Forma wydziedziczenia w prawie justyniańskim

Abstrakt

W starożytnych źródłach prawa rzymskiego występuje brak systematyki zdarzeń wywołujących skutki prawne. Niemniej już w okresie archaicznym znane były czynności wymagające złożenia oświadczenia woli w ściśle określonej formie. W ocenie romanistów do tego rodzaju czynności zaliczano między innymi sporządzenie testamentu i wydziedziczenie stanowiące jego integralną część. Także w okresie prawa justyniańskiego brak lub nienależyte dokonanie wydziedziczenia w pewnych okolicznościach skutkowały nieważnością całego testamentu. W większości zaś przypadków niezgodne z wymogami wydziedziczenie stwarzało dostateczną podstawę do wniesienia querella inofficiosi testamenti, która umożliwiała poszkodowanemu partycypację w spadku po testatorze. Nie ulega więc wątpliwości, że forma wydziedziczenia zasługuje na odrębne i wnikliwe potraktowanie.