Debata konstytucyjna w Strefowej Radzie Doradczej w 1947 roku

Abstrakt

Proces odbudowy niemieckiej państwowości po II wojnie światowej podążał zrazu w każdej ze stref okupacyjnych oddzielnym torem. Obejmował stopniowe przywracanie struktur administracyjnych szczebla lokalnego i tworzenie zrębów życia politycznego. Zjawisku temu towarzyszyły próby konsolidacji powstających instytucji w ramach każdej ze stref oraz koordynacji ich działalności. W strefie brytyjskiej próby takie przyniosły efekt w lutym 1946 roku w postaci utworzenia przez tamtejsze władze okupacyjne Strefowej Rady Doradczej (Zonenbeirat) z siedzibą w Hamburgu. W jej skład wchodzić mieli przedstawiciele czołowych niemieckich partii politycznych działających w strefie brytyjskiej, wysocy urzędnicy administracji niemieckiej z poszczególnych krajów i prowincji, a także eksperci z najważniejszych dziedzin życia publicznego. Już nazwa tego organu wskazywała, że miał on w pierwszym rzędzie pełnić funkcję doradczą wobec władz okupacyjnych we wszystkich sprawach dotyczących odbudowy życia publicznego na terenie strefy brytyjskiej. Poza tym do zadań Rady należeć miała koordynacja działań niemieckich organów administracyjnych i instytucji politycznych w obrębie całej strefy. Rozwój wydarzeń politycznych i zacieśniająca się integracja zachodnich stref okupacyjnych ograniczały stopniowo pole działalności Strefowej Rady Doradczej, by ostatecznie na przełomie czerwca i lipca 1948 roku położyć kres jej działalności. Mimo symbolicznych zgoła kompetencji, Strefowej Radzie Doradczej udało się odegrać istotną rolę w odbudowie życia politycznego w okupowanych Niemczech. Nierzadko oceniana bywa jako pierwsza po wojnie niemiecka instytucja o cechach parlamentu, stanowiąca nader cenny poligon doświadczalny dla głównych partii politycznych i wielu polityków, którym przyszło później decydować o obliczu politycznym Republiki Federalnej Niemiec.