Elementy językowego obrazu świata w nauczaniu języka francuskiego w kontekście filologicznym
PDF (Język Polski)

Schlagworte

językowy obraz świata
kompetencja leksykalna
kompetencja semantyczna
nauczanie języka francuskiego jako obcego

Zitationsvorschlag

Dryjańska, A. (2024). Elementy językowego obrazu świata w nauczaniu języka francuskiego w kontekście filologicznym. Neofilolog, (62/2), 409–426. https://doi.org/10.14746/n.2024.62.2.5

Abstract

In teaching French as a foreign language in the philological context, insufficient attention is paid to the development of lexical and semantic competences, especially in relation to culture. The linguistic worldview is an ethnolinguistic concept that integrates many different lexical phenomena such as polysemy, derivation, connotation and word structures in order to show the close relationship between lexis and culture. Showing a word in a complex network of lexical-semantic-compositional relations is a tool with strong didactic potential. The aim of this study is to identify this potential in the context of teaching French vocabulary. We focus on the theoretical background of lexical and semantic competences and on the analysis of the relationship between language, culture and meaning in ethnolinguistic and cognitive terms. The empirical part explores, in a quantitative and qualitative way, the methodology of teaching lexis as it is implemented in French language textbooks. The result of our study shows that this methodology, in terms of the presentation of vocabulary and the number and types of lexical exercises, is not sufficient for learning the real meaning of words. The linguistic worldview is a tool that may meet this challenge.

https://doi.org/10.14746/n.2024.62.2.5
PDF (Język Polski)

Literaturhinweise

André C. (2015), Au commencement était le duel. Une méthode humboldtienne. „Les Études philosophiques”, nr 113, s. 191–214. DOI: https://doi.org/10.3917/leph.152.0191

Anusiewicz J. (1995), Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Apresjan J. (1994), Naiwny obraz świata a leksykografia. „Etnoligwistyka”, nr 6, s. 5–12.

Bartmiński J. (1988), Słowo wstępne. „Etnolingwistyka”, nr 1, s. 5–7.

Bartmiński J. (2006), Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie.

Bartmiński J. (2009), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. Sheffield, Oakville: CT, Equinox.

Bartmiński J. (2018), O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY). „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 3, s. 26–56. DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2018.3.1.Bartminski

Beacco J.C. (2000), Les dimensions culturelles des enseignements de langue. Paris: Hachette.

Boulton A. (2000), Aspects lexicaux de l’acquisition ‘naturelle’ et de l’apprentissage ‘artificiel’ en L2. „Mélanges CRAPEL”, nr 26, s. 63–90.

Bruner J. (1990), Acts of meaning. Cambridge: Harvard University Press.

Buzan T. (2006), The ultimate book of mind maps. London: Harper Thorsons.

Byram M., Morgan C. (1994), Teaching and Learning Language and Culture. „Multilingual Matters”, nr 100. DOI: https://doi.org/10.21832/9781800418158

Cobb T., Horst M. (2004), Is there room for an academic word list in French?, (w:) Bogaards P., Laufer B. (red.), Vocabulary in a Second Language. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 15–38. DOI: https://doi.org/10.1075/lllt.10.04cob

Dąbrowska A. (2004–2005), Współczesne problemy lingwistyki kulturowej. „Postscriptum, nr 2–1(48–49), s. 140–155.

Dobrzyński J., Kaczuba I., Frosztęga B. (2003), Wielki słownik francusko-polski. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Dryjańska A, Kazlauskienė V. (2022), Le sens de fête en polonais, en lituanien, en français et sa (non)coïncidence collocationnelle. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 17, s. 20–42. DOI: https://doi.org/10.24917/20831765.17.2

Drzazgowska E. (2011), Humboldt: przełamanie arystotelesowskiego modelu relacji oznaczania. „Lingua ac Communitas”, nr 21, s. 53–78.

Galisson R. (1988), Cultures et lexicultures. Pour une approche dictionnairique de la culture partagée. „Annexes des Cahiers de linguistique hispanique médiévale”, nr 7, s. 325–341. DOI: https://doi.org/10.3406/cehm.1988.2133

Galisson R. (2002), Didactologie : de l’éducation aux langues-cultures à l’éducation par les langues-cultures. „Éla. Études de linguistique appliquée”, nr 128, s. 497–510. DOI: https://doi.org/10.3917/ela.128.0497

Gemel A. (2013), Kognitywna teoria prototypu – próba filozoficznej analizy. „Humanistyka i przyrodoznawstwo”, nr 19, s. 75–88. DOI: https://doi.org/10.31648/hip.537

Grzegorczykowa R. (1990), Pojęcie językowego obrazu świata, (w:) Bartmiński J. (red.), Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 41–49.

Grzegorczykowa R., Pajdzińska A. (1996), Językowa kategoryzacja świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Grzegorczykowa R. (2010), Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Koselak A. (2007), Sources et tradition polonaises en linguistique cognitive. „Corela. Cognition, représentation, langage”, nr 6. Online: http://journals.openedition.org/corela/1494 [DW 27.10.2023]. DOI: https://doi.org/10.4000/corela.1494

Kwapisz-Osadnik K., Collinet F. (2022), La théorie du Językowy Obraz Świata (Image Linguistique du Monde) : du monde universitaire polonais au contexte académique français. „Studia Romanica Posnaniensia”, nr 49/2, s. 73–85. DOI: https://doi.org/10.14746/strop.2022.492.006

Kövecses Z. (2011 [2006]), Język, umysł, kultura. Kraków: TAiWPN Universitas.

Lakoff G., Johnson M. (1980), Metaphors we live by. Chicago: The University of Chicago Press.

Lakoff G. (1987), Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago: University of Chicago Press. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226471013.001.0001

Langacker R. D. W. (2021), Ten lectures on the basics of cognitive grammar. Leiden: Brill.

Lévi-Strauss C. (1958), Anthropologie structurale. Paris: Plon.

Ligara B. (2008), Leksykultura w ujęciu Roberta Galissona a nauczanie kompetencji kulturowej, (w:) Miodunka W. T., Seretny A. (red.), W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 51–61.

Maćkiewicz J. (1999), Słowo o słowie. Potoczna wiedza o języku. Gdańska: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Malinowski B. (2000 [1929–1942]), Kultura i jej przemiany. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Mortureux M.-F. (2006), La lexicologie entre langue et discours. Paris: Armand Colin.

Nagy, W. E., Herman, P. A. (1987), Depth and breadth of vocabulary knowledge: Implications for acquisition and instruction, (w:) M. G. McKeown M. G., Curtis M. E. (red.), The nature of vocabulary acquisition. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., s. 19–35.

Peeters B. (2017), Du bon usage des stéréotypes en cours de FLE. Le cas de l’ethnolinguistique appliquée. „Dire”, nr 9, s. 43–60. DOI: https://doi.org/10.25965/dire.816

Puren Ch. (2016), La procédure standard d’exercisation en langue. „Site de didactique des langues-cultures”. Online: https://www.christianpuren.com/mes-travaux/2016c/ [DW 27.10.2023].

Rada Europy (2003), Europejski system opisu kształcenia językowego. Warszawa: Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.

Rosch, E. (1975), Cognitive representations of semantic categories. „Journal of Experimental Psychology: General”, nr 104(3), s. 192–233. DOI: https://doi.org/10.1037//0096-3445.104.3.192

Seretny A. (2010), Rozwijanie kompetencji leksykalnej uczących się przez obcowanie z tekstem. „Acta Universitatis Lodziensis”, nr 17, s. 547–559.

Wierzbicka A. (1996), Semantics: Primes and universals. Oxford, New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198700029.001.0001

Wierzbicka A. (2013 [1997]), Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego WUW.

Wittgenstein L. (2000 [1953]), Dociekania filozoficzne. Warszawa: PWN.

Zając J. (2009), La compétence lexicale au service des représentations culturelles des apprenants en langues étrangères, (w:) Actes du Congrès International „2008, Année européenne du dialogue interculturel : communiquer avec les langues-cultures”. Thessaloniki, s. 588–596.

Żuk G. (2010), Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków, (w:) Karwatowska M., Siwiec A., (red.), Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Lublin: Wydawnictwo Drukarnia Best Print, s. 239–257.

Boulhat É. i in. (2018), Édito B1. Paris: Didier.

Bourmayan A. i in. (2018), Édito C1. Paris: Didier. DOI: https://doi.org/10.3917/sestr.030.0001

Dollez C., Pons S. (2007), Alter Ego 4. Paris: Hachette.

Heu É., Mabillet J.J. (2015), Édito B2. Paris: Didier. DOI: https://doi.org/10.3917/ecorev.042.0002

Loiseau Y. i in. (2010), Latitudes 3. Paris: Didier.

Menand R., Johnson A.-M. (2010), Le Nouveau Taxi ! 3. Paris: Hachette.

Poisson-Quinton S. i in. (2007), Festival 3. Paris: CLE International.