Możliwości wykorzystania metafor konwencjonalnych w nauczaniu słownictwa i frazeologii języków obcych na przykładzie języka polskiego jako obcego
PDF

Słowa kluczowe

metafora w nauczaniu języków obcych
kompetencja metaforyczna
kompetencja mediacyjna
język polski jako obcy
wyrażenia metaforyczne
ćwiczenia
kognitywizm
myslenie metaforyczne
mediacja

Jak cytować

Kuc, M., & Rabczuk, A. (2024). Możliwości wykorzystania metafor konwencjonalnych w nauczaniu słownictwa i frazeologii języków obcych na przykładzie języka polskiego jako obcego. Neofilolog, (62/1), 192–212. https://doi.org/10.14746/n.2024.62.1.12

Abstrakt

The article discusses the use of conventional metaphors, proposed by G. Lakoff and M. Johnson, as a tool for teaching vocabulary and phraseology at advanced levels of language proficiency in the context of learning Polish as a foreign language. As this methodology is insufficiently represented in teaching materials, the article highlights the advantages of a systematic and long-term approach to teaching metaphors. Such advantages include deepening knowledge of vocabulary by a consideration of metaphorical meanings, understanding the role of metaphors in mental processes; providing insights into Polish culture and mentality as well as into the students’ own cultures, as expressed through their native languages; and stimulating students’ mediation skills. The article also provides examples of exercises to aid the discovery of different types of conventional metaphors and establish an understanding of their function. It concludes by emphasizing the importance of developing collections of exercises and projects – in both printed and interactive forms — to support language learners. Overall, the article promotes the use of conventional metaphors as an effective method for improving linguistic and communicative competence in foreign language learning.

https://doi.org/10.14746/n.2024.62.1.12
PDF

Bibliografia

Burzyńska A. (2001), Kognitywna rola metafory w nauczaniu języka polskiego jako obcego, (w:) Cudak R., Tambor J. (red.), Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe technologie w nauczaniu kultury polskiej i języka obcego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 109–118. Online: https://www.sjikp.us.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/inne_optyki_burzynska.pdf [DW 26.09.23].

Buttler D. (1980), Frazeologia polska. Ćwiczenia dla cudzoziemców, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Council of Europe (2020), Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment – Companion volume, Council of Europe Publishing, Strasbourg, available at www.coe.int/lang-cefr, https://rm.coe.int/common-european-framework-of-reference-for-languages-learning-teaching/16809ea0d4 [DW 26.09.23].

Chaciński B. (2012), Plus-minus język, Wydanie specjalne „Polityki” – „Niezbędnik Inteligenta – O języku w mowie i piśmie”, 11/2012, s. 91–92.

Cieślicka A. (2002), Metaphors of teaching and learning: Investigating bilingual metaphorical competence. (w:) Stanulewicz, D. (red.) PASE Papers in Language Studies: Proceedings of the Ninth Annual Conference of the Polish Association for the Study of English. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 383–390.

Dryll E. (2014), Rozumienie metafor charakteryzujących ludzi – perspektywa rozwojowa. Online: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1225/Ewa%20Dryll_Rozumienie%20metafor%20charakteryzujących%20ludzi%20–%20perspekywa%20rozwojowa.pdf? sequence=1 [DW 14.08.2023].

Gonigroszek D. (2013), Rola metafor w nauczaniu języków obcych. (w:) PLEJ_2 czyli PsychoLingwistyczne Eksploracje Językowe”, red. Majchrzak O., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 203–215. Online: https://core.ac.uk/download/pdf/71986752.pdf [DW 27.07.2023].

Janowska I. (2017), Mediacja i działania mediacyjne w dydaktyce języków obcych „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 80–86.

Janowska I., Plak M. (2021), Działania mediacyjne w uczeniu się i nauczaniu języków obcych. Od teorii do praktyki. Kraków: Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381386807

Kuś K. (2013), Kompetencja metaforyczna a nabywanie języka obcego, (w:) Rabczuk A. (red.), Edukacja Międzykulturowa. Forum Glottodydaktyczne, Warszawa: Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM Uniwersytetu Warszawskiego, s. 215–225. Online: https://depot.ceon.pl/handle/123456789/2626?show=full

Martyniuk W. (2021), ESOKJ 2020: nowy, zmodernizowany europejski system opisu kształcenia językowego, „Postscriptum polonistyczne”, nr 2(28). Online: https://www.postscriptum.us.edu.pl/wp–content/uploads/2021/12/11_Martyniuk.pdf DOI: 10.31261/PS_P.2021.28.12, [DW 28.08.2023]. DOI: https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.28.12

Musiał A. (2002), Exploring teacher trainees’ metaphors of language teaching. (w:) Stanulewicz, D. (red.) PASE Papers in Language Studies: Proceedings of the Ninth Annual Conference of the Polish Association for the Study of English. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 463–470.

Lakoff G., Johnson M. (2010), Metafory w naszym życiu. Przekład: Krzeszowski, T.P., Warszawa: Wydawnictwo ALETHEIA.

Pięcińska A. (2006), Co raz wejdzie do głowy – już z niej nie wyleci. Kraków: Universitas.

Rabczuk A. (2017), 2 łzy, łyżeczka potu, sok pomarańczowy, pigwówka, zwarzony makijaż… przepis na lato w Warszawie, czyli rozwijanie kompetencji interkulturowej uczących (się) na przykładzie antropologicznej kategorii jedzenia. „Kwartalnik POLONICUM”, nr 26, s. 26–38.

Rabczuk A., Kuś K. (2010), „Twardym trza być, a nie mientkim” – charakter to szlachetna materia, nastrój to pogoda – metafory pojęciowe. „Kwartalnik POLONICUM”, nr 10, s. 24–30.

Rabczuk A., Kuś K. (2014), Na miejsca! Gotowi?! Start! – metafory sportowe w nauczaniu języka polskiego. „Kwartalnik POLONICUM”, nr 17, s. 24–31.

Rada Europy. Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (2003). Przekład: Martyniuk W. Warszawa: CODN.

Stanulewicz D. (2004), Językoznawstwo kognitywne a nauczanie języków obcych. „Języki Obce w Szkole”, nr 1, s.5–11. Online: http://www.bc.ore.edu.pl/Content/91/2004_01_all.pdf [DW 27.07.2023].

Wolf L. (1999), Najnowsze tendencje w nauczaniu słownictwa – wszechstronność metafor w języku codziennym, „Języki Obce w Szkole” nr 2, s. 110–113.

Zarych E. (2014), Przejdź na wyższy poziom. Poznań: Wydawnictwo Nowela.

Zarych E. (2018), Język kluczem do kraju. Poznań: Wydawnictwo Nowela.

Zarzycka G. (2018), Mediacja kulturowa jako niedoceniony wymiar glottodydaktyki, (w:) Potasińska P., Stasieczek–Górna M. (red.), Wyzwania glottodydaktyki polonistycznej. „Życie zaczyna się po sześćdziesiątce…”. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/prawica;4009639.html [DW 27.09.2023].

http://nkjp.pl/poliqarp/nkjp300/query/0+/ [DW 18.08.2023].

https://poezja.org/wz/Leopold_Staff/1564/Odys [DW 22.08.202].

https://polskiikropka.pl/blog-jezyka-polskiego-jako-obcego/ [DW 26.09.23]

https://sjp.pwn.pl/korpus/szukaj/pandemia.html [DW 18.08.2023].

https://wsjp.pl/ [DW 2.09.23].