Wpływ ustaw procesowych państw zaborczych na uregulowanie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego w Kodeksie postępowania cywilnego z 1930/1932 roku
Okładka czasopisma Czasopismo Prawno-Historyczne, tom 77, nr 1, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego
podstawy skargi
sąd właściwy
przebieg postępowania
prawo procesowe

Jak cytować

Głodowski, W. (2025). Wpływ ustaw procesowych państw zaborczych na uregulowanie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego w Kodeksie postępowania cywilnego z 1930/1932 roku. Czasopismo Prawno-Historyczne, 77(1), 145–158. https://doi.org/10.14746/cph.2025.1.7

Liczba wyświetleń: 133


Liczba pobrań: 61

Abstrakt

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. ustanowienie własnego sądownictwa i polskich przepisów prawnych było jednym z najpilniejszych zagadnień, z jakimi przyszło się zmierzyć nowemu państwu. Efektem tych działań w zakresie procedury cywilnej był Kodeks postępowania cywilnego z 1930/1932 r., który w księdze trzeciej zawierał regulację problematyki sądownictwa polubownego, w tym przepisy dotyczące skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Komisja Kodyfikacyjna czerpała w swoich pracach z rozwiązań stosowanych w ustawach procesowych byłych państw zaborczych – Austrii, Niemiec i Rosji. W literaturze wyrażono wiele poglądów na temat zakresu stosowania poszczególnych ustaw. Analiza zastosowania ustaw do regulacji poszczególnych postanowień skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego pozwala na stwierdzenie, że wszystkie trzy wymienione ustawy procesowe miały wpływ na rozwiązania zastosowane przez ustawodawcę do regulacji skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, przy czym największe znaczenie miała austriacka ustawa procesowa.

https://doi.org/10.14746/cph.2025.1.7
PDF

Bibliografia

Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 grudnia 1932 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz.U. RP Nr 112, poz. 934).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 29 listopada 1930 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. RP Nr 93, poz. 802).

Ustawa z dnia 16 lipca 1925 r. o zmianach w urządzeniu sądownictwa, przepisach postępowania cywilnego i przepisach o kosztach sądowych, obowiązujących w b. zaborze rosyjskim (Dz.U. RP Nr 91, poz. 637).

Allerhand D.M., Sąd polubowny [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczpospolitej Polskiej, Polska procedura cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem. Przedruk wyczerpanych druków z r. 1921 i 1923, t. II, Warszawa 1928.

Allerhand M., Międzydzielnicowe prawo procesowe w państwie polskim z uwzględnieniem stosunków przejściowych, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości, Dział nieurzędowy, Dodatek do Nr 7, 8 i 9, r. 1920.

Godlewski W., Austriackie prawo procesowe cywilne: podręcznik systematyczny dla nauki i praktyki, Lwów 1900.

Goldstein S., Uwagi do projektu kodeksu postępowania cywilnego, „Palestra” 1929, nr 10–11, s. 433–448.

Goldwag N., Postanowienia sądu polubownego. Przysługujące stronom środki prawne, „Palestra” 1936, nr 7–8, s. 601–606.

Goldwag N., Przewodnik sędziego polubownego, Warszawa 1938.

Gołąb S., Sądy polubowne według projektu polskiej procedury cywilnej, Warszawa 1926.

Gołąb S., Wusatowski Z., Kodeks postępowania cywilnego oraz przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 29 listopada 1930 r., Dz.U. R.P. Nr 83, poz. 651, 652 z przepisami pozostającemi w związku, objaśnione na podstawie materjałów Komisji Kodyfikacyjnej Rzplitej Polskiej, z wstępem zawierającym rzut oka na proces cywilny, Kraków 1933.

Gołąb S., Wusatowski Z., Kodeks sądów polubownych. Przepisy księgi trzeciej Kodeksu postępowania cywilnego. Poprzedzone wstępem, zawierającym rzut oka na sądownictwo polubowne i objaśnione na podstawie materiałów Komisji Kodyfikacyjnej, literatury oraz orzecznictwa sądów polskich, z przepisami o stałych sądach i komisjach polubownych i klauzulach arbitrażowych, Kraków 1933.

Hołub M., Sądy polubowne w świetle postanowień obowiązującego kodeksu postępowania cywilnego, Rohatyn 1934.

Kapłan I., Sąd polubowny (szkic porównawczy przepisów U.P.C. i K.P.C.), „Wileński Przegląd Prawniczy” 1932, nr 2, s. 33–36.

Kroński A., Kodeks sądów polubownych. Komentarz, Ustawy obowiązujące w b. zaborze rosyjskim, pruskim i austryjackim, orzecznictwo Sądu Najwyższego, postanowienia szczególne o stałych sądach polubownych i urzędach rozjemczych. Konwencja międzynarodowa o sądach polubownych. Kodeks postępowania cywilnego i motywy komisji kodyfikacyjnej, Warszawa 1931.

Kruszelnicki S., Kodeks postępowania cywilnego, cz. I: Art. 1–507 z komentarzem, Poznań 1938.

Kuratowski R., Sądownictwo polubowne. Studjum teoretyczno-praktyczne z uwzględnieniem prawodawstwa, obowiązującego w trzech dzielnicach Rzeczpospolitej i polskiego Kodeksu postępowania cywilnego z roku 1930, Kraków 1932.

Litauer J.J. (red.), Polska procedura cywilna. Projekty uchwalone przez Komisję Kodyfikacyjną. Kodeks postępowania cywilnego. Ustawa o wprowadzeniu kodeksu. Ustawa o kosztach sądowych, Warszawa 1930.

Miszewski M., Goldstein S., Przedpełski W., Żywicki W., Federowicz O., Frankenstein-Sieczkowski S., Ustawa postępowania cywilnego obowiązująca w okręgach apelacyjnych warszawskim, lubelskim i wileńskim z przytoczeniem jurysprudencji i ustaw związkowych praz dodaniem przepisów dotyczących organizacji sądownictwa, tudzież skorowidza, Warszawa 1926.

Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego i przepisów wprowadzających kodeks postępowania cywilnego (część pierwsza) wraz z ustawami i rozporządzeniami dodatkowemi, tudzież z umowami międzynarodowymi, t. 2: Art. 393–507, Kraków 1934.

Rosenberg J.M., Kodeks sądów polubownych, Schemat – teksty ustaw, komentarze – orzecznictwo, wzory, Warszawa 1933.

Sikorski T., Kodeks postępowania cywilnego, Warszawa 1931.

Skąpski J., Sąd polubowny [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczpospolitej Polskiej. Polska procedura cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem. Przedruk wyczerpanych druków z r. 1921 i 1923, t. II, Warszawa 1928, s. 245–260.

Szpręga W., Sądownictwo polubowne według nowego Kodeksu Postępowania Cywilnego, Bydgoszcz 1933.

Stelmachowski B., Zarys procedury cywilnej obowiązującej na ziemiach byłego zaboru pruskiego i na Górnym Śląsku, Poznań 1928.

Ustawa o postępowaniu cywilnem obowiązująca na Ziemiach Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej (przekład urzędowy), Warszawa–Poznań 1932.

Windakiewicz J., Ustawa o postępowaniu sądowem w cywilnych sprawach spornych (Procedura cywilna) obowiązująca na ziemiach b. zaboru austriackiego tudzież na Spiszu i Orawie i ustawa zaprowadzająca procedurę cywilna (ustawa wprowadcza), Warszawa 1925.

Bieniak M., Sądownictwo polubowne w polskim procesie cywilnym od kodeksu postępowania cywilnego z 1930/1932 do czasów dzisiejszych, „Palestra” 2008, nr 7–8, s. 130–146.

Koredczuk J., Postępowanie przed sądem polubownym według kodeksu postępowania cywilnego z 1930 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2011, nr 3375, s. 159–177.

Łyczek R., Problematyka sądownictwa polubownego w okresie międzywojennym – wybrane zagadnienia [w:] W. Witkowski (red.), W kręgu historii i współczesności polskiego prawa. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Arturowi Korbowiczowi, Lublin 2008.

Maciejewski T., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2003.

Moniuszko A., Rosner A., Historia polubownego rozwiązywania sporów na ziemiach polskich. Zarys problematyki [w:] E. Gmurzyńska, R. Morek (red.), Mediacje. Teoria i praktyka, Warszawa 2018.

Płaza S., Historia państwa i prawa polskiego. Zarys wykładu, cz. 2: Polska pod zaborami, Katowice 1971.

Rylski P., Weitz K., Wpływ rosyjskiej ustawy postępowania sądowego cywilnego z 1964 r. na polskie postępowania cywilne, „Polski Proces Cywilny” 2015, nr 2, s. 163–172.

Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2008.