Projekt urządzenia ogólnego ludności żydowskiej w Księstwie Warszawskim z 1809 r.

Abstrakt

Powstałe w 1807 r. Księstwo Warszawskie dawało szansę nie tylko na odzyskanie niepodległości przez Rzeczpospolitą, lecz także nadzieję na zreformowanie ustroju i prawa pod kątem liberalnych haseł rozprzestrzeniających się wówczas po Europie, choć co do tego nie było zgody wśród elit młodego państwa. Wielu Polaków wywodzących się z warstw szlacheckich przywiązanych było do utrwalonych przez wieki (i korzystnych dla siebie) stosunków społecznych i prawnych; z niechęcią przyjęło narzucenie Księstwu liberalnej konstytucji w listopadzie 1807 r., podobnie jak epokowego pomnika prawnego, za jaki bez wątpienia uznać należy Kodeks Napoleona, wprowadzony na terytorium Księstwa w maju 1808 r. W szczególności obawiano się zrównania w prawach warstw dotąd upośledzonych, a mianowicie chłopów i Żydów. W rezultacie konserwatywnym kręgom rządowym udało się znacznie zminimalizować skutki ustanowienia w konstytucji i w kodeksie cywilnym zasady równości wobec prawa.