Destrukcja jako tworzywo. Ikonografia ruin Warszawy w polskim kinie dokumentalnym po II wojnie światowej
Main Article Content
Abstrakt
The image of Warsaw in ruins after World War II is an important motif in Polish documentary and feature cinema in the years 1944–1956. In the text, I discuss the images of the city captured by the first chroniclers as ‘basic’, which then became archetypical icons of the city’s destruction. I point out that the aesthetics of destruction, recorded in Andrzej Panufnik’s early film Ballada f-moll [Ballade in f minor], Jerzy Bossak’s Most [Bridge] and Tadeusz Makarczyński’s Suita warszawska [Warsaw Suite] proved to be exemplary for other artists. I show that the destruction of urban and architectural structures was inspiring for directors: it served as a documentary record, a basis for
constructing scripts, and dominant aesthetic, often providing a persuasive argument and serving to shape emotions. References to the resentments of the audience and the anatomy of the ruins were among the elements that shaped the ideological attitudes of various parts of Polish society. For some directors it was also a catharsis after the trauma of the Holocaust.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Referencje
- Bossak J. (wypow.), Ab urbe condita…, „Film” 1980, nr 3
- Cieśliński M., Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944–1994, Warszawa 2006
- Czeczot-Gawrak Z., Bruliony rozmów z pionierami kroniki i dokumentu PKF/WFD prowadzone w latach 1978 i 1979. Rękopisy. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
- Gebethner S., „Warszawa oskarża” – wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie (3 maja 1945 – 28 stycznia 1946), „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie” 1976, t. 20
- Hendrykowski M., Dokument po wojnie. Lata 1945–1955, [w:] Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945–2014), red. M. Hendrykowska, Poznań 2015
- Lemann-Zajiček J., Kino i polityka. Polski film dokumentalny 1945–1949, Łódź 2003
- Michałek B., Sztuka faktów. Z historii filmu dokumentalnego, Warszawa 1958
- Przylipiak M., Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk 2000
- Sowińska I., Chopin idzie do kina, Kraków 2013
- Sowińska I., Polska muzyka filmowa 1945–1968, Katowice 2006
- Świeżyński W., Film dokumentalny, [w:] Historia filmu polskiego, red. J. Bocheńska i in., Warszawa 1974, s. 109–110
- White H., Historiografia i historiofotia, przeł. Ł. Zaremba, [w:] Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008, s. 117–127
- Wróblewska M., Fotografie ruin. Ruiny fotografii 1944–2014. Muzeum Warszawy, Warszawa 2014
- Wysocka E., Wirtualne ciało sztuki. Ochrona i udostępnianie dzieł audiowizualnych, Warszawa 2013