Ze studiów nad historią amerykańskiego konstytucjonalizmu stanowego w XIX wieku

Abstract

Historia Stanów Zjednoczonych to przede wszystkim historia osiedlania się, najpierw Europejczyków na wschodnim wybrzeżu obcego kontynentu, a następnie pochodu tychże w stronę Oceanu Spokojnego. Wewnętrzne wędrówki w kierunku zachodnim odbywały się dwoma podstawowymi szlakami: oregońskim i kalifornijskim. Pierwszy z nich obejmował obecne stany Missouri, Kansas, Nebraska (przez którą przechodziła tzw. Trasa Oksbowska, jako część szlaku oregońskiego), Wyoming, Idaho oraz Oregon. Drugi zaś przebiegał przez Missouri, Kansas, Nebraskę, Kolorado, Wyoming, Idaho, Utah, Nevade, Oregon i Kalifornię. Część imigrantów - w poszukiwaniu złota - korzystała także z mniej popularnej trasy, tzw. Overland Mail, przekraczając granice współczesnego Teksasu, Nowego Meksyku czy Arizony i tędy docierając do Kalifornii.

Pojęcie stanów zachodnich w związku z owym procesem kolonizacji ma charakter elastyczny. W latach 1791-1821 oznaczało ono tereny północno-zachodnie: Vermont, Kentucky, Tennessee, Luizjanę, Indianę, Missisipi, Illinois, Alabamę, Maine oraz Missouri. Trudno też tak naprawdę wyznaczyć granice Dzikiego Zachodu.

...

Dzieje wspomnianego obszaru to - w głównej mierze - historia społeczna uzupełniana wydarzeniami na szczeblu centralnym:  konfliktem o niewolnictwo skutkującym wojną secesyjną, wojnami z Indianami, rekonstrukcją czy głośnymi orzeczeniami federalnego Sądu Najwyższego. Na marginesie rozważań naukowych pozostaje sfera historii ustroju politycznego na poziomie stanowym. Dlatego też w niniejszym artykule zostaną zaprezentowane normatywne aspekty konstytucjonalizmu na przykładzie pierwszych ustaw zasadniczych Teksasu (1845 r.), Kalifornii (1849 r.), Kansas (1855 r.) i Kolorado (1876 r.).