Prawne podstawy systemu ochrony przed pożarami w Królestwie Polskim (1815−1830)
PDF

Słowa kluczowe

Królestwo Polskie
polityka wewnętrzna
bezpieczeństwo przeciwpożarowe
ubezpieczenie
historia prawa polskiego

Jak cytować

Kania, R. (2019). Prawne podstawy systemu ochrony przed pożarami w Królestwie Polskim (1815−1830). Czasopismo Prawno-Historyczne, 70(2), 249–266. https://doi.org/10.14746/cph.2018.2.9

Abstrakt

Ogień stanowił w przeszłości jeden z żywiołów naturalnych szczególnie zagrażających człowiekowi. Pożary powodowały nie tylko bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia. Powodując zniszczenia zasobów materialnych, stwarzały również niebezpieczeństwo dla egzystencji biologicznej poszkodowanych. Wywoływały również negatywne skutki dla całego systemu społeczno-gospodarczego. Przedmiotem artykułu jest przedstawienie założeń polityki wewnętrznej władz Królestwa Polskiego (1815-1830) w zakresie ochrony przeciwpożarowego na podstawie obowiązującego prawodawstwa.

https://doi.org/10.14746/cph.2018.2.9
PDF

Bibliografia

Ustawa konstytucyjna Królestwa Polskiego z 27 listopada 1815 r., D.P.K.P., t. I.

Prawo Kodeksu karzącego dla Królestwa Polskiego, D.P.K.P., t. V.

Zmiany Kodeksu Kryminalnego Księgi I i II o podpaleniu, D.P.K.P., t. IX.

Postanowienie namiestnika z dnia 9 lipca 1816 r., Zaprowadzające w całym Królestwie Polskim, na miejsce dawniejszego, które się znosi, ogólne towarzystwo ogniowe, do którego bez wyjątku wszystkie miasta należą. Jego urządzenie, rozkład składek, zabezpieczenie onych, aby nie na inny przedmiot, tylko na dopomożenie pogorzelcom stawiania nowych domów na miejsce spalonych, użyte były. Niemniej trwające dotąd Towarzystwo ogniowe wsiów zachowujące, D.P.K.P., t. I.

Postanowienie namiestnika z 7 stycznia 1817 r., Ustanowienie Towarzystwa ogniowego miast i wsi, D.P.K.P., t. III.

Postanowienie namiestnika z 7 stycznia 1817 r., Ustanowienie Dyrekcji Jeneralnej towarzystwa ogniowego przy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, D.P.K.P., t. III.

Postanowienie namiestnika z 28 stycznia 1817 r., Urządzenie i przepis względem zaprowadzenia towarzystwa ogniowego miast, D.P.K.P., t. III.

Postanowienie namiestnika z 25 lutego 1817 r., Urządzenie i przepis względem zaprowadzenia towarzystwa ogniowego wsi, D.P.K.P. t. III.

Postanowienie namiestnika z 24 stycznia 1818 r., Prawidła względem zakwitowania rachunków towarzystwa ogniowego, D.P.K.P., t. VI.

Postanowienie namiestnika z 25 lipca 1818 r., O zwolnieniu przepisów względem sporządzenia wywodów słownych rewizyjnych z budowli które restaurowane zostały przez osoby do składki towarzystwa ogniowego należące, D.P.K.P. t. VI.

Postanowienie namiestnika z 15 czerwca 1819 r., Zaprowadzenie narzędzi do gaszenia ognia po miastach, D.P.K.P., t. VI.

Postanowienie Aleksandra I z 27 listopada (7 grudnia) 1820 r., Uchylenie od 1 stycznia 1821 r. wszelkich Kas przy różnych władzach Rządowych znajdujących się, a zwrócenie wszelkiego poboru i wypłat do Kas Skarbowych, zachowując tylko Kasy pocztowe, miejskie, wojskowe i Towarzystwa Ogniowego, D.P.K.P., t. VII.

Reskrypt Aleksandra I z 11 stycznia 1821 r. o poborze składki dodatkowej od 1821 r. przez 6 lat. Rps, AGAD, I Rada Stanu Królestwa Polskiego, sygn. 271 Towarzystwo Ogniowe.

Postanowienie namiestnika z 25 marca 1823 r., Uwolnienie włościan od używania papieru stemplowego w korespondency(a)ch dotyczących się doznanego pożaru i oznaczenie jakie inne przedmioty tego rodzaju ulegają opłacie stempla, D.P.K.P., t. VIII.

AGAD, I Rada Stanu Królestwa Polskiego, sygn. 271 Towarzystwo Ogniowe.

Materiały do dziejów Komisji Rządzącej z r. 1807, Roztworowski M. (oprac.), Kraków 1918, t. I.

Raport Rady Stanu Królestwa Polskiego z działalności rządu i stanu kraju w latach 1816-1817 przedstawiony na posiedzeniu Sejmu dnia 28 marca 1818 r. [w:] J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Obraz Królestwa Polskiego w okresie konstytucyjnym, Warszawa 1984.

Raport Rady Stanu Królestwa Polskiego z działalności rządu i stanu kraju w latach 1818-1819 przedstawiony na posiedzeniu Sejmu dnia 14 września 1820 r. [w:] J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Obraz Królestwa Polskiego w okresie konstytucyjnym, Warszawa 1984.

Raport Rady Stanu Królestwa Polskiego z działalności rządu i stanu kraju w latach 1820-1823, przedstawiony na posiedzeniu Sejmu dnia 14 maja 1825 r. [w:] J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Obraz Królestwa Polskiego w okresie konstytucyjnym, Warszawa 1984.

Raport Rady Stanu Królestwa Polskiego z działalności rządu i stanu kraju w latach 1824-1828 przedstawiony na posiedzeniu Sejmu dnia 29 maja 1830 r. [w:] J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Obraz Królestwa Polskiego w okresie konstytucyjnym, Warszawa 1984.

Uwagi Sejmu Królestwa Polskiego o Raporcie Rady Stanu z działalności rządu i stanu kraju w latach 1816-1817 [w:] Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816-1830, J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Warszawa 1995.

Uwagi Sejmu Królestwa Polskiego o Raporcie Rady Stanu z działalności rządu i stanu kraju w latach 1818-1819 [w:] Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816-1830, J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Warszawa 1995.

Uwagi Sejmu Królestwa Polskiego o Raporcie Rady Stanu z działalności rządu i stanu kraju w latach 1820-1823 [w:] Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816-1830, J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Warszawa 1995.

Uwagi Sejmu Królestwa Polskiego o Raporcie Rady Stanu z działalności rządu i stanu kraju w latach 1824-1830 [w:] Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816-1830, J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska (oprac.), Warszawa 1995.

Bardach J., Senkowska-Gluck M. (red.), Historia ustroju i prawa Polski, t. III, Od rozbiorów do uwłaszczenia, Warszawa 1981.

Berezowski E., Rajmund Rembieliński – urbanista i budowniczy miast w województwie mazowieckim w okresie Królestwa Polskiego (1815-1832) [w:] A. Barszczewska-Krupa (red.), Rajmund Rembieliński. Jego czasy i jego współcześni, Warszawa 1989.

Grzybowski K., Z zagadnień metodologii historii doktryn politycznych, Czasopismo Prawno-Historyczne, 1956, t. VIII..

Jaskólski M. (red.), Słownik historii doktryn politycznych, Warszawa 1999, t. 2.

Kania R., Usprawnić państwo. Myśl społeczno-polityczna Rajmunda Rembielińskiego, Płock 2015.

Kieniewicz S. (red.), Dzieje Warszawy. Warszawa w latach 1795-1914, Warszawa 1976.