Pruskie sądy administracyjne gwarantem praw podmiotowych? Organizacja sądów i praktyka orzecznicza Najwyższego Sądu Administracyjnego (OVG) a prawa polskiej mniejszości narodowej (1875-1914)

Abstrakt

Pojęcie „sąd administracyjny” zasadnie kojarzy się z wyrównywaniem szans obywateli, jako słabszej strony sporu z organem administracji rządowej czy samorządowej. Istnienie tych sądów nierozerwalnie związane jest z konstrukcją państwa prawa. Jednakże w niektórych państwach doszło do powołania szczególnych sądów – trybunałów, stojących na straży praw obywatelskich, zwłaszcza tych zagwarantowanych konstytucyjnie, czego przykładem mogą być kraje Niemiec południowych. Prusy nie powołały odrębnego sądu dla ochrony praw konstytucyjnych, czy też inaczej praw podstawowych. Ta kategoria pozostawała zresztą w prawie i doktrynie wyjątkowo mglista, o czym będzie jeszcze mowa. Czy zatem gwarantem praw obywatelskich mogły być sądy administracyjne? Jakie były ku temu sposobności, a jakie przeszkody? W niniejszym opracowaniu spróbowano wskazać główne aspekty tego zagadnienia.