Umowa sprzedaży w prawie starożytnego Bliskiego Wschodu

Abstrakt

Najstarsze na świecie dokumenty prawne pochodzą z regionu często nazywanego kolebką cywilizacji – ze starożytnego Bliskiego Wschodu, a ściślej mówiąc, z Mezopotamii. Pierwsze akty praktyki prawnej pojawiły się już w pierwszej połowie trzeciego tysiąclecia, a z upływem czasu ich liczba szybko wzrastała. XXII wiek przyniósł powstanie pierwszego zbioru praw – tak zwanego Kodeksu Ur-Nammu, od imienia jego domniemanego twórcy, założyciela III dynastii z Ur; wkrótce spisano kolejne, ze słynnym Kodeksem Hammurabiego na czele. Wreszcie w drugim tysiącleciu zaczęto wydawać edykty królewskie „przywracające sprawiedliwość" (mišaru), to jest anulujące umowy pożyczki zawarte pod przymusem ekonomicznym, jak również ich skutki (sprzedaż nieruchomości, sprzedaż w niewolę dłużnika lub członków jego rodziny). Wszystkie te akty stanowią cenne źródła poznania prawa, przede wszystkim prywatnego. Wśród dokumentów praktyki najwięcej jest tekstów dotyczących prawa rodzinnego (akty adopcji, kontrakty małżeńskie), spadkowego (testamenty, działy spadku) i zobowiązań (zwłaszcza umowy sprzedaży, pożyczki, najmu i dzierżawy).