Schlagworte
dwujęzyczność w edukacji uczniów g/Głuchych
kompetencja różnojęzyczna
modele edukacji specjalnej
Zitationsvorschlag
Abstract
Deaf learners are a very heterogeneous group of language users. In many cases, they are plurilinguals with experiences related to the use of sign language, to hearing and speech rehabilitation, as well as verbal and sign communication in the immediate environment and at school. The model of language education applied in special institutions also has a significant impact on the cognitive development and communicative abilities of d/Deaf children. In this article, based on the results of a pilot study conducted among teachers of English as a foreign language, we analyse the impact of foreign language learning on the cognitive development and plurilingual competence of pupils in three special schools in France and Poland, representing different models of language instruction (including systemic bilingual education). In the analysed cases, learning a foreign language contributes to the development of pupils’ plurilingual competences, although this happens in different ways and to different extents.
Literaturhinweise
Béguin Ch. (2008), Les stratégies d’apprentissage: un cadre de référence simplifié. „Revue des sciences de l’éducation”, nr 34/1, s. 47–67. DOI: https://doi.org/10.7202/018989ar
Cadre européen commun de référence pour les langues: apprendre, enseigner, évaluer – Volume complémentaire (2021). Strasbourg: Éditions du Conseil de l’Europe.
Czajkowska-Kisil M. (2006), Dwujęzyczne nauczanie głuchych w Polsce. „Szkoła Specjalna”, nr 4, s. 265−275.
Domagała-Zyśk E., Moritz N., Podlewska A. (red.) (2021). English as a foreign language for deaf and hard-of-hearing learners. Teaching strategies and interventions. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003162179
Domagała-Zyśk E., Kontra H. (red.), (2016), English as a foreign language for deaf and hard-of-hearing persons – challenges and strategies. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
Domagała-Zyśk E. (2013), Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Dunaj M. (2016), W stronę edukacji dwujęzycznej głuchych w Polsce. Co wiemy? Czego nie wiemy? Co należy zrobić? Łódź: PZG.
Europejski system opisu kształcenia językowego (2003). Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Gobet S. (2023), Comment les parents perçoivent la langue des signes?, (w:) Gobet S., Gaucher Ch. (red.), Reconnaitre la surdité au sein de la famille : l’engagement parental. Education et société inclusive, nr 96, s. 135−150. DOI: https://doi.org/10.3917/nresi.096.0135
Goc A. (2022), Głusza. Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie.
Grosjean F. (2001), The Right of the Deaf Child to Grow Up Bilingual. „Sign Language Studies”, nr 1(2), s. 110–114. DOI: https://doi.org/10.1353/sls.2001.0003
Grosjean F. (2022), The Mysteries of Bilingualism: Unresolved Issues. Wiley-Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1002/9781394260386
Januszewicz M., Jura M., Kowal J. (2014), Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, (w:) Sak M. (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 8−16.
Karpińska-Szaj K. (2024), Różnojęzyczność osób z uszkodzeniami słuchu w nauczaniu/uczeniu się języków obcych. „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 123–128. DOI: https://doi.org/10.47050/jows.2024.3.123-128
Karpińska-Szaj K. (2022), Niezwykłe dzieci, nieobce języki. O indywidualizacji w kształceniu językowym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Karpińska-Szaj K., Lewandowska A. (2021), Przyswajanie złożoności językowej przez uczniów z deficytami języka i mowy w nauczaniu włączającym. „Neofilolog”, nr 56/2, s. 259−281. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2021.56.2.7
Kotowicz J., Wodniecka Z., Tondos K. (2022), Dwujęzyczność migowo-mówiona słyszących osób mających G/głuchych rodziców (badania ankietowe dotyczące kontaktu polskiego języka migowego i fonicznej polszczyzny). „Logopedia”, nr 51(1), s. 101−118. Online: https://logopedia-ptl.pl/index.php/logopedia/article/view/184 [DW 07.12.2024].
Kotowicz J. (2018), Dwujęzyczność migowo-pisana dzieci głuchych. Komunikacja i procesy poznawcze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Krakowiak K. (2012), Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Krakowiak, K. (2011), Głuchoniemi czy wielojęzyczni? Problemy osób z uszkodzonym słuchem w przyswajaniu języka. „Neofilolog”, nr 36, s. 73–90. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2011.36.7
Martyniuk W. (2021), ESOKJ 2020: nowy, zmodernizowany europejski system opisu kształcenia językowego. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2/28, s. 1−18. DOI: https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.28.12
Mitchell, R.E., Karchmer, M.A. (2004). Chasing the Mythical Ten Percent: Parental Hearing Status of Deaf and Hard of Hearing Students in the United States. „Sign Language Studies”, nr 4/2, s. 138−163. DOI: https://doi.org/10.1353/sls.2004.0005
Pinto M.A., El Euch S. (2015), La conscience métalinguistique. Théorie, développement et instruments de mesure. Québec: Presses de l’Université Laval.
Skarżyński H., Mueller-Malesińska M., Wojnarowska W. (1997). Klasyfikacje zaburzeń słuchu. „Audiofonologia”, tom X, s. 49–60.
Supalla T., Clark P. (2014), Sign Language Archaeology : Understanding the Historical Roots of American Sign Language. Washington: Gallaudet University Press. Online: https://search-1ebscohost-1com-1qxgsdtbw2108.han.amu.edu.pl/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=1179840&lang=pl&site=ehost-live [DW 14.12.2024].
Szymankiewicz, K., Kucharczyk, R. 2015. Kompetencja różnojęzyczna w początkowym kształceniu nauczycieli. „Neofilolog”, nr 45/1, s. 73–86. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2015.45.1.05
Tang G. (2016), Sign Bilingualism in Deaf Education from Deaf Schools to Regular School Settings, (w:) Garcia O. (red.), Bilingual and Multilingual Education. Encyclopedia of Language and Education. Springer International Publishing, s. 1−13. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-02324-3_35-2
Tomaszewski P. (2014), Funkcjonowanie poznawcze i językowe dzieci głuchych, (w:) Sak M. (red.), Edukacja głuchych. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 17−34.
Lizenz
Copyright (c) 2025 Katarzyna Karpińska-Szaj, Agata Lewandowska
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Autoren:
Die Autoren der zur Veröffentlichung in der Zeitschrift Neofilolog angenommenen Texte sind verpflichtet, den Vertrag über die Erteilung einer kostenlosen Lizenz für die Werke mit der Verpflichtung zur Erteilung einer Sublizenz CC auszufüllen, zu unterzeichnen und an die Adresse der Redaktion zurückzusenden.
Gemäß Vertrag erteilen die Autoren auf die in der Zeitschrift Neofilolog veröffentlichten Texte der Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań eine nicht exklusive und kostenlose Lizenz und erlauben die Verwendung der Sublizenz Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Die Autoren behalten das Recht zur weiteren freien Verfügung über das Werk.
Benutzer:
Interessierte Onlinebenutzer dürfen die seit 2017 veröffentlichten Werke unter folgenden Bedingungen nutzen:
- Anerkennung der Urheberschaft - die Verpflichtung, zusammen mit dem verbreiteten Werk Informationen über die Urheberschaft, den Titel, die Quelle (Links zum Originalwerk, DOI) und die Lizenz selbst bereitzustellen;
- ohne Schaffung abgeleiteter Werke - das Werk muss in seiner ursprünglichen Form erhalten bleiben, ohne Zustimmung des Autors dürfen keine Studien, beispielsweise Übersetzungen, verbreitet werden.
Die Urheberrechte aller veröffentlichen Texte sind vorbehalten.
Sonstige:
Die Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań behält das Recht auf die Zeitschrift als Gesamtheit (Layout, Grafik, Titel, Umschlagsprojekt, Logo usw.).