Małżeństwo i rozwod w średniowiecznym prawie Hywel Dda (Cyfraith Hywel)

Abstract

Istotne znaczenie dla zrozumienia instytucji małżeństwa w Cyfraith Hywel ma fakt, że było to prawo silnie zakorzenione w zwyczajach Celtów. Podstawową komórką społeczności celtyckiej był ród połączony licznymi więzami podległości i współzależności, a status jednostki wyznaczała pozycja w rodzinie. Status określał zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, zakres odpowiedzialności za przestępstwa ścigane na gruncie prawa prywatnego czy obowiązki fi skalne. Obok statusu kluczowym determinantem społeczności rodowej był honor, którego naruszenie traktowano jako przewinienie szczególnej wagi przeciwko zarówno ofi erze jak i jej rodzinie. Powszechnie stosowanym środkiem zapobiegania sporom o naruszenie honoru było wspomniane wyżej odszkodowanie, zwane sarhaed. Inną oznaką zwyczajów rodowo-plemiennych była praktyka kojarzenia związków małżeńskich w obrębie tej samej rodziny czy klanu. Cyfraith Hywel dopuszczało związki małżeńskie pomiędzy najbliższymi krewnymi do trzeciego i czwartego pokolenia, co spotkało się z ostrą krytyką władz kościelnych.