Posthumanistyczne echa, apokaliptyczne tony i zwierzęce odgłosy w filmach Bonga Joon-ho

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: mar 31, 2021
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2020.37.09
Słowa kluczowe:
posthumanism, science fiction film, Bong Joon-ho, animal studies, biopolitics, apocalyptic narratives, ecological catastrophes

Main Article Content

Krzysztof Loska
Instytut Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-4078-798X

Abstrakt




The subject of the analysis in this article are three films by Bong Joon-ho: The Host (2006), Snowpiercer (2013) and Okja (2017), considered from the posthumanist perspective. A starting point is Donna Haraway’s suggestion that science-fiction stories should be treated as a tool for speculative thinking. Then, I point to the way the Korean film director demonstrates his critical reflection on the effects of climate change, deepening economic inequalities, the impact of global capitalism and the biopolitical model of the governance. The main aim is to seek out the possible strategies of resistance which enable humans to change their attitude to other species (Okja) and to ask a question about the scope of human freedom, the effects of our interference in the functioning of the biosphere (Snowpiercer) and the results of genetic modifications of animals.




Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Tom 28 Nr 37 (2020): Science Fiction: The Future is Present
Dział
Science Fiction: The Future is Present
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons  Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.

Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Krzysztof Loska, Instytut Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Krzysztof Loska – profesor zwyczajny w Uniwersytecie Jagiellońskim, kierownik Katedry Teorii i Antropologii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych, wiceprezes Polskiego Towa- rzystwa Badań nad Filmem i Mediami, zastępca przewodniczącego i sekretarz Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Prowadzi badania z zakresu historii kina (ze szczególnym uwzględnieniem kinematografii azjatyckich), postkolonializmu i kulturowych uwarunkowań tekstów filmowych. Autor stu pięćdziesięciu artykułów naukowych (publikowanych w „Kwartalniku Filmowym”, „Studiach Filmoznawczych”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Ekranach”, „Kulturze Współczesnej”, „Ethosie” i in.) oraz dwunastu książek, m.in. Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock: autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchiego i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013), Mistrzowie kina japońskiego (2015), Postkolonialna Europa: etnoobrazy współczesnego kina (2016). ORCID 0000-0003-4078-798X.

Bibliografia

  1. Agamben G., Homo sacer, przeł. M. Salwa, Warszawa 2008
  2. Andersen G., Nielsen E.B., Biopolitics in Snowpiercer, Elysium, and Interstellar, „The Journal of Popular Culture” 2018, vol. 51, nr 3
  3. Bakke M., Między nami zwierzętami. O emocjonalnych związkach między ludźmi i innymi zwierzętami, „Teksty Drugie” 2007, nr 1–2
  4. Bakke M., Posthumanizm: człowiek w świecie większym niż ludzki, [w:] Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych, red. J. Sokolski, Warszawa 2010
  5. Banerjee S.B., Necrocapitalism, „Organization Studies” 2008, vol. 29, nr 12
  6. Baratay É., Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, przeł. P. Tarasewicz, Gdańsk 2014
  7. Bednarek J., Życie, które mówi. Nowoczesna wspólnota i zwierzęta, Warszawa 2017
  8. Bednarek J., Życie jako moc deterytorializacji. Pragnienie-produkcja i żywa praca – Deleuze i Guattari, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 2–3
  9. Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Warszawa 2018
  10. Bińczyk E., Idea wspaniałego antropocenu: wrogie przejęcie czy antropodycea?, „Prace Kulturoznawcze” 2018, vol. 22, nr 1–2
  11. Braidotti R., Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Warszawa 2014
  12. Canavan G., „If the Engine Ever Stops, We’d All Die”: Snowpiercer and Necrofuturism, „Paradoxa” 2014, vol. 26, nr 1
  13. Derrida J., Heidegger’s Hand (Geschlecht II), [w:] J. Derrida, Psyche. Inventions of the Other, vol. II, Stanford 2008, s. 34.
  14. Derrida J., O apokaliptycznym tonie przyjętym niedawno w filozofii, przeł. I. Bruszkowska, K. Wojtasik, [w:] J. Derrida, O apokalipsie, Kraków 2018
  15. Derrida J., Points... Interviews 1974–1994, Stanford 2002
  16. Derrida J., Provocations: Forward, [w:] J. Derrida, Without Alibi, Stanford 2002
  17. Donaldson S., Kymlicka W., Zoopolis. Teoria polityczna praw zwierząt, przeł. M. Wańkowicz, M. Stefański, Warszawa 2018
  18. Foucault M., Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 1995
  19. Foucault M., Trzeba bronić społeczeństwa, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998 Guattari F., The Three Ecologies, London, New Brunswick 2000
  20. Haraway D.J., Anthropocene, Capitalocene, Plantationocene, Chthulucene: Making Kin, „Environmental Humanities” 2015, vol. 6, nr 1
  21. Haraway D.J., Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, [w:] Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska, Poznań 2012
  22. Haraway D.J., Modest Witness@Second_Millenium. FemaleMan©_Meets_Onco-MouseTM: Feminism and Technoscience, New York, London 1997
  23. Haraway D.J., Staying with the Trouble. Making Kin in the Chthulucene, Durham 2016
  24. Hardt M., Negri A., Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przekład zbiorowy, Kraków 2012
  25. Hsu H.L., The Dangers of biosecurity: The Host (2006) and the geopolitics of outbreak, [w:] Eco-Trauma Cinema, red. Anil Narine, New York 2015
  26. Jeong S., Snowpiercer (2013): The post-historical catastrophe of a biopolitical ecosystem, [w:] Rediscovering Korean Cinema, red. S. Lee, Ann Arbor 2019
  27. Lee F., Manicastrib S., Not all are aboard: Decolonizing exodus in Joon-ho Bong’s Snowpiercer, „New Political Science” 2018, vol. 40, nr 2
  28. Lee M., Monstrosity and humanity in Bong Joon-ho’s The Host, „Positions” 2018, vol. 26, nr 4
  29. Mbembe A., Polityka wrogości, Nekropolityka, przeł. K. Bojarska, Kraków 2018
  30. Paik P.Y., The Host (2006): Life in Excess, [w:] Rediscovering Korean Cinema, red. S. Lee, Ann Arbor 2019
  31. Parr A., Deterritorialisation, reterritorialisation, [w:] The Deleuze Dictionary, red. A. Parr, Edinburgh 2010
  32. Singer I.B., Korespondent, [w:] I.B. Singer, Seans i inne opowiadania, przeł. G. Kurzątkowska, Gdańsk 1993
  33. Smuts B., Rozważania, [w:] J.M. Coetzee, Żywoty zwierząt, przeł. A. Dobrzańska-Gadowska, Warszawa 2004
  34. Sontag S., Katastrofa w wyobrażeniu, przeł. A. Skucińska, [w:] S. Sontag, Przeciw interpretacji i inne eseje, Kraków 2012
  35. Streeby S., Imagining the Future of Climate Change: World-Making Through Science Fiction and Activism, Oakland 2018
  36. Sugiera M., Nieludzie. Donosy ze sztucznych natur, Kraków 2015
  37. Sugiera M., Borowski M., Sztuczne natury. Performanse technonauki i sztuki, Kraków 2016
  38. Virno P., Virtuosity and revolutions: The political theory of exodus, [w:] Radical Thought in Italy, A potential politics, red. P. Virno, M. Hardt, Minneapolis 1996
  39. Wolfe C., Animal studies, dyscyplinarność i post(humanizm), przeł. K. Krasuska, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2
  40. Żylińska J., Bioetyka w epoce nowych mediów, przeł. P. Poniatowska, Warszawa 2013