Utwór literacki jako instrument wykładni prawa. Rudolf von Jhering, Josef Kohler i Leon Piniński o „wyroku” Porcji w Kupcu weneckim Williama Shakespeare’a
PDF

Słowa kluczowe

Rudolf von Jhering
Josef Kohler
Leon Piniński
Kupiec wenecki
historia prawa
prawo rzymskie

Jak cytować

Jońca, M., & Jaworska-Biskup, K. (2024). Utwór literacki jako instrument wykładni prawa. Rudolf von Jhering, Josef Kohler i Leon Piniński o „wyroku” Porcji w Kupcu weneckim Williama Shakespeare’a. Czasopismo Prawno-Historyczne, 76(2), 209–223. https://doi.org/10.14746/cph.2024.2.8

Liczba wyświetleń: 42


Liczba pobrań: 10

Abstrakt

Kupiec wenecki Williama Szekspira opowiada historię niespełnionego kontraktu. Jeden z głównych bohaterów dramatu, żydowski lichwiarz Shylock, pożycza obywatelowi Wenecji o imieniu Antonio sumę trzech tysięcy dukatów. Strony umowy ustalają, że jeśli dług nie zostanie w ciągu trzech miesięcy spłacony, Shylock będzie miał prawo wykroić funt mięsa z ciała Antonia. Ponieważ pieniądze nie zostają zwrócone, doża Wenecji zwołuje posiedzenie sądu. Antonio unika śmierci z rąk Shylocka dzięki Porcji przebranej za doktora praw Balthazara. W efekcie Shylock zostaje nie tylko pozbawiony majątku, ale także upokorzony i zmuszony do przyjęcia chrztu w imię prawa. Utwór ten stanowił przyczynek do rozważań prawnych i dyskusji toczonych przez Rudolfa von Jheringa, Josefa Kohlera i Leona Pinińskiego.

https://doi.org/10.14746/cph.2024.2.8
PDF

Bibliografia

Brown I., Law and Lawyers in Literature, Boston 1882.

Bucher E., Gegen Jherings „Kampf um’s Recht”. Was die Privatrechtler aus unsinniger These lernen können [w:] P. Tercier et al. (red.), Gauchs Welt? Festschrift für Peter Gauch zum 65. Geburtstag, Zürich 2004.

Czech-Jezierska B., Profesor Leon Piniński – wybitny lwowski uczony przełomu XIX i XX wieku [w:] T. Guz, W. Bednaruk, M.R. Pałubska (red.), Ius et Historia. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Markiewiczowi, Lublin 2011.

Dąbrowska A., William Szekspir w postpamięciowym dyskursie o zagładzie, „Politeja” 2015, t. 35, z. 2, s. 213–225. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.35.16

Greiner B., Is that the Law? Die Metaphorisierung des Rechts als Problem der Interpretation des Kaufmann von Venedig [w:] Z. Ackermann, S. Schülting (red.), Shylock nach dem Holocaust, Göttingen 2011. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110258219.189

Gross N., Josef Kohler. Lebenspfade eines badischen Universaljuristen, Karlsruhe 2009.

Gumplowicz L., rec. J. Kohler. Shakespeare vor dem Forum der Jurisprudenz, „Grünhuts Zeitschrift” 1885, s. 242–244.

Haferkamp H.-P., Die Historische Rechtsschule, Frankfurt am Main 2018. DOI: https://doi.org/10.5771/9783465143321

Haferkamp H.-P., Jhering, Kohler und das Erbe der „Pandektenlehrbücher”, „Grom” 2018, t. 35, s. 1–12. DOI: https://doi.org/10.21827/GROM.35.35644

Haferkamp H.-P., Methode und Rechtslehre bei Georg Friedrich Puchta (1798–1846) [w:] J. Rückert, R. Seinecke (red.), Methodik des Zivilrechts – von Savigny bis Teubner, Baden-Baden 2016.

Hirschfeld J., Portia’s Judgment and German Jurisprudence, „Law Quarterly Review” 1914, t. 118, s. 167-174.

Jaworska-Biskup K., Jońca M., Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Leon hr. Piniński i jego pasje”, Szczecin, 5 maja 2023 r., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2023, t. 75, z. 2. s. 307–308. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2023.2.17

Jaworska-Biskup K., Jońca M., Shakespeare Leona Pinińskiego: próba odczytania na nowo, „Rocznik Komparatystyczny” 2023, t. 14, s. 149–169.

Jaworska-Biskup K., Refleksje literackie w wybranym piśmiennictwie polskich prawników. Przegląd badań Leona Pinińskiego, Stefana Breyera i Mieczysława Szerera z lat 1924–1976, „Studia Prawnicze KUL” 2022, t. 91, z. 3, s. 29–59. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.12763

Jhering R. von, Der Besitzwille. Zugleich eine Kritik der herrschenden juristischen Methode, Jena 1889.

Jhering R. von, Der Kampf um’s Recht, Wien 1872.

Jhering R. von, Geist des römischen Rechts auf den verschiedenen Stufen seiner Entwicklung, t. I, Leipzig 1866.

Jhering R. von, Walka o prawo, Petersburg 1894.

Jhering R. von, Zweck im Recht, t. I, Wien 1877.

Jońca M., Szekspirolog. Przyczynek do biografii Leona Pinińskiego [w:] J. Kamień, J. Zajadło, K. Zeidler (red.), Prawo i literatura. Parega, Gdańsk 2019.

Jońca M., Jaworska-Biskup K., Nieudana desakralizacja makabreski. Leon Piniński o „cielesnym zastawie” w „Kupcu weneckim” Williama Shakespeare’a, „Annales UMCS, Sectio G” 2024, t. 71, z. 3, s. 87–107. DOI: https://doi.org/10.17951/g.2024.71.3.87-107

Jońca M., Leon Piniński – historyk sztuki stworzony przez podróże [w:] Z. Krawczyk, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz (red.), Aksjologia podróży, Warszawa 2012.

Kamień J., Prawo i literatura jako kierunek filozoficznoprawny, Gdańsk – Warszawa 2024.

Kocourek A., rec. Moderne Rechtsprobleme. (Zweite, durchgearbeitete Auflage). By Josef Kohler. (Leipzig and Berlin: B.G. Teubner, 1913, PP. vi, 98), „The American Political Science Review” 1914, t. 8, nr 2, s. 312–315. DOI: https://doi.org/10.2307/1946245

Kohler J., Lehrbuch des Bürgerlichen Rechts, Berlin 1906.

Kohler J., rec. Koschembahr-Lyskowski, Dr. J., Die condictio als Bereicherungsklage, Weimar 1906, „Zeitschrift für vergleichende Rechtswissenschaft” 1909, t. 22, s. 151–152.

Kohler J., Shakespeare vor dem Forum der Jurisprudenz, Würzburg 1883.

Kohler J., Shakespeare vor dem Forum der Jurisprudenz, II wyd., Berlin 1919.

Kohler J., Über die Interpretation von Gesetzen, „Zeitschrift für das Privat- und Öffentliche Recht der Gegenwart” 1886, t. 13, s. 1–61.

Komornicka A., Jońca M., Stryj Leon i inni [w:] M. Jońca (red.), Personae res actiones. Rozmowy o prawie rzymskim i historii prawa, Lublin 2021.

Korporowicz Ł., Doktorzy prawa w dwóch angielskich komediach epoki renesansu, „Studia Prawnicze KUL” 2014, t. 57, z. 1, s. 173–187.

Koschembahr-Łyskowski I., Die Condictio als Bereicherungsklage in klassischen römischen Recht, Weimar 1907.

Kraszewski I., Morituri, tłum. Ph. Löbenftein, Leipzig 1878.

Łazuga W., Uwikłani w przeszłość. „Proskrybowani” i „dyletanci”, Poznań 2023.

Nancka G., O znaczeniu poglądów Rudolfa Iheringa dla nauki prawa rzymskiego: uwagi poczynione na podstawie wspomnień pośmiertnych polskich romanistów z końca XIX wieku [w:] A. Lityński et al. (red.), Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, Katowice 2020.

Niemeyer Th., Der Rechtsspruch gegen Shylock im Kaufmann Von Venedig. Ein Beitrag zur Wurdigung Shakespeares, Berlin 1912. DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-56698-3

Niemeyer Th., The Judgement against Shylock in the Merchant of Venice, „Michigan Law Review” 1915, t. 14, z. 1, s. 20–36. DOI: https://doi.org/10.2307/1276185

Pietscher A., Jurist und Dichter. Versuch einer Studie über Jhering’s „Kampf um’s Recht” und Shakespeare’s „Kaufmann von Venedig”, Dessau 1881.

Piniński L., Der Thatbestand des Sachbesitzerwerbs nach gemeinem Recht, t. II, Leipzig 1888.

Piniński L., Dwaj wielcy prawnicy Niemiec. Ihering i Windscheid, „Przegląd Polski” 1892, t. 27, s. 516–538.

Piniński L., Muzyka jako czynnik kultury, Lwów 1913.

Piniński L., Shakespeare. Wrażenia i szkice z twórczości poety, t. I–II, Lwów 1924.

Puchta G.F., Vorlesungen über das heutige römische Recht, Leipzig 1846.

Schroeder R., rec. J. Kohler, Shakespeare vor dem Forum der Jurisprudenz, Würzburg 1883, „Die Zeitschrift für Rechtsgeschichte. Germanistische Abteilung” 1885, t. 6, z. 1, s. 220–221. DOI: https://doi.org/10.7767/zrgga.1885.6.1.220

Schütz A., Structural Terror: A Shakespearean Investigation [w:] P. Goodrich, L. Barshack, A. Schütz (red.), Law, Text, Terror, Abingdon 2006.

Shakespeare W., The Merchant of Venice, red. C. Watts, Stansted 2000.

Skrzywanek-Jaworska D., Polemika Leona Pinińskiego na temat corpus possessionis z wybranymi przedstawicielami XIX-wiecznej nauki prawa, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2021, t. 118, s. 95–118. DOI: https://doi.org/10.26485/SPE/2021/118/6

Spendel G., Josef Kohler. Bild eines Universaljuristen, Heidelberg 1983.

Werstermark K., „Muszę się trzymać prawa…” Kultura prawna w twórczości Juliusza Słowackiego, Warszawa 2023. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323559535

White J.B., The Legal Imagination, Chicago 1973.

Wiaderna-Kuśnierz R., Leon hr. Piniński (1857–1938) – prawnik, polityk, historyk sztuki, znawca literatury i kompozytor. Zarys biografii [w:] S. Dorocki, P. Brzegowy (red.), Przedwojenny Lwów i jego uczeni. Sylwetki – działalność naukowa – osiągnięcia, Kraków 2016.

Wiaderna-Kuśnierz R., Leon Piniński – profesor prawa rzymskiego na Uniwersytecie Lwowskim [w:] J. Pisulińska, P. Sierżęga, L. Zaszkilniak (red.), Historia, mentalność, tożsamość, Rzeszów 2008.