Jak cytować
Abstrakt
In an era of dynamically changing socio-economics and technological progress, many aspects of school education are being transformed. Teachers are required to be professional in the form of a demand for increasingly higher professional qualifications and competences, but are also required to fulfil specific social roles. These new determinants of the functioning of education create difficulties in the construction of the teacher's identity because the changes which are being introduced disturb professional stability and cause fears about the future. The challenge is to try to answer universal questions about the professional identity of the teacher, the ability to combine an exceptional sense of service, vocation and mission. This situation affects teachers of German and other foreign languages (FL).
The aim of this paper is to show how teachers of German as a FL perceive the changing school and how they assess the educational process that they co-create. Through biographical interviews, analyzed within the framework of Rubacha’s social role model (2000), an attempt is made to answer the question of how the social role of German teachers is changing as a result of the educational reform initiated in 2017 and what dilemmas are being caused by the changing role of the teacher. Statements from participants of the study will be presented that illustrate
the disorder of stabilization of the profession, which results in a critical attitude to the changing situation in school, a disturbed attitude to the world, culture and other people. Impairment of the professional stabilization of German teachers is viewed in the context of the concept of their social role.
Bibliografia
Chomczyńska-Rubacha M., Rubacha K. (2007), Płeć kulturowa nauczycieli. Funkcjonowanie w roli zawodowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Czarnecki K. (2007), Teoretyczne podstawy zawodowego rozwoju człowieka (w) „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika”, nr 2, str. 37-50.
Day C. (2004), Rozwój zawodowy nauczycieli. Gdańsk: GWP.
Dąbrowska E. (2001), Sytuacje stresowe w szkole – próba diagnozy i propozycje działań profilaktycznych (w) Ochmański M., Sokołowska-Dzioba T., Pielecki A. (red.), Edukacja w perspektywie integracji Europy. WSP TWP, Warszawa.
Denek K. (2000), Kształcenie zawodowe nauczycieli w kontekście reformy edukacji (w) Jasiński Z., Lewowicki T. (red.), Problemy pedeutologii na przełomie XX i XXI wieku. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Duraj-Nowakowa K. (2000), Nauczyciel. Kultura – osoba – zawód. Kielce: Mediator.
Gaś Z. (2001), Doskonalący się nauczyciel: psychologiczne aspekty rozwoju profesjonalnego nauczycieli. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Helsper W., Böhme J. (red.) (2004), Handbuch der Schulforschung, Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften GWV Fachverlage GmbH. Online: https://link-1springer1com1gy1s9des0010.han.ppwsz.edu.pl/content/pdf/10.1007%2F978-3-663-10249-6.pdf [DW 22.10.2018].
Jaroszewska A. (2014), Badania biograficzne jako źródło refleksji nad procesami nauczania/uczenia się języków obcych (w) „Neofilolog”, nr 42/1, str. 51-61.
Kawka Z. (1998), Między misją a frustracją. Społeczna rola nauczyciela. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kędzierska H. (2011), Kariery zawodowe nauczycieli w labiryncie oświatowych przeobrażeń (w) „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2, str. 78-87.
Kutrowska B. (2008), Spojrzenie na rolę nauczyciela z perspektywy różnych oczekiwań społecznych (w:) Rudnicki P., Kutrowska B., Nowak-Dziemianowicz M. (red.), Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Kwiatkowska H. (2005), Tożsamość nauczycieli. Gdańsk: GWP.
Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Koć-Seniuch G. (2001), Konteksty rozwoju kompetencyjności zawodowej nauczyciela (w) Ochmański M., Sokołowska-Dzioba T., Pielecki A. (red.), Edukacja w perspektywie integracji Europy. WSP TWP, Warszawa.
Levinson D. J. (1978), Rola, osobowość, struktura społeczna (w) Szmatka J.(red.), Elementy mikrosocjologii. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Ligus R. (2009), Biograficzna tożsamość nauczycieli. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Mazurkiewicz G. (red.) (2012), Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Murawska E. (2009), Wybrane konteksty tożsamościowego dyskursu we współczesnej pedeutologii (w) Murawska E. (red.), Nauczyciel na drogach i bezdrożach współczesności. Między bezradnością a nadzieją. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Nowak-Dziemianowicz M. (2001), Oblicza nauczyciela, oblicza szkoły. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Olechnicki K, Załęcki P. (1997), Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC.
Olszak-Krzyżanowska B. (1999), Poczucie tożsamości zawodowej nauczycieli (w) „Nauczyciel i Szkoła”, nr 1 (6), str. 17-30.
Pfeiffer W. (2001), Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki. Poznań: Wagros.
Poraj G. (2014), Profile psychologiczne nauczycieli a ich funkcjonowanie w roli zawodowej (w) „Psychologia Wychowawcza”, nr 5/2014, str. 131-146.
Rubacha K. (2000), Pełnienie roli nauczyciela a realizacja zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Szempruch J. (2013), Pedeutologia: studium teoretyczno-pragmatyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szymankiewicz K., Kucharczyk R. (2018), Świadomość własnego procesu uczenia się języków obcych przyczynkiem do innowacyjnych działań dydaktycznych.W stronę dydaktyki wielojęzyczności w początkowym kształceniu nauczycieli (w) „Neofilolog”, nr 51/1, str. 89-108.
Wąsikiewicz-Firlej E., Lankiewicz H. (2015), Wykorzystanie narracji biograficznych w refleksji nad kształceniem nauczycieli języków obcych (w) „Neofilolog”, nr 44/2, str. 237-248.
Werbińska D. (2017),Wykorzystanie duoetnografii jako innowacyjnego podejścia w rozwijaniu refleksji przyszłych nauczycieli języka obcego (w) „Neofilolog”, nr 51/1, str. 59-73.
Wilczyńska W., Michońska-Stadnik A. (2010), Metodologia badań w glottodydaktyce. Wprowadzenie. Kraków: Avalon.
Zawadzka E. (2004), Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Wykaz aktów prawnych
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 467).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie sposobu i terminów dostosowania działalności dotychczasowych szkół podstawowych do wymogów nowego systemu szkolnego oraz tworzenia gimnazjów (Dz.U. z 1999 r. nr 14, poz. 124).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst ujednolicony ogłoszony dnia 22 czerwca 2017 r.) (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 i 2203) ogłoszono dnia 22 czerwca 2017 r., obowiązuje od dnia 1 lutego 1982 r., historia od dnia 7 lipca 2003 r.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, 949 i 2203)
Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203).
Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2184).
Ustawa z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. z 1998 r. nr 117, poz. 759).
Ustawa z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. z 1998 r. nr 117, poz. 759), Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 r. – Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz.U. z 1999 r. nr 12, poz. 96, z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie sposobu i terminów dostosowania działalności dotychczasowych szkół podstawowych do wymogów nowego systemu szkolnego oraz tworzenia gimnazjów. (Dz.U. z 1999 r. nr 14, poz. 124).
Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 r. – Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz.U. z 1999 r. nr 12, poz. 96, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, ze zm.)
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Ewa Papierz-Łapsa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przedstawiany utwór (artykuł) upubliczniany jest na podstawie umowy z autorem i na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Użytkownicy mają obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych,
- utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).