ABGB w pracach Komisji Kodyfikacyjnej (1919-1939). Wzorzec pozytywny czy negatywny?

Abstract

Ślady wpływów austriackiego prawa cywilnego odnaleźć można także w innych pracach i projektach Komisji Kodyfikacyjnej. Nie mogło być inaczej – ABGB poprzez długie lata obowiązywania na ziemiach polskich – stał się ważnym elementem systemu prawnego także w II Rzeczypospolitej. Okres międzywojenny stanowił w dziejach polskiego prawa i prawodawstwa czas wyjątkowy – intensywnych starań o stworzenie własnego, zunifikowanego, jednolitego dla wszystkich części systemu prawa sądowego, w tym prawa cywilnego.

Austriackie prawo cywilne było ważną częścią kultury prawnej na ziemiach polskich, zaś ABGB nie mógł być pominięty w poszukiwaniu rozwiązań, które mogły być zastosowane na terenie całego kraju. Mądrość członków Komisji Kodyfikacyjnej pomogła uniknąć niebezpieczeństwa – z jednej strony chęci prostej recepcji kodeksu w całości już nieprzystającego do warunków po zakończeniu I wojny światowej, z drugiej zaś pomogła uniknąć ślepego podążania za nowościami nieprzystosowanymi do polskich warunków. Powstałe projekty stanowiły zawsze rozwiązania oryginalne, będące jednocześnie udaną, twórczą syntezą prawa obowiązującego na ziemiach polskich. W pracach nad tymi projektami znalazło się także miejsce dla obchodzącego w tym roku 200. rocznicę kodeksu ABGB.