Keywords
bilingualism in education of d/Deaf students
plurilingual competence
models of special education
How to Cite
Abstract
Deaf learners are a very heterogeneous group of language users. In many cases, they are plurilinguals with experiences related to the use of sign language, to hearing and speech rehabilitation, as well as verbal and sign communication in the immediate environment and at school. The model of language education applied in special institutions also has a significant impact on the cognitive development and communicative abilities of d/Deaf children. In this article, based on the results of a pilot study conducted among teachers of English as a foreign language, we analyse the impact of foreign language learning on the cognitive development and plurilingual competence of pupils in three special schools in France and Poland, representing different models of language instruction (including systemic bilingual education). In the analysed cases, learning a foreign language contributes to the development of pupils’ plurilingual competences, although this happens in different ways and to different extents.
References
Béguin Ch. (2008), Les stratégies d’apprentissage: un cadre de référence simplifié. „Revue des sciences de l’éducation”, nr 34/1, s. 47–67. DOI: https://doi.org/10.7202/018989ar
Cadre européen commun de référence pour les langues: apprendre, enseigner, évaluer – Volume complémentaire (2021). Strasbourg: Éditions du Conseil de l’Europe.
Czajkowska-Kisil M. (2006), Dwujęzyczne nauczanie głuchych w Polsce. „Szkoła Specjalna”, nr 4, s. 265−275.
Domagała-Zyśk E., Moritz N., Podlewska A. (red.) (2021). English as a foreign language for deaf and hard-of-hearing learners. Teaching strategies and interventions. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003162179
Domagała-Zyśk E., Kontra H. (red.), (2016), English as a foreign language for deaf and hard-of-hearing persons – challenges and strategies. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
Domagała-Zyśk E. (2013), Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Dunaj M. (2016), W stronę edukacji dwujęzycznej głuchych w Polsce. Co wiemy? Czego nie wiemy? Co należy zrobić? Łódź: PZG.
Europejski system opisu kształcenia językowego (2003). Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Gobet S. (2023), Comment les parents perçoivent la langue des signes?, (w:) Gobet S., Gaucher Ch. (red.), Reconnaitre la surdité au sein de la famille : l’engagement parental. Education et société inclusive, nr 96, s. 135−150. DOI: https://doi.org/10.3917/nresi.096.0135
Goc A. (2022), Głusza. Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie.
Grosjean F. (2001), The Right of the Deaf Child to Grow Up Bilingual. „Sign Language Studies”, nr 1(2), s. 110–114. DOI: https://doi.org/10.1353/sls.2001.0003
Grosjean F. (2022), The Mysteries of Bilingualism: Unresolved Issues. Wiley-Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1002/9781394260386
Januszewicz M., Jura M., Kowal J. (2014), Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, (w:) Sak M. (red.), Edukacja głuchych, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 8−16.
Karpińska-Szaj K. (2024), Różnojęzyczność osób z uszkodzeniami słuchu w nauczaniu/uczeniu się języków obcych. „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 123–128. DOI: https://doi.org/10.47050/jows.2024.3.123-128
Karpińska-Szaj K. (2022), Niezwykłe dzieci, nieobce języki. O indywidualizacji w kształceniu językowym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Karpińska-Szaj K., Lewandowska A. (2021), Przyswajanie złożoności językowej przez uczniów z deficytami języka i mowy w nauczaniu włączającym. „Neofilolog”, nr 56/2, s. 259−281. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2021.56.2.7
Kotowicz J., Wodniecka Z., Tondos K. (2022), Dwujęzyczność migowo-mówiona słyszących osób mających G/głuchych rodziców (badania ankietowe dotyczące kontaktu polskiego języka migowego i fonicznej polszczyzny). „Logopedia”, nr 51(1), s. 101−118. Online: https://logopedia-ptl.pl/index.php/logopedia/article/view/184 [DW 07.12.2024].
Kotowicz J. (2018), Dwujęzyczność migowo-pisana dzieci głuchych. Komunikacja i procesy poznawcze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Krakowiak K. (2012), Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Krakowiak, K. (2011), Głuchoniemi czy wielojęzyczni? Problemy osób z uszkodzonym słuchem w przyswajaniu języka. „Neofilolog”, nr 36, s. 73–90. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2011.36.7
Martyniuk W. (2021), ESOKJ 2020: nowy, zmodernizowany europejski system opisu kształcenia językowego. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2/28, s. 1−18. DOI: https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.28.12
Mitchell, R.E., Karchmer, M.A. (2004). Chasing the Mythical Ten Percent: Parental Hearing Status of Deaf and Hard of Hearing Students in the United States. „Sign Language Studies”, nr 4/2, s. 138−163. DOI: https://doi.org/10.1353/sls.2004.0005
Pinto M.A., El Euch S. (2015), La conscience métalinguistique. Théorie, développement et instruments de mesure. Québec: Presses de l’Université Laval.
Skarżyński H., Mueller-Malesińska M., Wojnarowska W. (1997). Klasyfikacje zaburzeń słuchu. „Audiofonologia”, tom X, s. 49–60.
Supalla T., Clark P. (2014), Sign Language Archaeology : Understanding the Historical Roots of American Sign Language. Washington: Gallaudet University Press. Online: https://search-1ebscohost-1com-1qxgsdtbw2108.han.amu.edu.pl/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=1179840&lang=pl&site=ehost-live [DW 14.12.2024].
Szymankiewicz, K., Kucharczyk, R. 2015. Kompetencja różnojęzyczna w początkowym kształceniu nauczycieli. „Neofilolog”, nr 45/1, s. 73–86. DOI: https://doi.org/10.14746/n.2015.45.1.05
Tang G. (2016), Sign Bilingualism in Deaf Education from Deaf Schools to Regular School Settings, (w:) Garcia O. (red.), Bilingual and Multilingual Education. Encyclopedia of Language and Education. Springer International Publishing, s. 1−13. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-02324-3_35-2
Tomaszewski P. (2014), Funkcjonowanie poznawcze i językowe dzieci głuchych, (w:) Sak M. (red.), Edukacja głuchych. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 17−34.
License
Copyright (c) 2025 Katarzyna Karpińska-Szaj, Agata Lewandowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Neofilolog are required to complete, sign and return to the Editorial team’s office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of the texts published in Neofilolog grant Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works that have been published in Neofilolog since 2017, under the following conditions:
▪ attribution – obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
▪ no derivatives – the work must be preserved in its original form. Without the author's consent, it is not possible to distribute the modified work in the form of translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published since 2017.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the property right as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).