Trzeci Statut Litewski w dobie porozbiorowej

Abstrakt

Wybitny pomnik prawa Wielkiego Księstwa Litewskiego, jakim był III Statut, posiada obszerną historiografię, w której jednak trudno doszukać się opracowań traktujących o końcowym okresie jego funkcjonowania. Okres ten rozpoczyna data pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej, kończy zaś rok 1840, kiedy to oficjalnie uchylono moc obowiązującą ostatnich cywilnych i proceduralnych norm statutowych na terytorium włączonym w wyniku drugiego i trzeciego rozbioru do Cesarstwa Rosyjskiego. Niniejszy szkic ma za zadanie rozjaśnić w skromnym zakresie ostatnie pół wieku obowiązywania kodeksu prawa, w warunkach, gdy zniknęła już państwowość, w której obowiązywał przez poprzednie 200 lat.