Mechanizm wyboru deputatów z województwa mazowieckiego do Trybunału Koronnego w 1688 r. Przyczynek do badań układów klientalnych na Mazowszu w dobie panowania Jana III

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sie 10, 2020
DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2020.1.9
Słowa kluczowe:
klientelizm, Jan III Sobieski, Mazowsze

Main Article Content

Zbigniew Hundert
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-5088-2465

Abstrakt

Artykuł przedstawia mechanizm wyboru deputatów z województwa mazowieckiego do Trybunału Koronnego w 1688 r. i dowodzi jego powiązań z lokalnymi układami politycznymi, stworzonymi przez zwolenników oraz przeciwników dworu Jana III Sobieskiego. Artykuł pełni rolę przyczynku do dalszych badań nad lokalnymi układami politycznymi w czasach Sobieskiego, zwłaszcza na Mazowszu.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Tom 72 Nr 1 (2020)
Dział
Prace drobne i materiały

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska – Licencja ta zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci.

Bibliografia

  1. Archiwalia i materiały rękopiśmienne
  2. Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Publiczne Potockich, sygn. 47 (t. 1), 163a (t. 8, 9, 10, 13, 14, 15).
  3. Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, rkps 8334.
  4. Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi w Mińsku [Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, Мінск], Fond 695 (Archiwum Oławskie Sobieskich), op. 1, sygn. 60.
  5. Edycje źródłowe
  6. Diary of the Honourable Laurence Hyde, constaining the particular occurences during his embassy to John Sobieski, King of Poland, in 1676 [w:] The correspondence of Henry Hyde, Earl of Clarendon, and on his brother Laurence Hyde, earl of Rochester, oprac. S. Weller Singer, t. 1, London 1828, s. 589–641.
  7. [Krasiński J. D.], Relacja wyprawy wiedeńskiej 1683 roku, oprac. O. Laskowski, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. 2, z. 1, s. 156–169.
  8. Literatura
  9. Choińska-Mika J., Sejmiki mazowieckie w dobie Wazów, Warszawa 1998.
  10. Czarniecka A., Nikt nie słucha mnie za życia… Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684–1696), Warszawa 2009.
  11. Dziegięlewski J., Petrykowski Hieronim, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Warszawa 1980.
  12. Dzięgielewski J., Mazowszanie w życiu publicznym Rzeczypospolitej od rokoszu Zebrzydowskiego do abdykacji Jana Kazimierza [w:] J. Dzięgielewski (red.), Mazowsze w procesach integracyjnych i dezintegracyjnych w Rzeczypospolitej XVI–XVII wieku. Studia i szkice, Warszawa 2010.
  13. Gierowski J.A., Sejmik generalny Księstwa Mazowieckiego na tle ustroju sejmikowego Mazowsza, Wrocław 1948.
  14. Hundert Z., Działalność Sapiehów w „powiedeńskim” okresie panowania Jana III (1683–1696) w świetle akt sejmikowych województwa mazowieckiego [w:] T. Ciesielski, M. Sawicki (red.), Wielkie rody dawnej Rzeczypospolitej XVI–XIX wieku, t. 1: Sapiehowie, Opole 2018.
  15. Hundert Z., Marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski wobec sejmu 1683 roku i problemu wojny z Portą Osmańską, „Saeculum Christianum” 2018, t. 25.
  16. Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669–1673, Oświęcim 2014.
  17. Hundert Z., Poselstwo od wojska koronnego na sejm warszawski 1683 roku jako przykład patronatu wojskowego Jana III, „Roczniki Humanistyczne” 2018, t. 66, z. 2.
  18. Kołodziej R., „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014.
  19. Kołodziej R., Stronnictwo Sapiehów a funkcjonowanie sejmu w drugiej części panowania Jana III Sobieskiego (1685–1696) [w:] T. Ciesielski, M. Sawicki (red.), Wielkie rody dawnej Rzeczypospolitej XVI–XIX wieku, t. 1: Sapiehowie, Opole 2018.
  20. [Krasiński J.D.], Relacja wyprawy wiedeńskiej 1683 roku, oprac. O. Laskowski, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. 2, z. 1.
  21. Link-Lenczowski A., Morsztyn (Morstin) Stanisław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Warszawa 1976.
  22. Michałowska A., Stanisław Antoni Szczuka – początki kariery patrona, „Kwartalnik Historyczny” 1995, t. 102, z. 3–4.
  23. Moniuszko A., Mazowieckie sądy ziemskie (1588–1648). Organizacja – funkcjonowanie – postępowanie, Warszawa 2013.
  24. Pieńkowska A., Pieńkowski M.A., Sejmiki mazowieckie wobec problemów wewnętrznych Rzeczypospolitej w latach 1661–1665, Oświęcim 2015.
  25. Przyboś A., Krasiński Jan Dobrogost [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 15, Warszawa 1970.
  26. Przyboś A., Prażmowski Samuel Jerzy [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 28, Warszawa 1984.
  27. Rachuba A., Hegemonia Sapiehów na Litwie jako przejaw skrajnej dominacji magnaterii w życiu kraju [w:] J. Urwanowicz, E. Dubas-Urwanowicz, P. Guzowski (red.), Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, Białystok 2003.
  28. Romaniuk P.P., Instytucjonalne podstawy hegemonii Sapiehów w Wielkim Księstwie Litewskim w drugiej połowie XVII w. [w:] U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk (red.), W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, Warszawa 2014.
  29. Sawicki M., Dom sapieżyński 1666–1685. Droga do hegemonii w Wielkim Księstwie Litewskim, Opole 2016.
  30. Sowa J.J., „Upewniam Waszmość Pana i Dobrodzieja, że mnie Waszmość Pan będziesz miał za jednego esklawa sobie”: Relacje patron – klient w Koronie końca XVII w. w świetle listów braci Wojakowskich do Adama Mikołaja Sieniawskiego [w:] P. Borek, M. Olma (red.), Epistolografia staropolska, t. 6, Kraków 2015.
  31. Stolicki J., Konflikt Jana III z opozycja magnacką w latach 1688–1689. Czy Sobieski mógł i powinien rozprawić się z opozycją? [w:] D. Milewski (red.), Jarzmo Ligi Świętej? – Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1684–1696, Warszawa 2017.
  32. Stolicki J., Postawa polityczna biskupa krakowskiego Jana Małachowskiego w świetle jego korespondencji [w:] P. Borek, M. Olma (red.), Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 4: Stulecia XVI–XIX. Perspektywa historyczna i językowa, Kraków 2013.
  33. Urwanowicz J., Polityczna aktywność szlachty mazowieckiej w latach 1669–1793 [w:] J. Tyszkiewicz (red.), Dzieje Mazowsza, t. 2: Lata 1527–1794, Pułtusk 2015.
  34. Wagner M., Kampania kamieniecka 1688 roku [w:] D. Milewski (red.), Jarzmo Ligi Świętej? – Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1684–1696, Warszawa 2017.
  35. Wagner M., Zapomniany bohater bitwy wiedeńskiej. Zygmunt Zbierzchowski (około 1635–1691) – porucznik husarski [w:] A. Smoliński (red.), Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, t. 4, Toruń 2013.
  36. Wierzbicki L.A., Reasumpcje i limitacje Trybunału Koronnego w latach 1660–1700, „Res Historica” 2017, z. 44.
  37. Wierzbicki L.A., The Masovian Voivodship’s deputy sejmiks and their deputies to the Crown Tribunal in the years 1660–1700, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2019, t. 16, z. 2.
  38. Wierzbicki L.A., Wstęp [w:] Deputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz. 3: 1661–1700, oprac. L.A. Wierzbicki, Warszawa 2017.
  39. Wiśniewski K., Urząd marszałkowski koronny w bezkrólewiach XVII–XVIII wieku (1632–1736), Warszawa 2015.
  40. Wiśniewski K., Wpływ polityczny Stanisława Łubieńskiego, biskupa płockiego w latach 1627–1640, na szlachtę mazowiecką i podlaską: próba rekonstrukcji zaplecza politycznego, „Rocznik Mazowiecki” 2002, t. 14.
  41. Zielińska T., Stanisław Antoni Szczuka jako referendarz koronny w latach 1688–1699, „Kwartalnik Historyczny” 2004, t. 111, z. 3.