Słowa kluczowe
Maria
film theory
cinematic quality of literature
relations of literature and film
Romanticism
verse novel
Siegfried Kracauer
Béla Balázs
Jean Mitry
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this article is to analyse the poetics of Antoni Malczewski’s Maria in terms of its cinematic qualities. The author uses various film theories, including those formulated by Siegfried Kracauer, Béla Balázs and Jean Mitry, in order to approximate the meaning of a text being cinematic and to find tools for the analysis of a literary text through this lens. Six features are distinguished: (1) fragmentariness of the plot structure, (2) editing within scenes, (3) a focus on movement, (4) transcending the limitations of human perception, (5) quasi-reproduction of reality and (6) giving images meaning as parts of a larger composition. These can be found in different passages from Maria, the analysis of which leads the author to conclude that the key to the cinematic qualities in Malczewski’s novel is the quasi-impersonal reproduction of reality achieved thanks to the withdrawn narrative perspective, the descriptions of empirical reality and the behavioural characteristics of the characters. In the summary, the cinematic qualities of Maria are put within a context of the history of literature and linked to the break with classicistic poetics and the move towards Romanticism.
Bibliografia
Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Materiały sesji naukowej Białystok 5–7 V 1995, red. H. Krukowska, Białystok 1997
Balázs B., Wybór pism, przeł. K. Jung, R. Porges, wyboru dokonał oraz studium wstępne napisał A. Jackiewicz, Warszawa 1987
Helman A., Co to jest kino? Panorama myśli filmowej, Warszawa 1978
Irzykowski K., X muza. Zagadnienia estetyczne kina, wstęp i przyp. J. Bocheńska, Warszawa 1977
Janion M., Ruch wyobraźni romantycznej, „Kino” 1978, nr 4, s. 17–21
Kordalska H., Romantyczne przeczucie filmowości, „Kino” 1980, nr 173, [za:] http://www.akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/romantyczne-przeczucie-filmowosci/145 (dostęp: 14.01.2020)
Kracauer S., Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, przeł. W. Wertenstein, wstęp A. Helman, wyd. 2, Gdańsk 2008
Malczewski A., Maria. Powieść ukraińska, oprac. R. Przybylski, Warszawa 1976
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Wojciech Sławnikowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).