Słowa kluczowe
modularna teoria umysłu
Jak cytować
Abstrakt
The article is devoted to the problem of the nature and structure of the human language capacity. The author addresses the fundamental questions of the place and role language plays among other cognitive faculties, such as perception, thinking, memory, attitude, etc. She first emphasizes the multi-disciplinary character to the research programs dealing with specific and unique attributes of human cognitive system, its structure and function. Current models of the human mind happen to be typically based on diver-gent methodological, epistemological, and ontological assumptions. How useful they prove to be in the end comes with their heuristic value, which is how much inspiration they bring about theoretically as well empirically. It is modular models of the mind that the author subjects to scrutiny and claims to be the basis for further methodological discussion on human capacity for language placed in the context of mono-, bi-, and multilingualism. What makes the author opt for modular conceptions in particular is their theoret-ical relevance, originality, and convergence with latest findings in cognitive neuroscience. The latter is the reason why she takes the cognitive and the neurobiological aspects of language capacity to be complementary to each other. Any and all attempts at relating cognitive neuroscience to modularity theories are, then, said to be interesting and have practical implications. So do neurolinguistic experiments and models of the mind that stem from both neurobiological and modular considerations.
Bibliografia
Anstatt, T. (red.) 2007. Mehrsprachigkeit bei Kindern und Erwachsenen. Erwerb. For-men. Förderung. Tübingen: Narr Francke Attempto.
Barkow, J. H., Cosmides, L. i J. Tooby. 1992. The Adapted Mind: Evolutionary psychology and the generation of culture. New York: Oxford University Press.
Barkowski, H., Faistauer, R. (red.) 2002. „… in Sachen Deutsch als Fremdsprache”. Baltmannsweiler: Schneider Verlag Hohengehren.
Barrett, H. C. 2005. „Enzymatic computation and cognitive modularity”, w: Mind & Language, 20, 259-287.
Barrett, H. C.; Kurzban, R. 2006. “Modularity in cognition: Framing the de-bate”. Psychological Review, 113, 628-647.
Carruthers, P. 2006. „The Case for the Massively Modular Models of Mind”. W: R. J. Stainton (red.), 3-21.
Carruthers, P. 2006a. The Architecture of the Mind. Oxford: Oxford University Press.
Carruthers, P., Laurence, S. & Stich, S. (red.) 2005. The Innate Mind: Structure and Content. New York: Oxford University Press.
Chomsky, N. 1972. Language and Mind. New York: Columbia University Press.
Chomsky, N. 1975. Reflections on Language. New York: Random House.
Chomsky, N. 1980. Rules and Representations. New York: Columbia University Press.
Chomsky, N. 1981. Lectures on Government and Binding. The Pisa Lectures, Dor-drecht: Foris.
Chomsky, N. 1986. Knowledge of Language. Its Nature, Origin and Use. New York: Praeger.
Chomsky, N. 1988. Language and Problems of Knowledge. The Managua Lectures. Cambridge, Mass.: MIT Press.
Chomsky, N. 1989. „Some Notes on Economy of Derivation and Representa-tion”. MIT Working Papers in Linguistics, Vol. 10, 43-74.
Chomsky, N. 1995. The Minimalist Program. MA/London, Cambridge Mass: MIT Press.
Chomsky, N. 1996. Powers and Prospects. Reflections on Human Nature and the Social Order. London: Pluto Press.
Chomsky, N. 1999. Sprache und Politik. Berlin: Philo Verlag.
Chomsky, N. 2000. New Horizons in the Study of Language and Mind. Cambridge: Cambridge University Press.
Chomsky N. 2005. O naturze i języku. tłum. J. Lang, Poznań: Axis.
L., Tooby, J. 1992. „Cognitive adaptations for social exchange” w: J. Barkow, L. Cosmides i J. Tooby (red.), 163-228.
Damasio, A. 2004. Ich fühle, also bin ich. Die Entschlüsselung des Bewusstseins. Berlin: List.
Damasio, A. 2006. Descartes´ Irrtum. Fühlen, Denken und das menschliche Gehirn. Berlin: List.
Damasio, A., Damasio, H. 1992. „Sprache und Gehirn”. Spektrum der Wissen-schaft. 11, 80-92.
De La Matterie, J. O. 1953. Człowiek – maszyna. Tłum. S. Rudniański, Warszawa: BKF.
Dennett, D. 1991. Consciousness Explained. Boston, MA: Little, Brown.
Dupoux, W. E. 2001. Language, Brain and Cognitive Development: Essays in Honor of Jacques Mehler. MIT Press, Cambridge, MA.
Fodor, J. A. 1983. The Modularity of Mind. Cambridge: MIT Press.
Fodor, J. A. 1984/1990. „Observation Reconsidered”. Philosophy of Science 51, 23-43, (reprinted in J. A. Fodor (1990): 231-251).
Fodor, J. A. 1985. „Précis of The Modularity of Mind”. The Behavioral and Brain Sciences 8, 1-42.
Fodor, J. A. 1990. A Theory of Content and Other Essays. Cambridge: MIT Press.
Fodor, J. A. 1998. Concepts. Where Cognitive Science Went Wrong. Oxford: Oxford University Press.
Fodor, J. A. 2000. The Mind Doesn’t Work That Way. Cambridge: The MIT Press.
Fodor, J. A. 2001. Language, Thought and Compositionality. Mind and Lan-guage16.1, 1-15.
Friederici, A. D. 2002. „Towards a neural basis of auditory sentence process-ing”. Trends in Cognitive Sciences 6, 78-84.
Frriederici, A. D., Rüschemeyer, S.-A., Hahne, A. i Friebach, C. J. 2003. „The role of the left inferior frontal and superior temporal cortex in sentence comprehension: Localizing syntactic and semantic processes”. Cerebral Cortex 13, 170-177.
Friederici, A. D., Gunter, T. C., Hahne, A. i Mauth, K. 2004. „The relative tim-ing of syntactic and semantic processes in sentence comprehension”. NeuroReport 15, 165-169.
Grucza, F. 2002. „Zu den Forschungsgegenständen der Linguistik und der Glot-todidaktik. Zum Wesen menschlicher Sprachen und zu ihren Funktio-nen” w: H. Barkowski, H. and R. Faistauer (red.), 231-244.
Grucza, F., Krumm, H.-J. i Grucza, B. 1999. Beiträge zur wissenschaftlichen Fundierung der Ausbildung von Fremdsprachenlehrern. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersy-teteu Warszawskiego.
Gabryś-Barker, D. (red.) 2008. Morphosyntactic Issues in Second Language Acquisition. (Second Language Acquisition 29). Clevedon-Buffalo-Toronto: Multilin-gual Matters.
Hauser, M., Chomsky, N., i Fitch, T. 2002. „The faculty of language: what is it, who. has it, and how did it evolve”. Science 198. 1569-1579.
Hirschfeld, L. A. & Gelman, S. A. (red.). 1994. Mapping the mind: Domain specificity in cognition and culture. Cambridge, England: Cambridge University Press.
Holland, J. 1999. Emergence: From Chaos to Order. New York: Perseus Books.
Hüsing, B., Jäncke, L. i Tag, B. 2006. Impact Assessment of Neuroimaging. Zürich/Singen: Hochschulverlag AG.
Jäncke, L. 2005. Methoden der Bildgebung in der Psychologie und den kognitiven Neurowis-senschaften. Stuttgart: Kohlhammer.
Kandel, E. R. 2007. Auf der Suche nach dem Gedächtnis. Die Entstehung einer neuen Wissenschaft des Geistes München: Pantheon.
Karmiloff-Smith, A. 1992. Beyond Modularity: A Developmental Perspective on Cognitive Science. Cambridge, MA: MIT Press.
Karmiloff-Smith, A. 1999. „Modularity”, w: R. Wilson, F. Keil (red.), 558-560.
Kim, K. H. S., Relkin, N. R., Lee, K.-M. i Hirsh, J. 1997, „Distinct cortical areas associated with native and second languages”. Nature 388, 171-174.
Krieger-Knieja, J., Piotrowska-Paprocka, U. (red.) 2006., Komunikacja językowa w społeczeństwie informacyjnym. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Lakoff, G. 1987. Women, fire and dangerous things. What categories reveal about the mind. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G. & Johnson, M. 1980. Metaphors we live by. Chicago: University of Chi-cago Press.
Lakoff, G., Johnson M. 1988. Metafory w naszym życiu. Tłum. T. P. Krzeszowski. Warszawa: PIW.
Morowitz, H. 2002. The Emergence of Everything How the Word Become Complex. New York: Oxford University Press.
Nitsch, C. 2007. „Mehrsprachigkeit: Eine neurowissenschaftliche Perspektive” w: T. Anstatt (red.), 47-67.
Paradis, M. 2000. „The neurolinguistics of bilingualism in the next decades”. Brain and Language 71, 178-180.
Paradis, M. 2004. A Neurolinguistic Theory of Bilingualism. Amsterdam, Philadel-phia: John Benjamins.
Pinker, S. 1984. Language Learnability and Language Development. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
Pinker, S. 1996. Der Sprachinstinkt. Munchen: Kindler.
Pinker, S. 2000. Wörter und Regeln. Die Natur der Sprache. Heidelberg: Spektrum.
Pinker, S. 2002. The blank slate: the modern denial of human nature. London: Penguin.
Pinker. S. 2005. Tabula rasa. Spory o naturę ludzką. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Poczobut, R. 2002. „Odmiany emergencji w zastosowaniach do ontologii umysłu”, Roczniki Filozoficzne KUL, 50, z. 1, 405-408.
Prinz, J. 2006. „Is the Mind Really Modular?”, w: R. J. Stainton (red.), 22-36.
Sadownik, B. 1997. Glottodidaktische und psycholinguistische Aspekte des Fremdsprachener-werbs: Lernerperspektive. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Sadownik, B. 1999. Implikationen der Zweitsprachenerwerbsforschung für die Glottodidaktik. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Sadownik, B. 2000. „Fremdsprachenerwerb als Untersuchungsgegenstand der Glottodidaktik”. Niemiecki w dialogu/Deutsch im Dialog 2, Graf-Punkt, Warszawa, 46-73.
Sadownik, B. 2006. „Psycholingwistyczne i neurobiologiczne aspekty procesu przyswajania języków obcych – zdolności lingwoakwizycyjne ucznia”, w: J. Krieger-Knieja i U. Piotrowska-Paprocka (red.), 16-34.
Sadownik, B. 2008. „Zur Relevanz der kognitiven Neurowissenschaft für die Glottodidaktik. Neurobiologische Korrelate des impliziten und expliziten (Sprach)Wissens”. Roczniki Humanistyczne KUL 5, LVI, 116-133.
Sadownik, B. 2008a. „The Acquisition of German Syntax by Polish Learners in Classroom Conditions”. (Second Language Acquisition 29). w: D. Gabryś-Barker (red.), 203-225.
Sadownik, B. 2010. Modulare Architektur der menschlichen Sprachfähigkeit – kognitive und neurobiologische Dimensionen. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Samuels, R. 2006. „Is he Human Mind Massively Modular?” w: R. J. Stainton (red.), 37-56.
Searle, J. R. 1995. Umysł, mózg i nauka. tłum. J. Bobryk, Warszawa: PWN.
Searle, J. R. 1999. Umysł na nowo odkryty. Tłum. T. Baszniak, Warszawa: PWN.
Sperber, D. 1994. „The modularity of thought and the epidemiology of repre-sentations” w: L. A. Hirschfeld i S. A. Gelman (red.), 39-67.
Sperber, D. 2002. In defense of massive modularity. w: E. Dupoux, (red.), 47-57.
Sperber, D. 2005. „Modularity and Relevance: How Can a Massively Modular Mind Be Flexible and Context-Sensitive”, w: P. Carruthers, S. Laurence i S. Stich (red.), 67-88.
Stainton, R. J. (red.) 2006. Contemporary Debats in Cognitive Science. Malden u.a.: Blackwell Publishing.
Ullman, M. T. 2001. „The neural basis of lexicon and grammar in first and second language: The declarative/procedural model. Bilingualism”. Lan-guage and Cognition 4, 105-122.
Wilson, R., Keil, F. (red.) 1999. The MIT Encyclopedia of the Cognitive Sciences. Cambridge, MA: MIT Press.
Licencja
Prawa autorskie (c) 1970 Barbara Sadownik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przedstawiany utwór (artykuł) upubliczniany jest na podstawie umowy z autorem i na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Użytkownicy mają obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych,
- utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).