Kryteria oceny wad fizycznych zwierząt koniowatych (Equidæ) stosowane przez autorów rzymskich
Main Article Content
Abstrakt
Praca omawia kryteria stosowane przez rzymskich pisarzy, w tym jurystów, działających w okresie klasycznym, w celu oceny wystąpienia u danego zwierzęcia z rodziny koniowatych wad w postaci morbus vitiumve. Dotyczy ona odpowiedzialności za wady fizyczne koni, osłów i ich mieszańców, rozpatrywanej na tle rozważań Rzymian, zarówno prawników, jak i innych autorów, takich jak pisarze agrarni, w tym definiowania stanów zdrowia i choroby, w połączeniu z krótką charakterystyką stanu rozwoju wiedzy lekarsko-weterynaryjnej w starożytnym Rzymie, przechowaną zwłaszcza w traktatach agrarnych.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
Jak cytować
Dzikowski, A. (2019). Kryteria oceny wad fizycznych zwierząt koniowatych (Equidæ) stosowane przez autorów rzymskich. Czasopismo Prawno-Historyczne, 70(2), 131-149. https://doi.org/10.14746/cph.2018.2.4
Numer
Dział
Prace drobne i materiały
Bibliografia
- Celsus, De medicina libri octo, tekst łac.: Aulus Cornelius Celsus, De medicina libri octo, ed. F. Marx, Leipzig 1915.
- Codex Iustinianus, w: Corpus Iuris Civilis II, ed. P. Krüger, Berlin 1892.
- Codex Theodosianus, ed. Th. Mommsen, P. Meyer, P. Krüger, Berlin 1905.
- Corpus Hippiatricorum Græcorum, ed. E. Oder, C. Hoppe, Stuttgart 1971.
- Corpus Iuris Civilis Iustinianei, Lugdunum 1627, http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/justinian1627bd1?sid=a5f87fcc142c122d8a7ab6cb20988f72 [dostęp: 1 IX 2017 r.].
- Cicero, De divinatione, tekst łac.: M. Tullius Cicero, De divinatione, ed. C. F. W. Müller, Leipzig 1915.
- Cicero, Tusculanæ disputationes, tekst łac.: M. Tullii Ciceronis Tusculanarum disputationum, ed. R. Kühner, Jena 1853.
- Digesta seu Pandectæ Iustiniani Augusti, w: Corpus Iuris Civilis I, ed. Th. Mommsen, P. Krüger, Berlin 1872.
- Edictum de pretiis rerum venalium, tłum. ang.: A. Kropff, New English Translation of the Price Edict of Diocletianus, https://www.academia.edu/23644199/New_English_translation_of_the_Price_Edict_of_Diocletianus [dostęp: 1 IX 2017 r.].
- Gelliusz, Noctes Atticæ, tekst łac.: Aulo Gellio, Le Notti attiche IV-V. Introduzione, testo Latino, traduzione e note, ed. F. Cavazza, Bologna 1985.
- Iustiniani Institutiones, w: Corpus Iuris Civilis II, ed. P. Krüger, Berlin 1892.
- Izydor z Sewilli, Etymologiarum sive originum libri vicesimum, tekst łac.: Isidori Hispalensis episcopi Etymologiarum sive originum libri XX, ed. W. M. Lindsay, Oxford 1911.
- Kolumella, De re rustica (Rei rusticæ libri duodecim), tekst łac.: L. I. M. Columella, Opera quæ exstant, ed. V. Lundström, S. Hedberg, Uppsala 1917-1968; L. I. M. Columella on Agriculture and Trees with a Recension of the Text and an English Translation, ed. H. B. Ash, E. S. Forster, E. J. Heffner, I (ks. 1-4), London 1977, II (ks. 5-9), Cambridge 1968, t. 3 (ks. 10-12), London 1989; przekł. pol.: Lucjusz Juniusz Moderatus Kolumella, O rolnictwie, tłum. I. Mikołajczyk, I (ks. 1-6), Wrocław 1991, II (ks. 7-12), Toruń 1991.
- Noniusz Marcellus, De compendiosa doctrina libros vicesimum, tekst łac.: Nonii Marcelli De compendiosa doctrina libros XX, ed. W. M. Lindsay, Oxford 1913.
- Pliniusz Starszy, Naturalis historia, tekst łac.: C. Plinius Secundus Maior, Naturalis historia, ed. D. Detlefsen, Berlin 1866-1873; przekł. pol.: Pliniusz, Historia naturalna, tłum. I. i T. Zawadzcy, Wrocław 1961.
- Preambuła Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodowa Konferencja Zdrowia, New York, 19-22 czerwca 1946 r., podpisana 22 lipca 1946 r., Official Records of the World Health Organization nr 2.
- Warron, Rerum rusticarum libri tres, tekst łac.: M. T. Varro, Rerum rusticarum libri tres, ed. G. Goetz, Lipsiæ 1929; przekł. pol.: Marek Terencjusz Warron, O gospodarstwie rolnym, tłum. I. Mikołajczyk, Wrocław 1991.
- Adams J. N., Pelagonius and Latin Veterinary Terminology in the Roman Empire, Leiden – New York – Köln 1995.
- Ananth M., In Defense of the Evolutionary Concept of Health. Nature, Norms and Human Biology, London 2008.
- Arangio-Ruiz V., La compravendita ni diritto romano II, Napoli 1956.
- Behrends O., La due giurisprudenze romane e le forme delle loro argomentazioni, „Index” 1983-1984, 12.
- Behrends O., Les „veteres” et la nouvelle jurisprudence à la fin de la République, „Revue Historique de Droit Francais et Étranger” 1977, 55.
- Bremer F. P., Iurisprudentiæ Antehadrianæ quæ supersunt I, Lipsiæ 1896.
- Buckland W. W., The Roman Law of Slavery. The Condition of the Slave in the Private Law from Augustus to Justinian, Cambridge 1969.
- Cavazza F., Aulo Gellio, Le Notti attiche IV-V. Introduzione, testo Latino, traduzione e note, Bologna 1985.
- Dixon K. R., Southern P., The Roman Cavalry. From the First to the Third Century AD, London – New York 2005.
- Dolfman M. L., Toward Operational Definitions of Health, „Journal of School Health”, 1974, 44.4.
- Domaradzki J., O definicjach zdrowia i choroby, „Folia Medica Lodziensia” 2013, 40.1.
- Donadio N., La tutela del compratore tra actiones ædiliciæ e actio empti, Milano 2004.
- Doyet-Huguet A. M., The „Hippiatrica” and Byzantine Veterinary Medicine, w: Symposium on Byzantine Medicine, red. J. Scarborough, Washington 1984.
- Engelhardt H. T., Ideology and Etiology, „Journal of Medicine and Philosophy” 1976, 1.3.
- Ferrini C., Sesto Pedio, w: Opere II, Milano 1929.
- Flach D., Die römische Agrargeschichte, München 1990.
- Giachi C., Studi su Sesto Pedio. La tradizione, l'editto, Milano 2005.
- Gulczyński J., Iżycka-Świeszewska E., Wspólne początki anatomii weterynaryjnej i anatomii człowieka, w: Dawna medycyna i weterynaria. Pacjent, red. M. Z. Felsmann, J. Szarek, M. Felsmann, Chełmno 2011.
- Gummerus H., Der römische Gutsbetrieb als wirtschaftlicher Organismus nach den Werken des Cato, Varro und Columella, Leipzig 1906.
- Hofmann B., Complexity of the Concept of Disease as shown through Rival Theoretical Frameworks, „Theoretical Medicine and Bioethics” 2001, 22.
- Honeymann A. M., Via Punica, „American Journal of Philology”, 1947, 86.
- Horak F., Wer waren die „veteres”? Zur Terminologie der klassischen römischen Juristen, w: Vestigia Iuris Romani. Festschrift für G. Wesener zum 60. Geburtstag am 3. Juni 1992, red. G. Klingerberg, J. M. Rainer, H. Stiegler, Graz 1992.
- Hornblower S., Spawforth A., The Oxford Classical Dictionary, Oxford 1996.
- Impallomeni G., L'editto degli edili curuli, Padova 1955.
- Iwańska J., Przyczyny, zapobieganie i leczenie chorób epidemicznych w starożytnej Grecji i Rzymie, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2010, 28.
- Jakab É., „Prædicere” und „cavere” beim Marktkauf. Sachmängel im griechischen und römischen Recht, München 1997.
- Janeczek M., Chrószcz A., Ożóg T., Via punica et via hellenica incognita? Transfer wiedzy w świecie antycznym, „Medycyna Weterynaryjna” 2009, 65(6).
- Karlowa O., Römische Rechtsgeschichte, Leipzig 1885.
- Kądziołka A., Zarys historii medycyny weterynaryjnej i deontologii, Lublin 1988.
- Kreyser K., Zwierzęta gospodarskie w traktatach agrarnych pisarzy rzymskich I wieku cesarstwa, Warszawa 1996.
- Kreyser K., Żarnowski E., Pasożyty zwierząt gospodarskich w dziele L. I. Kolumelli „De re rustica”, „Wiadomości Parazytologiczne” 1986, 32.1; 1987, 33.1; 1989, 35.1.
- Lanza C., D. 21.1: de res se moventes e morbus vitiumve, „Studia et documenta historiæ et iuris” 2004, 70.
- Lazaris S., Learning and Memorising Hippiatric Knowledge in Late Antiquity and in Byzantium, w: Le cheval dans le culture médiévale, red. B. Andenmatten, A. Paravicini Bagliani, E. Pibiri, Firenze 2015.
- Lenel O., Palingenesia iuris civilis, Lipsiæ1889.
- Mack-Fisher L. R., From Ugarit to Gades: Mediterranean Veterinary Medicine, „MAARRAV, A Journal for the Study of the Northwest Semitic Languages and Literatures” 1990, 5-6.
- Makowiecka M., Skibniewski M., Kupczyńska M., Skibniewska E., Barszcz K., Wybrane zagadnienia z historii leczenia zwierząt w czasach starożytnych, w: Dawna medycyna i weterynaria. Pacjent, red. M. Z. Felsmann, J. Szarek, M. Felsmann, Chełmno 2011.
- Manna L., Actio redhibitoria e la responsabilità per i vizi della cosa nell'Editto de mancipiis vendundis, Milano 1994.
- McCabe A., A Byzantine Encyclopaedia of Horse Medicine, the Sources, Compilation, and Transmission of the „Hippiatrica”, Oxford 2007.
- Medio A. de, Il patto di non prestare l'evizione e il dolo del venditore nel diritto romano classico, „Bullettino dell' Istituto di Diritto Romano «Vittorio Scialoja»” 1904, 16.
- Meylan Ph., L’editto degli edili curili, „Labeo” 1956, 2.
- Meylan Ph., Varron et les conditions du transfert de la propriété dans la vente romaine, w: Scritti in onore Contardo Ferrini pubblicati in occasione della sua beatificazione IV, Milano 1949.
- Monier R., La garantie contre les vices cachés dans la vente romaine, Paris 1930.
- Monier R., La position de Labéon vis à vis de l'expression „morbus vitiumve” dans l'Édit des Édiles, „Eos. Commentarii Societatis Philologæ Polonorum” 1956, 48.
- Monier R., Les „res mancipi” a l'epoque de Varron, „Revue Historique de Droit Français et Étranger” 1930, 9.
- Monier R., Manuel élémentaire de droit romain II. Les obligations, Paris 1954.
- Nordenfelt L., Concepts of Health and their Consequences for Health Care, „Theoretical Medicine and Bioethics” 1993, 14.4.
- Ortu R., „Aiunt ædiles...” Dichiarazioni del venditore e vizi della cosa venduta nell' editto de mancipiis emundis vendundis, Torino 2008.
- Parlamento E., „Servus melancholicus”. I „vitia animi” nella giurisprudenza classica, „Rivista di Diritto Romano” 2001, 1, http://www.ledonline.it/rivistadirittoromano/allegati/dirittoromano0102parlamento.pdf [dostęp: 1 IX 2017 r.].
- Pringsheim F., Das Alter der ädilizischen „actio quanti minoris”, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte” 1952, 69.
- Pringsheim F., The Decisive Moment for Aedilician Liability, „Revue Internationale des Droits de l'Antiquité” 1952, 1.
- Senarclens A. de, La date de l'Édit des Édiles de mancipiis vendundis, „Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis” 1923, 4.
- Senarclens A. de, La duplex condemnatio de l'action rédhibitoire, w: Studi in onore di P. Bonfante III, Milano 1930.
- Senarclens A. de, L'extension de l'édit des édiles aux ventes de toute espèce de chose, „Revue Historique” 1927, 6.
- Stein P., Fault in the Formation of Contract in Roman law and Scots Law, Edinburgh 1958.
- Stein P., Sabino contro Labeone: due tipi di pensiero giuridico romano, „Bullettino dell' Istituto di Diritto Romano «Vittorio Scialoja»” 1977, 80.
- Talamanca M., Costruzione giuridica e strutture sociali fino a Quinto Mucio, w: Società romana e produzione schiavistica III. Modelli etici, diritto e transformazioni sociali, red. A. Giardina, A. Schiavone, Roma-Bari 1981.
- Talamanca M., Trebazio Testa fra retorica e diritto, w: Questioni di giurisprudenza tardo-repubblicana. Atti di un seminario, Firenze 27-28 maggio 1983, red. G. G. Archi, Milano 1985.
- Tarwacka A., Czym się różni choroba od przypadłości; a także jakie znaczenie miały te słowa w edykcie edylów; oraz czy eunuch i bezpłodna kobieta podlegają zwrotowi; różne opinie na ten temat. Aulus Gellius, Noce attyckie 4,2. Tekst – tłumaczenie – komentarz, „Zeszyty Prawnicze” 2013, 13.1.
- Vincent H., Le droit des édiles. Etude historique et économique des prescriptions édiliciennes sur la vente et la garantie, Paris 1922.
- Walker R. E., Roman Veterinary Medicine, w: Animals in Roman Life and Art, red. J. M. C. Toynbee, New York 1973.
- Watson A., The Law of Obligations in the Later Roman Republic, Oxford 1965.
- White K. D., Country Life in Classical Times, London 1977.
- White K. D., The Roman Farming, New York 1970.
- Zimmermann R., The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford 1996.