Słowa kluczowe
teoria umów
wady zgody
teologia moralna
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badań poświęconych koncepcji swobody umów w pismach wczesnonowożytnego włoskiego jezuity, Paolo Comitoliego. Uznał on, że swoboda umów była jedną z właściwości kontraktu i była niezbędna dla powstania zgody stron zawierających umowę. Wyróżnił trzy typy tej swobody. Wolna wola była wstępnym warunkiem dla każdego ludzkiego działania, w tym dla umów. Dobrowolność oznaczała wymóg by wola stron, która prowadziła do zgody na kontrakt, była wynikiem swobodnej decyzji niezakłóconej żadnymi wadami. Swoboda własności umożliwiała stronom bardzo szeroko rozumiane przeniesienie własności przedmiotu umowy. Koncepcja swobody umów Comitoliego była wyrazem jego przekonania o tym, że to dobrowolność w działaniu woli stron jako podstawa zgody umownej była fundamentem i główną przyczyną kontraktu.
Bibliografia
Alexandrowicz P., Kanonistyczne uzasadnienie swobody umów w zachodniej tradycji prawnej prawnej, Poznań 2020.
Alexandrowicz P., Paolo Comitoli SJ on Contracts, “Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte: Kanonistische Abteilung” 2021, vol. 107.
Bellini P., L’obbligazione da promessa con oggetto temporale nel sistema canonistico classico, Milano 1964.
Bernard P., Comitoli Paul [in:] E. Mangenot et al. (eds.), Dictionnaire de théologie catholique: contenant l'exposé des doctrines de la théologie catholique, leurs preuves et leur histoire, vol. 3, Paris 1908.
Birocchi I., Causa e categoria generale del contratto. Un problema dogmatico nella cultura privatistica dell’età moderna, vol. 1: Il Cinquecento, Torino 1997.
Birocchi I., Comitoli, Paolo [in:] idem, E. Cortese et al. (eds.), Dizionario biografico dei giuristi italiani (XII–XX secolo), Bologna 2012.
Comitoli P., Doctrina de contractu universe ad scientiae methodum revocato in tres partes distributa, Lugduni 1615.
Comitoli P., Responsa moralia, Lugduni 1609.
Coulon R., Corrado Jean-Baptiste [in:] E. Mangenot et al. (eds.), Dictionnaire de théologie catholique: contenant l'exposé des doctrines de la théologie catholique, leurs preuves et leur histoire, vol. 3, Paris 1908.
De Backer A., Comitolus, Paul [in:] A. De Baker et al. (eds.), Bibliothèque des écrivains de la Compagnie de Jésus: ou Notices bibliographiques, vol. 1, Paris 1869.
De Bil A., Comitoli Paolo, [in:] A. De Meyer, É. Van Cuwenbergh et al. (eds.), Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, vol. 13, Paris 1956.
Decock W., Birr C., Recht und Moral in der Scholastik der Frühen Neuzeit 1500–1750, Berlin 2016.
Decock W., Jesuit freedom of contract, “Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis” 2009, vol. 77.
Decock W., Theologians and Contract Law: The Moral Transformation of the Ius Commune (ca. 1500–1650), Leiden – Boston 2013.
Deman T., Probabilisme [in:] É. Amman et al. (eds.), Dictionnaire de théologie catholique: contenant l’exposé des doctrines de la théologie catholique, leurs preuves et leur histoire, vol. 13.1, Paris 1936.
Donnelly J.P., Comitoli, Paolo [in:] C.E. O’Neill, J.M. Domínguez et al. (eds.), Diccionario histórico de la Compañía de Jesús, vol. 1, Roma – Madrid 2001.
Fedele P., Considerazioni sull’efficacia dei patti nudi nel diritto canonico, “Annali dell’Università di Macerata” 1937, vol. 11.
Giuliani A., Tre giuristi perugini cinquecenteschi: Giovan Paolo Lancellotti, Paolo Comitoli, Benincasio Benincasa [in:] G. Barberini (ed.), Giuristi dell'Università di Perugia: contributi per il VII centenario dell’ateneo, Roma 2010.
Gordley J., The Philosophical Origins of Modern Contract Doctrine, Oxford 1991.
Grossi P. (ed.), La Seconda Scolastica nella formazione del diritto privato moderno. Atti dell'incontro di studio (Firenze, 16–19 ottobre 1972), Milano 1972.
Grossi P., La proprietà nel sistema privatistico della seconda scolastica [in:] P. Grossi (ed.), La Seconda Scolastica nella formazione del diritto privato moderno. Atti dell'incontro di studio (Firenze, 16–19 ottobre 1972), Milano 1972.
Iacobillus L., Bibliotheca Umbriae sive de scriptoribus Provinciae Umbriae Alphabetico Ordine Digesta, Fulginiae 1658.
Landau P., Pacta sunt servanda. Zu den kanonistischen Grundlagen des Privatautonomie [in:] M. Ascheri et al. (eds.), Ins Wasser geworfen und Ozeane durchquert. Festschrift für Knut Wolfgang Nörr, Köln – Weimar –Wien 2003.
Marracci I., Paulus Comitolus [in:] idem, Bibliothecae Marianae alphabetico ordine digestae et in duas partes divisae, Romae 1648.
Müllendorf J., Comitolus, Paul [in:] J. Hergenröther, F. Kaulen (eds.), Wetzer und Welte's Kirchenlexikon oder Encyklopädie der katholischen Theologie und ihrer Hülfswisschaften, vol. 3, Freiburg im Breisgau 1884.
Nanz K.-P., Die Entstehung des allgemeinen Vertragsbegriffs im 16. bis 18. Jahrhundert, München 1985.
O’Neil L.B., Comitoli, Paolo [in:] B. Marthaler (ed.), New Catholic Encyclopedia, vol. 4, Detroit – Washington2 2003.
Oldoino A., Paulus Comitolus [in:] idem, Athenaeum augustum in quo Perusinorum scripta publice exponuntur, Perusiae 1678.
Oñate P. de, De contractibus tomi tres, vol. 1: De contractibus in genere, Romae 1646.
Osler D.J., The Jurisprudence of the Baroque (Bibliographica iuridica 4; Studien zur europäischen Rechtsgeschichte 235), Frankfurt am Main 2009.
Paulus Comitolus [in:] P. de Ribadeneira, P. Allegambe, N. Southwell (eds.), Bibliotheca scriptorum Societatis Iesu Opus inchoatum, Romae 1676.
Poldnikov D., Origins of General Concept of Contract in Western European Legal Science (12th through 16th Centuries), “Journal on European History of Law” 2016, vol. 7, no. 2.
Prodi P., Una storia della giustizia, Bologna 2000.
Roberti M., L’influenza cristiana nello svolgimento storico dei patti nudi [in:] M. Roberti et al. (eds.), Cristianesimo e diritto romano, Milano 1935.
Roussier J., Le fondement de l’obligation contractuelle dans le droit classique de l’Église, Paris 1933.
Schüßler R., Moral im Zweifel, vol. 2: Die Herausforderung des Probabilismus, Paderborn 2006.
Scigliano F., Spunti per una riconsiderazione del principio canonistico ex nudo pacto oritur actio, “Studi Urbinati. A – Scienze giuridiche, politiche ed economiche” 2007, vol. 58, fasc. 1.
Smith S.A., Contract Theory, Oxford 2007.
Sommervogel C., Comitoli, Paul [in:] C. Sommervogel (ed.), La Bibliothèque de la Compagnie de Jésus: Bibliographie, vol. 2, Bruxelles – Paris 1891.
Spies F., De l’observation des simple conventions en droit canonique, Paris 1928.
Summenhart K., Septipertitum opus de contractibus pro foro conscientiae atque theologico, Hagenau 1515.
Vermiglioli G.B., Comitoli Paolo [in:] idem, Biografia degli scrittori perugini e notizie delle opere loro, vol. 1, Perugia 1829.
Licencja
od 2023 r. 