Uwagi o tak zwanej własności relatywnej w prawie rzymskim

Abstract

Gdybyśmy chcieli zestawić literaturę naukową poświęconą prawu własności, uzyskalibyśmy niewątpliwie pokaźny tom. I nie ma się czemu dziwić, skoro własność należy do szczególnie istotnych praw podmiotowych zaspakajających podstawowe potrzeby w życiu jednostki. Mimo tak ogromnego zainteresowania nauki tym prawem podmiotowym, nadal mamy do czynienia z wieloma na tym polu zagadnieniami, których definitywnie rozwiązać się nie udało.

Istnieje, rzec można, communis opinio, iż współczesna własność w kodeksach cywilnych państw Europy kontynentalnej ukształtowana została w oparciu o wzór własności rzymskiej. Jest to zatem prawo podmiotowe, a więc przyznana jednostce przez normy prawa przedmiotowego możliwość określonego zachowania się (np. właściciela korzystającego z rzeczy własnej) bądź też domagania się jakiegoś zachowania od osób trzecich (np. spełnienia świadczenia przez dłużnika). W ramach podziału praw podmiotowych ze względu na zakres udzielanej ochrony własność należy do praw podmiotowych bezwzględnych, jako że właściciel może ze swego prawa zrobić użytek przeciw każdemu kto jego prawo narusza.