowski L., Horror metaphysicus, Kraków 20122

Kościelski K., W labiryncie Stanleya Kubricka. Wielopoziomowa i wielokontekstowa analiza „Lśnienia”, Wrocław 2019 (manuskrypt)

Kozłowski K., Stanley Kubrick. Filmowa polifonia sztuk, Warszawa 2018

Kragh H., Wielkie spekulacje. Teorie i nieudane rewolucje w fizyce i kosmologii, przeł. T. Lanczewski, Kraków 2019

Lanczos C., Albert Einstein i porządek wszechświata, przeł. B. Stanosz, „Współczesna Biblioteka Naukowa «Omega»”, t. 92, Warszawa 1967

Lehmann H.-T., Die Raumfabrik – Mythos im Kino und Kinomythos, [w:] Mythos und Moderne. Begriff und Bild einer Rekonstruktion, hrsg. von K.H. Bohrer, Frankfurt am Main 1983

Nordern E., Wywiad dla „Playboya”: Stanley Kubrick, [w:] Stanley Kubrick. Rozmowy, red. Phillips G.D., przeł. M. Berowski, [Warszawa] 2014

Pais A., Pan Bóg jest wyrafinowany. Nauka i życie Alberta Einsteina, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2001

Phillips G.D., Zatrzymać świat: Stanley Kubrick, [w:] Stanley Kubrick. Rozmowy, red. G.D. Phillips, przeł. M. Berowski, [Warszawa] 2014

Platon, Timajos, Kritias albo Atlantyk, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył P. Siwek, Warszawa 1986

Shapley H., Galaktyki, przeł. J. Smak, Warszawa 1968

Smith F.G., Radioastronomia, przeł. J. Lissowski, Warszawa 1966

Sperl S., Die Semantisierung der Musik im filmischen Werk Stanley Kubricks, Würzburg 2006

Weil H., Symetria, przeł. S. Kulczycki, Warszawa 1997